Noord Ooster Wind (slot)

Mijn radio verhaal (deel 5 en slot) – Voorjaar 1976: Op het platte dak van ons toenmalige huis in Veendam werd een 4 element FM antenne geplaatst. Bedoeld voor radio ontvangst, maar ook uitermate geschikt voor FM uitzendingen..

Met een klein tol-trimmertje afkomstig uit een oude buizenradio werd de in elkaar geprutste EL84 oscillator aangezet en afgestemd op 102 MHz. Output ongeveer 5 watt. In 1976 was de hele FM band nog leeg. Alleen de radiozenders uit Hilversum en wat Duitse radiozenders waren te ontvangen. Je kunt je dat nu niet meer voorstellen. De kabel bestond nog niet en ontvangers waren aangesloten op een eigen antenne of op een gemeenschappelijk antenne systeem. Tussen 100 en 105 MHz had je ontvangst van etherpiraten en af en toe hoorde je daar een piloot communiceren met vliegveld Eelde. Soms hoorde je daar communicatie van de B.B. ( Burger Bescherming) als ze bezig waren met een oefening. Op de 87 MHz kon je gewoon luisteren naar de politie. De agenten zaten hier gewoon met elkaar te communiceren. Als er wat aan de hand was hoorde je dat daar als éérste..  

Mijn FM- radiozender had de naam Veronica Variant. Een eerbetoon aan wijlen radio Veronica die 2 jaar eerder moest stoppen met uitzenden op de middengolf. Na wat testuitzendingen kreeg ik radiocontact met de zender ‘De Roker’ uit Wildervank. Er werd er een ontmoeting gepland en al gauw stond ik oog in oog met de eveneens nog jonge etherpiraat. ‘De Roker’ (Rudi Struik) bracht mij in contact met de zender ‘Risico’ en al gauw werden we allemaal dikke radiovrienden. Toen  de piraat ‘Al-Capone’  erbij kwam was het helemaal feest. Mooie tijden braken aan op de lokale FM-band. Achter de zender ‘Risico’ ging overigens Bert Dekens schuil en Bertje was ook nog eens de DJ van de discotheek ‘Kibbelkoele’ in Wildervank. Later werd deze discotheek mega bekend onder de naam Barcarolle. Tijdens onze gezellige stap- avonden kwam ik in contact met Eltje Veen  (Radio Kopenhagen) en Anne de Jonge (Radio Telescoop). Wij als jonkies zetten toen de hele FM band op zijn kop met beatmuziek terwijl de wat oudere etherpiraten juist trouw waren aan de polka en het Nederlandstalige lied. Dit resulteerde in contacten heen en weer met de FM-zenders ‘Hollandia’  (Jaap Mulder) en de ‘Johnnie Walker FM’ en vele anderen. Jaap Mulder is overigens nog steeds actief als programmamaker bij Radio Parkstad. Mijn grootste afstand in 1976 was een verbinding met een FM zender ergens in Stadskanaal: Radio Mercuri ! Toen we kennis gingen maken (ik ging er op de plof naar toe) bleek dit Koos Darwinkel te zijn! Wat een tijden..

Zendamateur:
Op een gegeven moment verscheen er in het het Veendammer Nieuwsblad een aantal verhaaltjes over etherpiraterij en de hoe leuk die hobby was. Hier kwam toen een weerwoord  op van een ‘echte’ zendamateur. Deze zendamateur die een licentie had voor uitzendingen op de korte golf bleek Jan Hiskes te zijn en was in het dagelijks leven redacteur bij de krant ‘Noord Ooster’. Zijn roepletters (call) waren: PA0-NOW. Ik had toen nog nooit van legale radio zendamateurs gehoord..

Jan nodigde ons uit voor een kopje koffie en om kennis te maken. Hij wilde ons graag uitleggen dat er ook zendamateurs bestaan die een vergunning hebben en dat onze illegale hobby ook legaal beoefend kan worden. Samen met  jeugd- kameraad Anne de Jonge ben ik toen uiteindelijk een hele dag op visite geweest bij Jan Hiskes en zijn vrouw. Onvoorstelbaar wat ik toen allemaal hoorde. Deze man heeft destijds mijn (ons) leven op het juiste moment de goede richting opgestuurd. Jan Hiskes wist ons te motiveren om te gaan studeren voor het afleggen van een radio- zendexamen. De radio- cursus gingen we volgen bij Jan Kraan (Wildervank) en bij Gerard Poppen in Oude Pekela. Het was niet makkelijk maar uiteindelijk waren Anne, Eltje en ik een jaar later in 1977 allemaal legaal radiozendamateur geworden en lid van de VERON.
 

Jan Hiskes leeft helaas niet meer. Ik kan mij nog goed herinneren dat ik hem ooit vroeg waarom hij voor de roepletters PA0-NOW had gekozen. Jan antwoorde dat de afkorting ‘N.O.W.’ stond voor ‘Noord Ooster Wind’. Hij was in de jaren vijftig en zestig vaak te horen op de tachtig meter band in de kortegolf en maakte verbindingen door heel Europa. Zelf heb ik de roepletters PD0DGB, PE1KSP, PA3ENU en uiteindelijk PA4EN gekregen en ben trots dat ik sinds mijn achttiende (met dank aan Jan) een zendlicentie bezit. Het spelen met radioprogramma’s  ben ik echter ook nooit vergeten, waarschijnlijk dat ik daarom, vele jaren later, mij bezig ben gaan houden met ‘lokale omroep’. Het was destijds een goede beslissing van de overheid om lokale omroep, onder bepaalde voorwaarden, legaal toe te laten. De 1e testuitzendingen van Radio Parkstad kan ik mij nog goed herinneren. Toen uiteindelijk ook de commerciële radio werd toegelaten verdween de ruis op de FM band voorgoed. Momenteel zijn er vele zenders te horen en elke frequentie is bezet (landelijk, regionaal en lokaal). Hoe anders met vroeger. Maar dat geeft niet. Er is nu een ander tijdperk aangebroken. Men zoekt zijn vertier op het internet via faceboek, hyves en twitter. Zo gaat dat, tijden veranderen..

Tenslotte:
Eind jaren zeventig werd ik DJ in bar-dancing ‘Barrage’ in Veendam, ontmoete daar vele mensen, kreeg verkering en mijn éérste baan bij een bedrijf in de gas en olieboring. Toen ik in 1988 van Veendam naar Stadskanaal ging verhuizen bleef er weinig tijd meer over voor de radio en muziek. Vele jaren later in 2002 leerde ik Boelo Lutgert kennen bij de LOK (lokale omroep kanaalstreek). Toen deze zender door diverse omstandigheden moest stoppen bedacht ik mij dan ook geen moment. Samen met Boelo Lutgert, Grietje Westerhof, Johan Meezen en Arie Foekens hebben we toen de Stichting Lokale Omroep Stadskanaal (RTV Stadskanaal) opgericht. Het zou immers jammer zijn dat de gemeente Stadskanaal zonder lokale omroep kwam te zitten. Bé Flap was destijds onze technische adviseur. Zonder hem was het zeker niet gelukt. Over de ‘ups and downs’ van de sector lokale omroep valt veel te vertellen. Dat doen we misschien ooit nog eens over 20 jaar. IJs en weder dienende natuurlijk. Dan wordt er waarschijnlijk allang geen FM meer toegepast en zenden de radiozenders digitaal uit via Digital Audio Broadcasting (T-DAB).

Het volgende kan ik echter met zekerheid zeggen: Als je ooit in aanraking komt met de radiobacil ben je voorgoed besmet. Dat gevoel raak je nooit meer kwijt. En het mooie hiervan is dat het allemaal fijne mensen zijn, ongeacht illegaal of legaal, politiek, religie of land van herkomst. Radio verbroederd. Dat was toen en dat is nog steeds zo..

(BJ juni 2011)