Direct naar de inhoud.

Komst Shine naar Veendam onzeker, vanwege door de staat gesteunde concurrent

  • door:
  • op:
Zo komt de isotopenfabriek van Shine Medical in Veendam eruit te zien. Foto: Shine Medical

VEENDAM – Het Amerikaanse bedrijf Shine Medical wil van het kabinet harde garanties rond plannen van concurrent Pallas. Shine vreest oneerlijke concurrentie wanneer de nieuwe nucleaire reactor Pallas met overheidsgeld van de grond getrokken wordt. Shine wil in Veendam een fabriek bouwen voor medische isotopen voor diagnose en behandeling van – vooral – kankerpatiënten. De plannen ervoor werden vorig jaar gepresenteerd.

In een brief die Shine maandag aan de ministeries van EZ en Financiën stuurt voert Shine de druk op. De brief is opgesteld door Shine-oprichter en CEO Greg Piefer en Harrie Buurlage, directeur van Shine Europe en kartrekker voor de plannen in Veendam.

Reactor in Petten

Piefer en Buurlage stellen dat wanneer de overheid de bouw van de nieuwe Pallas-kernreactor in het Noord-Hollandse Petten betaalt, het project in Veendam ‘als geheel in gevaar komt’, citeert het FD uit de brief. 

Al sinds 2003 wordt er in Petten gewerkt aan vervanging van de stokoude bestaande nucleaire reactor. De meer dan 60 jaar oude Pettense reactor produceert nu 30.000 isotopen per dag. Dat is zo’n 70 procent van wat de Europese ziekenhuizen aan isotopen gebruiken. Nederland is daarmee marktleider in Europa, maar de isotopenproductie in Petten hapert af en toe en er zijn al situaties geweest van tekorten.

Nu ondertussen de vraag naar medische isotopen stijgt en meerdere reactoren in Europe vanwege ouderdom binnen afzienbare tijd sluiten, is er volgens Shine ruimte voor een nieuwe producent op de markt. Maar dan moet er wel een situatie van eerlijke concurrentie zijn, heeft Shine van meet af aan gezegd.

Ontoelaatbare staatssteun?

Voor de bouw van Pallas zijn private investeerders afgehaakt. Realisatie kan dus alleen wanneer de overheid er veel geld bijlegt. Het zou mogelijk neerkomen op volgens Shine ontoelaatbare staatssteun waartegen het bedrijf niet op zal kunnen. 

Minister Tamara van Ark van Medische Zorg in het vorige kabinet deed al de toezegging dat er een gelijk speelveld zou komen. Ernst Kuipers, minister van van Volksgezondheid, Welzijn en Sport in het huidige kabinet bevestigde onlangs nog eens dat Shine geen oneerlijke concurrentie hoeft te vrezen.

Onzekerheid schrikt geldschieters af

Niettemin is het volgens Shine nog altijd niet helder hoe het kabinet dit ’level playing field’ wil realiseren. In de brief van Shine aan de twee (andere) ministeries laat het bedrijf weten zo moeilijk verder te kunnen. Shine wil een ‘snelle, concrete, gedetailleerde beschrijving door het kabinet van dit gegarandeerde gelijke speelveld.’

Volgens woordvoerder René van der Steeg van Shine zou het kabinet hier aanvankelijk in maart meer over zeggen. Dat is nu uitgesteld naar ’voor de zomer’. ‘We willen weten hoe het gelijke speelveld eruit zal zien. We hebben te weinig comfort bij wat ons is toegezegd.’Onzekerheid hierover schrikt geldschieters af – en die heeft Shine nodig om de 200 miljoen euro voor het Veendam-project bij elkaar te krijgen. Het geld om de 30 miljoen euro kostende voorfase voorafgaand aan de bouw te financieren heeft Shine al wel bij elkaar.

Shine houdt vast aan planning

De provincie Groningen geeft hiervoor 5 miljoen euro subsidie en een lening van 4 miljoen. De NOM leent Shine nog eens 1 miljoen. Het Rijk betaalt 10 miljoen en Shine zelf dekt de overige 10 miljoen. Over het geld zijn er overigens in Provinciale staten nogal wat zorgen vanwege de risico’s van het project.

Shine houdt ondanks het ontbreken van garanties van de kant van de overheid vast aan de gemaakte planning. ‘We willen in 2024 bouwen en in 2026 produceren in Veendam’, aldus Van der Steeg.Shine Medical Europe heeft er op een terrein naast Dallen 2, tussen Wildervank en de N33 zestien hectare grond gekocht. ‘De organisatie groeit, alle stappen die wij moeten nemen, nemen we’, zegt Van der Steeg. ’We zitten niet op onze handen.’

Wat maakt Shine?
Shine Medical Europe wil in Veendam een fabriek bouwen voor de productie van molybdeen-99, gebruikt voor de diagnose van kanker. Later wil het ook lutetium-177 gaan fabriceren, voor behandeling van de ziekte. Shine claimt deze isotopen dankzij een nieuw ontwikkelde productietechniek goedkoper, veiliger en met minder radioactief afval te kunnen maken dan een reactor als die in Petten. NRG, de exploitant van Petten, stelde tot nog toe telkens dat de techniek van Shine zich onvoldoende heeft bewezen.
Een rapport van TU Delft dat vorige week verscheen weerspreekt dat voor productie van lutetium-177. ‘Gekeken naar kwaliteit, capaciteit, en back-up mogelijkheden, beschouwt het TU Delft team de Shine-technologie als zeer effectief’.

Dit is een bericht van RTV Noord. RTV1 en RTV Noord werken samen om de regionale nieuwsverslaggeving te versterken. 



-advertenties-

NIJM Webdesign Stadskanaal