GASSELTERNIJVENSCHEMOND/STADSKANAAL – Jantina, Aaltje, Thie en Katsina Brouwer, vier oud-inwoners van Gasselternijveenschemond en Stadskanaal, ontvangen mogelijk alsnog een Yad Vashem-onderscheiding. Met deze hoge onderscheiding geeft de staat Israël hen de erkenning als ‘Rechtvaardige Onder de Volkeren’
De aanvraag die gedaan is voldoet volgens de organisatie in Jeruzalem aan de voorwaarden om een besluit op te kunnen baseren. In de loop van het jaar wordt een besluit verwacht vanuit Israël.
Vluchtelingen helpen
Jantina Brouwer was tijdens de Tweede Wereldoorlog tachtig jaren oud. De weduwe woonde toen samen met haar vrijgezelle dochter Aaltje in haar huis aan de Handelskade 26 te Stadskanaal. Samen boden ze doorlopend vluchtelingen een veilige schuilplaats. Bovendien verborgen ze in een schuurtje materialen waarmee vervalste persoonsbewijzen werden gemaakt. Het verzet verspreidde deze bewijzen in heel Noord-Nederland.
De kinderen van een Joodse onderduiker ondersteunen de Yad Vashem aanvraag. Hun vader, de destijds 15-jarige Aby de Lange, woonde na een tocht langs zo’n twaalf onderduikadressen, de laatste oorlogsmaanden in Stadskanaal. Jantina en Aaltje verborgen toen nog drie andere onderduikers waaronder Esther Mol-Bouwman, een Joodse vrouw.
Esther was als huishoudelijke hulp vanuit Den Haag meegereisd met Thie en Watsina Brouwer. Thie, een zoon van Jantina, was een prominent lid van de Trouwgroep en nauw betrokken bij de top van de Nederlandse knokploegen en organisatie voor onderduikers. Hij was de laatste die vergaderde met beroemde verzetsmensen als Johannes Post en Roelof Jan Dam, voordat deze mannen gevangen genomen werden en gefusilleerd.
Wethouder en gedeputeerde
Na de oorlog was Thie Brouwer zestien jaren lang wethouder van de gemeente Assen, voedselcommissaris en gedeputeerde van de provincie Drenthe. Jur Stavast, oud-burgemeester van de gemeente Stadskanaal, herinnert zich Thie nog goed. “Thie Brouwer was iemand die gezien was. Hij had autoriteit zonder autoritair te zijn. Maar wel met principiële kijk op de samenleving. Thie had gezag, er werd naar hem geluisterd. Hij was recht door zee en, in mijn ogen van destijds, een vriendelijke oude heer.”
Stamboomonderzoek
Na de oorlog sprak niemand van de familie Brouwer publiekelijk over het oorlogsverleden. Slechts met zijn kinderen en kleinkinderen deelde Thie op late leeftijd zijn ervaringen. Door stamboomonderzoek van Jan-Willem van de Kolk komen de verhalen en documenten nu naar boven. De Yad Vashem aanvraag betekent veel voor de familie.
Ook voor Job de Lange, zoon van Aby, is de aanvraag van grote waarde: “Onze familie is, evenals als onze vader dat was, ongelooflijk dankbaar voor het langdurige onderdak dat is verleend. Met gevaar voor eigen leven hebben deze mensen hem met liefde opgenomen en al die tijd beschermd. Mijn vader noemde hen Helden, met een hoofdletter. En dat waren ze. Moedige mensen, die een opgejaagde onschuldige joodse jongen en anderen onder hun hoede namen, met alle risico’s van dien.”
Op de website van RTV Drenthe is een vierdelige podcast over de oorlogservaringen van de familie Brouwer te beluisteren.
Luister online
