Bewegingsrecept voor oudere patiënten

‘Er wordt gekeken naar wat ik zelf nog wél kan’, zegt mevrouw Plaatje-Meyer (77) uit Emmen. Mevrouw is opgenomen op ziekenhuislocatie Scheper in Emmen vanwege een vermoedelijke longontsteking. ‘Ik lig niet in het ziekenhuis, maar ik verblijf in het ziekenhuis: eten, drinken en beweegoefeningen doe ik gewoon zittend in een stoel. Ik lig dus niet veel in bed. ’s Avonds ga ik wel vroeg naar bed om goed uit te rusten.’ ‘Met een bewegingsrecept op maat zorgen we ervoor dat mevrouw het ziekenhuis in goede conditie verlaat’, aldus Els Helmers, geriatriefysiotherapeut.

Beweegrecept op functieniveau
Bij opname krijgen oudere patiënten een gekleurde takenkaart met pictogrammen: het bewegingsrecept. De taken zijn gebaseerd op het functieniveau van patiënten. ‘Dit niveau geeft aan wat een patiënt zelf nog kan. Mevrouw Plaatje-Meyer eet en drinkt aan tafel in plaats van in bed, loopt met de rollator én met hulp van een medewerker naar het toilet en doet beweegoefeningen in haar stoel.

Bij de indeling van niveaus kijken we naar het valrisico, fysieke beperkingen en pijnsymptomen van de patiënt’, legt Helmers uit. De kaart hangt bij het bed van de patiënt, zodat iedere arts, verpleegkundige, zorgassistent, oefen- en fysiotherapeut, vrijwilliger en familielid weet wat de patiënt zelf kan om in beweging te blijven en welke hulp daarbij noodzakelijk is.

Stimulerende rol
Met het bewegingsrecept gaan zorgprofessionals vooral uit van de zelfredzaamheid van de patiënt. ‘Ik merk dat de artsenvisite niet altijd meer plaatsvindt rondom het bed van patiënten’, vertelt internist Ouderengeneeskunde Froukje Woudstra. ‘Patiënten op de afdeling Geriatrie zitten nu steeds vaker in de huiskamer. Ik haal ze op en we lopen samen naar hun kamer waar we gaan zitten voor onze afspraak. Zo stimuleer ik ze te bewegen en hebben we weer een extra loopmoment te pakken.’

Zorgprofessionals werken ook samen aan het behalen van beweegdoelen voor het ontslag van patiënten. ‘Als je thuis moet traplopen dan is het handig en noodzakelijk om dit in het ziekenhuis te oefenen’, voegt Woudstra toe.

Andere mindset
‘Bewegingsgerichte zorg slaagt alleen als iedereen – zorgprofessionals, vrijwilligers en familie – hieraan meewerkt’, weet Helmers. Dat blijkt soms nog behoorlijk lastig. ‘We zijn geneigd om zoveel mogelijk taken van de patiënt over te nemen. Nu stimuleren we patiënten juist om zoveel mogelijk zelf te doen.’ Ook familie en naasten nemen vaak taken van de patiënt over. Om hen ook bewust te maken van het belang van bewegingsgerichte zorg ontwikkelde de afdeling Fysiotherapie een speciale QR-code. Familie en naasten scannen de QR-code met hun telefoon en zien een filmpje over het belang van bewegen.

De (verpleeg)afdelingen Geriatrie, Longgeneeskunde en Neurologie in Emmen en afdelingen Longgeneeskunde en Interne geneeskunde in Stadskanaal zijn gestart met het bewegingsrecept voor ouderen. In het najaar start ook ziekenhuislocatie Bethesda in Hoogeveen met het recept voor beweging.