STADSKANAAL – Na zeven jaar directeur te zijn geweest van het Veendammer cultuurcentrum VanBeresteyn ging Jos Kraan uit Wildervank met een welverdiend pensioen. Maar al na een halfjaar besloot hij in te gaan op een verzoek vanuit de buren in Stadskanaal: het komende halfjaar zal hij op interimbasis aan het roer van Theater Geert Teis staan. Wat drijft hem om als kersverse pensionado de leiding te nemen van een theater in roerige tijden?
Als Jos Kraan op 1 september van dit jaar zijn halfjarige klus op ’t Knoal begint, treft hij een theater in transitie aan. De gehele zomer liepen bouwvakkers in en uit voor het plaatsen van een nieuwe wand achter het podium. Drukke tijden voor het theater, waarin het dus ook nog een nieuwe directeur krijgt.
Telefoontje uit Stadskanaal
‘Ik zat sinds 1 januari thuis, met veel plezier’, blikt Kraan terug op de eerste dagen van zijn pensioen. Dan gaat vlak voor de zomer zijn telefoon: ‘Ik werd gebeld door de gemeentesecretaris van Stadskanaal, Gert Jan van der Zanden. Hij vroeg of ik wilde komen praten over Theater Geert Teis.’ Kraan had toen net gehoord over het vertrek van oud-directeur Riette Kruize en voelde dus al waar dit gesprek voor bedoeld was. ‘Inderdaad, ze vroegen of ik tijdelijk het theater op me wilde nemen.’
‘Als interim kijk je altijd met een andere bril; je bent toch een beetje een buitenstaander en ziet dingen dus anders.’
-Theaterdirecteur Jos Kraan
Dit zette de 65-jarige Kraan voor een lastig dilemma; hoewel hij de positie buitengewoon interessant vond, wist hij niet zeker of hij zo kort na zijn pensioen alweer aan de slag wilde. ‘Je wil geen Heintje Davids worden die steeds weer terugkomt’, lacht Kraan in zijn nieuwe kantoor. ‘Ik heb het eerst aan mijn partner gevraagd en die zei: “het is jouw leven en jouw passie.” En daar had ze helemaal gelijk in. Maar toch was ik er niet zo snel uit.’ Ondanks deze lichte twijfel besloot hij het uiteindelijk te doen, maar wel met een belangrijke voorwaarde. ‘Ik wilde niet fulltime aan de slag. Maar daar zijn we gelukkig goed uitgekomen; daarom ben ik hier drie dagen in de week.’
Kijken met andere bril
Parttime dus, op interimbasis. Het komende halfjaar zal hij de taken van theaterdirecteur op zich nemen. Maar, zo zegt hij zelf, wil hij niet ‘op de winkel passen’. Hij wil ook echt iets bijdragen aan de toekomst van het Knoalster cultuurhart. ‘Ik wil het team helpen met de vernieuwing. Als interim kijk je altijd met een andere bril; je bent toch een beetje een buitenstaander en ziet dingen dus anders.’ Ook wil Kraan mensen op persoonlijk niveau begeleiden en ondersteunen: ‘Wat ik echt leuk vind, is mensen helpen ontwikkelen. Een vaste vraag van mij is altijd: waar sta je over vijf jaar? Wat zijn je ambities? Dat zet mensen aan het denken.’
Verbouwingen, nieuwe wand en brandveiligheid
Voor de Wildervanker is het de komende maanden dus geen kwestie van enkel handtekeningen zetten. Dat is maar goed ook, want het theater heeft het nodige aan zich hangen. Naast de dure verbouwingen aan de theaterwand en de brandveiligheid, drijven ook nog altijd de eventuele nieuwbouwplannen van de gemeente boven de markt. ‘Je merkt het al bij zo’n grote verbouwing: er komt veel bij kijken’, zegt Kraan, terwijl hij kijkt hoe de laatste hand aan de vernieuwde wand wordt gelegd. ‘Nieuwbouw of niet, dat is voor latere zorg. Nu is het belangrijk dat we deze wand klaar krijgen voor het nieuwe theaterseizoen en de brandveiligheid niet te vergeten. Met dat laatste mag je als theater nooit concessies doen. Gastvrijheid heeft ook te maken met veiligheid.’
Van artiesten tot de loodgieter
Kraan heeft een duidelijk beeld van deze gastvrijheid voor zich. Hij is een voorstander en fan van het ‘hostmanship’, een theorie van de Zweed Jan Gunnarsson. ‘Het is een mix van vakmanschap en gastvrijheid’, legt Kraan uit. ‘Veel mensen zeggen dat je gasten moet behandelen zoals je zelf behandeld wilt worden. Maar dat is helemaal niet zo. Je moet gasten behandelen zoals zij behandeld willen worden. Iedere gast hier in het theater, of waar dan ook, is uniek en wil op een bepaalde manier ontvangen worden. Daar moet je rekening mee houden.’
Dat geldt volgens Kraan zowel voor het publiek als de artiesten. Beide zijn gasten van het theater. ‘Maar het geldt net zo goed voor de loodgieter die hier de wc’s komt ontstoppen. Dat is ook een gast in je theater op dat moment.’
Aan visie dus geen gebrek bij het excentrieke cultuurdier in hart en nieren. Tot 1 maart 2025 zal Kraan drie dagen in de week in het Geert Teis te vinden zijn. Daarna hoopt hij dat ze een goede opvolger gevonden hebben. ‘Ik ga er in ieder geval voor zorgen dat de volgende directeur in een gespreid bedje terechtkomt.’
Luister online
