Alian Spelde helpt bij de bieb op Bonaire: ‘Wat zou jij vinden als je alleen afgeschreven boeken kreeg?’
Alian Spelde vlak bij haar huis in Wildervank (foto: Arienne Dozeman/RTV1)
WILDERVANK – Afgelopen zomer ging Alian Spelde, na bijna een halve eeuw bij de Groningse bibliotheek te hebben gewerkt, met pensioen. Ook stopte ze met haar werk als raadslid voor D66 in Veendam.
Een nieuw avontuur wachtte: helpen met het ontwikkelen van de bibliotheek op het eiland Bonaire. Voor de feestdagen is ze even terug in Nederland, we maken de balans op.
Het is een prachtige winterdag in Wildervank. Vlakbij het huis waar Alian Spelde met haar man Jakob woont maken we een wandeling. Het riet rondom het water is dik van de rijp, het zonlicht weerkaatst op een dun laagje ijs en de bevroren grond knispert onder onze voeten.
Sandalen en een korte broek
Spelde is net terug van Bonaire, waar ze sinds twee maanden werkt om de bibliotheek op het eiland te helpen opbouwen. Spelde: ‘Ik zie mezelf nog lopen op sandalen, in korte broek en een hemdje. En een paar dagen later loop je hier, gewoon in Wildervank. Met een winterjas, dikke wandelschoenen en een sjaal. Dat is heel vreemd.’
Alian Spelde op Bonaire (eigen foto)
Het verzoek om te komen helpen kwam vanaf Bonaire. Gedeputeerde van het eiland Nina den Heyer had in Veendam gezien wat de Nederlandse bibliotheken te bieden hebben en wilde zo’n soort bieb ook voor de eilandbewoners.
Terug naar de jaren vijftig
Spelde: ‘De bibliotheek op Bonaire valt te vergelijken met de bibliotheek zoals wij die in Nederland in de jaren vijftig hadden.’ Er wordt nog gewerkt met ouderwetse catalogusbakken met kaartjes erin en de uitleningen worden met de hand genoteerd. Waar in Nederland de klassieke uitleenbibliotheken zijn getransformeerd naar leer- en ontwikkelingscentra, gaat het in Bonaire enkel nog op het uitlenen van boeken.
De achterstand is niet gek als je bedenkt dat Bonaire geen onderdeel is van een bibliothekenstelsel. Alle bibliotheken in Groningen vallen bijvoorbeeld onder Biblionet Groningen, die backoffice zaken regelt zoals automatisering en collectioneren. Bonaire moet alles zelf regelen met maar 20.000 inwoners. Jaarlijks is er geld voor de aankoop van 300 boeken. Ter vergelijking: In bibliotheek Veendam (ruim 27.000 inwoners) kunnen jaarlijks 2.750 nieuwe boeken worden gekocht.
Kinderen op Bonaire worden voorgelezen in de bibliotheek (eigen foto)
Spelde: ‘De collectie boeken is zwaar verouderd. De kasten zijn voornamelijk gevuld met ‘afgekeurde’ boeken van bibliotheken in Nederland en donaties van mensen die hun zolder opruimen.’ De bibliotheek is gevestigd in een oude supermarkt. Die is niet alleen te klein, maar ligt ook nog eens op een slecht bereikbare plek.
‘Het is triest dat Bonaire door veel mensen gezien wordt als ontwikkelingsland, waar we wel de afgeschreven boeken naar toe kunnen doen.’ Alian Spelde – interim manager bibliotheek op Bonaire
Spelde vertelt over het gemotiveerde team van vijf dames die allemaal al dertig of veertig jaar in de bibliotheek op het eiland werken. Spelde: ‘Het is triest dat Bonaire door veel mensen gezien wordt als ontwikkelingsland, waar we wel de afgeschreven boeken naar toe kunnen doen. Wat zou jouw gevoel zijn als je alleen maar afgeschreven boeken kreeg? Wat zou dat doen met jouw inwoners?’
Kinderboeken in de Bibliotheek van Bonaire (eigen foto)
Bijzondere gemeente van Nederland
Bonaire is een bijzondere gemeente van Nederland en de bibliotheek daar heeft recht op alle dingen die de Nederlandse bibliotheken ook krijgen. Spelde hoopt bibliotheekorganisaties in Nederland, zoals een Stichting Lezen of de Koninklijke Bibliotheek, hiervan bewust te maken. ‘De bibliotheek ziet er nu al mooier uit dan toen ik er twee maanden geleden naar toe ging. De medewerkers zijn terecht trots op wat ze gedaan hebben.’
Nieuwe bibliotheek
Het is de bedoeling dat er een nieuwe bibliotheek wordt gebouwd op een centrale plek. Spelde: ‘In vier maanden tijd heb ik die bieb niet op orde en heb ik ook geen nieuwe vestiging. Ik kan alleen maar de voorbereidingen doen en er mede voor zorgen, samen met de werkgroep, dat er een goede stap is gezet en dat we voor de verkiezingen van 2023 daar, om dan in elk geval de eerste steen gelegd te hebben van een nieuwe moderne bibliotheek.’
Spelde vindt het fijn om haar geliefden weer in de armen te sluiten, maar gemist heeft ze Nederland niet: ’Misschien heeft dat ook met mijn karakter te maken. Ik leef heel erg in het hier en nu.’
‘Helemaal loslaten en 8000 km verderop een nieuwe uitdaging. Dat is echt geweldig.’ Alian Spelde – interim manager bibliotheek op Bonaire
‘Natuurlijk vond ik het spannend. Waar begin ik aan? Kan ik de verwachtingen waarmaken.’ Ook was ze nog nooit zo lang alleen geweest, iets wat haar wonderlijk goed afging. Het eilandavontuur bleek de perfecte overgang naar haar pensioen. Spelde: ‘Het is de ideale overgang van loslaten van je werk, waar je ongelofelijk veel van houdt, een organisatie waar je ongelofelijk veel van houdt. Helemaal loslaten en 8000 km verderop een nieuwe uitdaging. Dat is echt geweldig.’
Terug naar Bonaire
Begin januari vliegt ze weer voor twee maanden naar Bonaire. Daarna is het de bedoeling dat een vaste medewerker het stokje over gaat nemen. Spelde: ‘Dan heb ik er vertrouwen in dat wat ik heb opgestart ook daadwerkelijk duurzaam is.’
Minister van Engelshoven bezocht eind oktober het eiland. Rechts gedeputeerde Den Heijer. Op de achtergrond de bibliotheekmedewerksters (eigen foto)
Spelde hoopt wel betrokken te blijven bij het project, maar zal zelf niet meer langdurig naar het eiland gaan: ‘Half maart word ik voor het eerst oma, daar wil ik bij zijn, dat wil ik meemaken.’
Haar grootste wens voor 2022 is uiteraard een gezond kleinkind. Maar ook dat er voor haar vertrek van Bonaire een bibliotheekorganisatie is, bijvoorbeeld Biblionet Groningen, die als satelietorganisatie fungeert. ‘Bonaire kan niet alles zelf ontwikkelen. Dus het is mooi als ze gebruik kunnen maken van programma’s en expertise vanuit Nederland.’ Voor een deel gebeurt dit al, bijvoorbeeld in de vorm van cursussen digitale vaardigheden voor de eilandbewoners of het promoten van het belang van voorlezen aan kinderen.
Zeer zachte jaarwisseling op komst
Foto: Pexels.com / Anna-Louise
REGIO – Zo koud als de kerstdagen waren, zo zacht wordt de jaarwisseling. Er is zelfs kans op warmterecords.
Tot oudejaarsdag is het weerbeeld behoorlijk wisselvallig, zo meldt Weeronline. Maandag is het in Noorden nog een graad of 4, maar op donderdag 30 december gaan we al richting de 12 graden. Het datum-warmterecord in De Bilt staat op 13,0 graden (uit het jaar 1925) en er is een goede kans dat dit record wordt gebroken.
Droge en zeer zachte oudejaarsdag
De laatste dag van 2021 verloopt ook uitzonderlijk zacht. In het noorden komt de maximumtemperatuur vrijdag uit op 12-13 graden en in Zuid-Nederland zijn middagtemperaturen rond 15 graden mogelijk.
Ook voor De Bilt berekent het Weeronline-weermodel een maximumtemperatuur van ruim 14 graden. Sinds het begin van de metingen (in het jaar 1901) werd het nog niet zo warm op 31 december. De warmste oudejaarsdag tot dusver is 31 december 2017 met 13,7 graden in De Bilt.
Het lijkt een grotendeels droge dag te worden met veel wolken en af en toe zon. Ook tijdens de jaarwisseling is de kans groot dat het droog blijft.
Begint 2022 gelijk met een warmterecord?
Ook op 1 januari is het zeer zacht voor de tijd van het jaar met maxima van 11 in het noorden tot 14 graden in het zuiden van het land. Voor De Bilt wordt een maximumtemperatuur van circa 13 graden verwacht en deze waarde ligt rond het datum-warmterecord. Dit staat namelijk op 12,9 graden en stamt uit 2012.
Er is een goede kans dat ook nieuwjaarsdag droog verloopt. Al neemt de neerslagkans in het eerste weekend van 2022 wel geleidelijk toe.
Zacht weer met oudjaarsdag geen zeldzaamheid
Zo grillig als de winter is, zo grillig is ook het weer op oudjaarsdag. Zuidwestenwind kunnen soms zeer zachte lucht naar ons land blazen en dan lijkt het in de verste verte niet op winter. Gemiddeld in het huidige klimaat is het op oudjaarsdag overdag een graad of 6. Sinds 1901 kwam het maar liefst 16 keer (13%) tot een temperatuur in de dubbele cijfers.
Spekgladde wegen in de provincie: ‘Blijf thuis’
REGIO – Het is spekglad in de provincie. Er zijn meerdere ongevallen gemeld. De hulpdiensten roepen mensen op om thuis te blijven of hun rit uit te stellen.
Het KNMI heeft code oranje afgekondigd voor Friesland, Groningen en Drenthe. Vooral rond de stad Groningen en noordelijker is het glad, pas dus op als je die kant op moet.
A7 bij Westerbroek is weer open
De A7 bij Westerbroek was dicht in de richting van Groningen vanwege een ongeval waarbij zes voertuigen betrokken waren. Volgen een woordvoerder van de politie zijn er geen zwaargewonden gevallen. Rond 09:30 ging de weg weer open. Het busvervoer ondervindt nog wel hinder. Er is vertraging en rituitval, zegt vervoerder Qbuzz.
Weeronline verwacht dat de gladheid in de loop van de ochtend zal verdwijnen, de temperaturen lopen dan op.
File op de A7 (bron: Jeffry van Kalsbeek)
Kerstdagen in de Veenkoloniën vooral buiten gevierd
REGIO – De Kerstdagen zitten er weer op. Waar we tijdens de kerstdagen normaal gesproken buitenshuis gingen eten, gingen we dit jaar naar buiten om de Lichtjesroute te bekijken, te schaatsen of te genieten van de natuur. Op Social media was dat dan ook goed terug te zien.
Ondanks dat er niet veel open was tijdens de kerstdagen, vermaakte iedereen zich wel. Zo ging Harjo de Lichtjesroute in Veendam rijden.
Lichtjesroute in Veendam/Wildervank was schier veul waark verzet deur sommige buurtn en soms ook wat rekloame al denk ik nait dat veul mensn waitn wat veur hert dit is pic.twitter.com/MRh5nNZr1N
Herder loopt met deels verlichte schaapskudde door Exloo
De schapen liepen vrijdagavond door het dorp | Foto: RTV Drenthe Petra Wijnsema
EXLOO – De schaapskudde van Exloo liep op Kerstavond door het dorp. Vanwege de coronacrisis ging dat iets anders dan normaal, maar de populariteit van de kudde had er niet onder te leiden.
‘Normaal hebben ze op de manege een zang- en samenkomst, dat gaat nu niet door’, zegt schaapherder Elzo Hoexem. ‘Dus dit alternatief hebben we bedacht om met de schaapskudde dan maar langs de mensen te komen.’
Het bestuur van de kudde riep inwoners op om niet mee te lopen. Omwonenden werd gevraagd om vanachter het raam of in de tuin te kijken naar de langstrekkende kudde. En dat werd massaal gedaan. ‘Fantastisch dat we op Kerstavond een gedeelte van de kudde door het dorp hebben lopen’, zegt een enthousiaste dorpsbewoner.
Dit is een artikel van RTV Drenthe. RTV1 en RTV Drenthe werken de komende tijd nauw samen om zo meer lokaal nieuws te brengen.
Schaatsen op Tweede Kerstdag in Nieuw-Buinen: ‘De familie moet maar even wachten’
Een mooie laag ijs in de vroege ochtend van Tweede Kerstdag in Nieuw-Buinen | Foto: Gertjan Kamst/RTV1
NIEUW-BUINEN – Schaatsfans konden deze Tweede Kerstdag hun hart ophalen bij de ijsbaan in Nieuw-Buinen. De baan opende namelijk vanochtend in alle vroegte haar deuren.
De vrijwilligers van de ijsbaan hebben er een drukke nacht op zitten. Gisteravond om 22.00 uur kreeg de ijsbaan het startsein van de ijsmeester om zich voor te gaan bereiden. Een uurtje later werd er al begonnen met het opspuiten van de baan. En om 03.00 uur, bij een temperatuur van ongeveer -9°C, in de ochtend was de baan gereed om op te schaatsen.
Bewolkt
De ijsbaan verwacht de hele dag geopend te zijn, aangezien de voorspellingen nog voor de gehele Tweede Kerstdag vorst voorspellen. ‘Het is te hopen dat het bewolkt raakt’, aldus Bert Drent, voorzitter van Schaatsvereniging Nieuw-Buinen. ‘Dan blijft het ijs namelijk langer liggen.’
‘Familie moet maar even wachten’
Een halfuurtje nadat de hekken opengingen stonden er al ongeveer tien mensen op het ijs. Daarnaast werden er binnen twee uur maar liefst 30 abonnementen verkocht. Dat sommige schaatsers eigenlijk bij de familie aan het kerstontbijt moesten zitten deerde niet. ‘De familie moet maar even wachten’, aldus één van de schaatsers. ‘Ik maak het straks wel goed.’
Schaatsen en sleeën werden uit het vet gehaald | Foto: Gertjan Kamst/RTV1
Schaatsvereniging Nieuw Buinen doet er alles aan om klaar te zijn
NIEUW BUINEN – De Schaatsvereniging Nieuw Buinen heeft er gisteravond en vannacht alles aan gedaan om de ijsbaan schaatsklaar te krijgen. Met de strenge vorst van -10 graden van afgelopen nacht in het vooruitzicht heeft de schaatsvereniging alles op alles gezet om de schaatsbaan klaar te stomen.
”We zijn sinds zaterdagavond 23 uur begonnen water te blijven sproeien om een dikkere ijslaag te krijgen,” zegt voorzitter Bert Drent van Sv Nieuw Buinen, bijna een uur na middernacht. De mesttank achter een tractor is dan inmiddels negen keer de baan rond geweest om de baan onder een verse laag koud water te zetten. En er zullen nog enkele ronden volgen.
Drent: ”We concurreren nog met de ijsbaan in Winterswijk, waar het nu nog 4 graden vriest. Wie als eerste de ijsbaan kan openen? Geen idee. Wij willen in elk geval rond 9 uur morgenvroeg een volledige ijsbaan openen.”
Geen kantine met kachels en warme dranken. De corona-beperkingen verbieden dat. Drent: ”De ijsbaan is alleen toegankelijk voor leden van de schaatsvereniging. Alleen voor abonnementshouders.” Drent kijkt even naar de nachtelijke verrichtingen op de ijsbaan. ”Al het opgespoten water vriest vlak en vast”, besluit hij.
Meer dan dertig nieuwe coronabesmettingen in de regio
F: Freepik
REGIO – In de gemeenten Borger-Odoorn, Stadskanaal en Veendam zijn door het RIVM 33 nieuwe coronabesmettingen gemeld. Twee van de besmette personen moesten worden opgenomen in het ziekenhuis. Het gaat om een inwoner van Stadskanaal en een van Veendam.
Veendam telde het minst aantal nieuwe besmettingen (8). In de gemeente Stadskanaal waren dat eer 13. Borger-Odoorn telde relatief veel besmettingen: 12. Dat aantal is betrekkelijk hoog omdat Borger-Odoorn van de drie gemeente het minst aantal inwoners heeft.
Er zijn geen nieuwe sterfgevallen gemeld. In totaal zijn er 18 coronadoden in Veendam beken, 23 in Stadskanaal en 21 in Borger-Odoorn.
Dit is het mooiste kersthuis van Groningen
Het huis in Veendam volledig versierd met kerstverlichting. (foto: Ariënne Dozeman / RTV1)
VEENDAM – RTV Noord zocht het mooiste kersthuis van de provincie Groningen. Daar rolden twaalf genomineerde huizen uit. Met ruim 20 procent van de stemmen is het huis van Wendy Oomkes en haar zoon Quinten uit Veendam verkozen tot het mooiste kersthuis van Groningen.
Op de tweede plek eindigden Stoffer en Hennie in Muntendam met iets meer dan 13 procent van de stemmen, gevolgd door het huis van Franco in Hoogezand. Wendy en Quinten kregen in Noord Vandaag de prijs overhandigd door Beppie van der Sluis.
Wendy en Quinten hadden nooit heel veel lampjes in huis, maar daar kwam vorig jaar verandering in. Het begon met wat lampjes, toen kwam er een trein bij en zo groeide het huis van het gezin Oomkes uit tot een echt kersthuis. ‘Ik heb ook al weer een idee voor volgend jaar. Maar we vertellen nog niet wat dat wordt’, zegt Quinten.
Dit is een artikel van RTV Noord. RTV1 en RTV Noord werken samen om de regionale nieuwsvoorziening te versterken.
Deze supermarkten zijn op Eerste en Tweede Kerstdag open
F: ANP via RTV Noord
REGIO – Een belangrijk ingrediënt voor het kerstdiner vergeten, of toch nog even een extra fles wijn halen? Op eerste kerstdag zijn er 12 supermarkten open. Op tweede kerstdag zijn er een stuk meer winkels open in de regio, namelijk 17. Landelijk gezien zijn op eerste kerstdag bijna de helft van alle supers open en op tweede kerstdag acht op de tien.
Gemeente Stadskanaal
In de gemeente Stadskanaal zijn er 6 winkels open op Eerste Kerstdag. Op Tweede Kerstdag zijn er 7 winkels open. In Musselkanaal blijven de Aldi en Lidl beide dagen dicht. De Poiesz is beide dagen open en de Coop alleen op Tweede Kerstdag. In Stadskanaal blijft de Lidl beide dagen dicht. De Albert Heijn Aldi, beide Jumbo’s en de Poiesz zijn beide dagen open.
De Coop in Onstwedde blijft gesloten.
Gemeente Veendam
In de gemeente Veendam zijn er 4 winkels open op Eerste Kerstdag. Op Tweede Kerstdag zijn er 6 winkels open. In Veendam zijn de Albert Heijn, Jumbo en Poiesz beide dagen. Op Tweede Kerstdag zijn de Aldi en Lidl ook open. De Coop in Wildervank is beide Kerstdagen open.
Gemeente Borger-Odoorn
In de gemeente Borger-Odoorn zijn er vier supermarkten. De Aldi in Borger blijft beide Kerstdagen open. De Albert Heijn is alleen Tweede Kerstdag open. De Aldi in Nieuw-Buinen is beide Kerstdagen open. De Coop in Odoorn is alleen op Tweede Kerstdag open
De cijfers van LocalFocus zijn afkomstig van Openingstijden.nl. Het kan voorkomen dat de informatie inmiddels gewijzigd is. De volgende ketens zijn meegenomen in deze analyse: Albert Heijn, Aldi, Coop, DekaMarkt, Dirk van den Broek, Hoogvliet, Jan Linders, Jumbo, Lidl, Nettorama, Plus, Poiesz en Vomar.
REGIO – Het is spekglad in de provincie. Er zijn meerdere ongevallen gemeld. De hulpdiensten roepen mensen op om thuis te blijven of hun rit uit te stellen.
NIEUW BUINEN – De Schaatsvereniging Nieuw Buinen heeft er gisteravond en vannacht alles aan gedaan om de ijsbaan schaatsklaar te krijgen. Met de strenge vorst van -10 graden van afgelopen nacht in het vooruitzicht heeft de schaatsvereniging alles op alles gezet om de schaatsbaan klaar te stomen. 
Luister online
