Shine wil zekerheid van minister over concurrent Pallas

Een impressie van de te bouwen isotopenfabriek
Foto: Shine Medical Technologies/RtvNoord

VEENDAM – Minister Kuipers van Volksgezondheid moet snel duidelijkheid geven over de toekomst van de kernreactor in Petten. Dat zegt directeur Harry Buurlage van Shine Europe. Realisatie van een nieuwe reactor brengt volgens Buurlage de bouw van de Shine-fabriek in Veendam in gevaar.

In de bestaande Hoge Flux kernreactor in Petten maakt het bedrijf NRG medische isotopen. Shine wil die ook gaan produceren in Veendam en vreest oneerlijke concurrentie van de andere fabrikant. Onduidelijkheid hierover hangt sinds de start als een donkere wolk boven de plannen van Shine in Veendam.

Volgens Shine kan de bouw van de fabriek in Veendam alleen uit wanneer de overheid zorgt voor een ‘gelijk speelveld’. ‘We kunnen niet concurreren in een markt die is verstoord door overheidsgeld’, zegt Buurlage, die voor het Amerikaanse Shine Medical het project in Veendam van de grond moet tillen.

Garantie van kabinet

‘Het vorige kabinet heeft ons per brief de garantie gegeven dat het gelijke speelveld er zou komen. We zijn nu een jaar verder, maar we hebben helaas nog steeds geen uitleg gekregen over hoe dat ingevuld wordt’, aldus Buurlage. ‘Onze oproep aan minister Kuipers is om daarover snel helderheid te verschaffen.’

De reactor in Petten gaat al meer dan 60 jaar mee en is aan vervanging toe. De nieuwe reactor, Pallas genaamd, zal tussen de 600 en 800 miljoen euro kosten. Dat geld komt er alleen wanneer ook de regering flink bijdraagt. Private investeerders die willen meebetalen zijn er nog niet.

Het kan zijn dat we later of helemaal niet in Veendam aan de slag kunnen

Harrie Buurlage – Shine

Nu nog produceert de kernreactor 30.000 isotopen per dag die worden gebruikt voor de diagnose en behandeling van met name kankerpatiënten. Nederland is daarmee de Europees marktleider in de isotopenproductie.

‘Onduidelijkheid weerhoudt investeerders’

Omdat de vraag naar medische isotopen stijgt en meerdere reactoren in Europe vanwege ouderdom binnen afzienbare tijd sluiten, is er volgens Shine ruimte voor een nieuwe producent op de markt, mits er sprake is van eerlijke concurrentie, benadrukt Buurlage.

‘De onduidelijkheid die er nu is, weerhoudt investeerders ervan in te stappen’, verklaart Buurlage. ‘Daar maak ik me zorgen over. Het kan zijn dat we daardoor later of helemaal niet in Veendam aan de slag kunnen.’ Uitwijken naar een ander Europees land is eerder door Buurlage als reëel alternatief genoemd.

Vice president Harrie Buurlage van Shine Medical Technologies voor het terrein waar de fabriek wordt gebouwd
Foto: Loek Mulder/RTV Noord

De strijd tussen Shine en NRG in Petten is er vanaf het moment dat Shine bekend maakte zich in Nederland te willen vestigen. Waar Shine claimt goedkoper, veiliger en met minimale hoeveelheid radioactief afval isotopen te kunnen maken, zegt NRG dat de productietechniek van het Amerikaanse bedrijf zich nog onvoldoende heeft bewezen. Het gaat vooral om de isotoop Molybdeen-99 die wordt gebruikt voor diagnose bij kankerpatiënten en om Lutetium-177, voor behandeling van kanker.

Leveringsproblemen

Buurlage wijst erop dat de leeftijd van de huidige reactor nu al de leveringszekerheid van deze medicijnen in gevaar brengt. Sinds eind januari ligt de reactor vanwege een lek in het koelwatersysteem stil. Ziekenhuizen zitten daardoor met tekorten aan isotopen, die waarschijnlijk nijpender worden.

De bouw van de fabriek zou in 2024 moeten beginnen. Daarvoor heeft Shine al wel in de gemeente Veendam een stuk grond gekocht van zestien hectare, naast industrieterrein Dallen 2, tussen de N33 en Wildervank. De bouwkosten van de nieuwe fabriek liggen rond de 200 miljoen euro.

Woensdag maakte Shine bekend de financiering van de circa 30 miljoen euro kostende voorfase van de bouw van de fabriek rond te hebben. De provincie Groningen legt hiervoor 5 miljoen euro subsidie op tafel en verstrekt een lening van 4 miljoen. De NOM leent Shine nog eens 1 miljoen. Het Rijk betaalt 10 miljoen en Shine zelf dekt de overige 10 miljoen.

Dit is een artikel van RTV Noord. RTV1 en RTV Noord werken sinds dit jaar samen om zo meer lokaal nieuws te brengen.