Twee Cornelis Dopper concerten in Teis

STADSKANAAL – In het kader van het 250-jarig bestaan van het Stadskanaal en het 400-jarig bestaan van de Sems Linie, de bijna kaarsrechte grens tussen de provincie Groningen en de provincie Drenthe,  worden er allerlei activiteiten georganiseerd. De Cornelis Dopper Stichting doet hier uiteraard ook aan mee en organiseert twee concerten in de maand september  met medewerking van het Veenkoloniale Symfonie Orkest onder leiding van Lubertus Leutscher.

Het eerste concert  vindt plaats op zaterdagavond 26 september en het tweede concert op zondagmiddag 27 september. Uitgevoerd worden DoppersEerste symfonie, de balletsymfonie “Diana” uit 1897 en zijn Zesde symfonie, de “Amsterdamse” uit 1912. Het concert op zaterdagavond is voornamelijk bedoeld voor genodigden, maar er zijn hiervoor ook een aantal kaarten in de vrije verkoop beschikbaar. Het zondagmiddagconcert is bedoeld voor iedereen. Kaarten zijn verkrijgbaar bij het Theater Geert Teis.

Dopper voltooide zijn Eerste symfonie in 1896 te Groningen, een jaar nadat zijn eerste opera De blinde van kasteel Cuillé bij de Nederlandse Opera in première was gegaan. Hij woonde in die tijd onder armoedige omstandigheden in de stad Groningen op een kamer bij zijn vriend Arie Kuipers aan wie hij de symfonie ook opdroeg. Hij speelde viool in het orkest ´De Harmonie´ en werd in staat gesteld zijn composities ´uit te proberen´. Hij leerde er de grondbeginselen van de instrumentatie- en orkestratie-kunst, vakken waarin hij later zou uitblinken. De Eerste symfonie is programmatisch van aard en gebaseerd op een verhaal van Heinrich Heine, Die Gòttin Diana. De Eerste was aanvankelijk bedoeld als balletmuziek, maar tot een uitvoering met ballet is het nooit gekomen. De première zonder ballet vond pas plaats in 2009 door het Noord Nederlands Orkest. Bij de huidige uitvoering worden illustraties geprojecteerd, gemaakt door grafisch kunstenaar Chris Meppelink.

Doppers Zesde symfonie , de zogenoemde ´Amsterdamse´, is een ‘feest in de concertzaal’, waarbij Doppers gevoel voor humor centraal staat. ´Is het oneerbiedig´, vroeg Dopper zich af, ´om in de tempel der muziek (het concertgebouw in Amsterdam) stemmingen op te wekken van een blijspel en mijn hoorders te verrijken met vrolijkheid?’ De symfonie bestaat uit vier delen. In het derde deel, het Scherzo, gebruikt Dopper aantekeningen, die hij maakte toen hij in de Verenigde Staten als dirigent op tournee was met een rondreizend operagezelschap. In Vancouver bezocht hij dagen achtereen het Chinees theater. Impressies van dit ´feest van ritmiek dat geen moment verslapte´, de enorme slagwerkbatterij (pauken, bekkens, tamtam, schellen, triangel en klokken) en de pentatoniek zijn in dit Scherzo terug te vinden. Klap op de vuurpijl is de Finale waarin Dopper een Koninginnedagviering in Amsterdam uitbeeldt. Flarden van ´Wilhelmus´, ´Piet Hein´ en ´Oranje boven´ voeren de boventoon. Fanfare- en slagwerkorkesten treffen elkaar op De Dam, waarbij de klokken van het paleis, de bel van de carrousel en het draaiorgel niet ontbreken. Het geheel doet denken aan Strawinsky´s Petroesjka. Na afloop van de première in 1912 werden de concertgangers getrakteerd op poffertjes. Dopper schreef de’Amsterdamse’ in 1912, op het hoogtepunt van zijn carrière als tweede dirigent van het Concertgebouworkest onder Willem Mengelberg.

Samenvatting

Datum: zaterdagavond 26 september 20.00 uur; herhaling zondagmiddag 27 september 14.30 uur.
Plaats: Theater Geert Teis te Stadskanaal. Kaarten à € 10,00 verkrijgbaar bij Theater Geert Teis, 0599-631731 (vanaf 24 augustus), teis@stadskanaal.nl of www.theatergeertteis.nl