REGIO – Ook in 2025 ligt er voor alle Nederlandse gemeenten weer een taak om voldoende statushouders op te vangen. Maar de huisvesting van deze vluchtelingen met een verblijfsvergunning is niet eenvoudig. Door een tekort aan woningen en beperkte financiële middelen vanuit Den Haag lopen veel gemeenten, ook in deze regio, achter met hun taakstelling.
In vergelijking met vorig jaar is de achterstand bij gemeenten verdubbeld, zo blijkt uit cijfers van de Rijksoverheid. Dit heeft tot gevolg dat ruim twintigduizend asielzoekers met een verblijfsvergunning in overvolle azc’s wachten op een woning.
Regionale cijfers
In Groningen is Stadskanaal een van de weinige gemeenten zonder achterstand, zo is in de cijfers te zien. Omdat ze in 2023 twaalf statushouders meer huisvesten dan voorgeschreven, hoefden ze in 2024 twaalf minder op te vangen. In Veendam ligt dat anders. Daar ving de gemeente in 2024 elf erkende vluchtelingen meer op dan hun taakstelling, waardoor hun achterstand afnam van 24 naar 13.
In Borger-Odoorn is de achterstand het afgelopen jaar juist gegroeid. De gemeente moest 53 statushouders huisvesten, maar slaagde er slechts in om 36 mensen een thuis te bieden. Hierdoor staat de achterstand nu op 25.
‘Intentie om tekort in te halen’
Dan komt de taakstelling voor 2025 er nog bij. Het komende halfjaar moet Stadskanaal 32 statushouders opvangen, Veendam 40 en Borger-Odoorn 51. Deze aantallen worden door het Rijk vastgesteld op basis van het aantal inwoners en welvaart binnen een gemeente. Door het groeiende woningtekort en een gebrek aan middelen hebben gemeenten grote moeite om aan deze verplichting te voldoen. Toch blijven de Veenkoloniën vastberaden. ‘We hebben altijd de intentie om het tekort in te halen’, laat wethouder Bernard Janssen van Borger-Odoorn weten. ‘We werken samen met woningcorporaties aan mogelijke oplossingen, zoals het opsplitsen van woningen. Veel alleenstaanden wachten op huisvesting.’
Ook in Stadskanaal en Veendam willen ze de taakstelling halen, maar benadrukken ze de uitdagingen. ‘Het voldoen aan de taakstelling is een complexe puzzel die afhankelijk is van diverse factoren’, aldus de gemeente Veendam. ‘De landelijke instroom, de samenstelling van de koppelingen, beschikbare woningen en na-reizigers spelen allemaal een rol.’
Hoewel Stadskanaal één van de slechts 49 Nederlandse gemeenten is die de taakstelling haalt, zien ze ook hier obstakels. ‘Elk jaar wordt het moeilijker om aan de taakstelling te voldoen’, aldus een woordvoerder. ‘De krapte op de woningmarkt en de steeds hogere taakstellingen maken het een enorme uitdaging. Dankzij de inzet van lokale ketenpartners en woningcorporaties is het ons tot nu toe gelukt, maar de druk neemt toe.’
Spreidingswet
Daarnaast speelt de Spreidingswet een belangrijke rol. Deze wet moet ervoor zorgen dat vluchtelingen zonder verblijfsvergunning evenredig over het land worden verdeeld en situaties zoals in Ter Apel, waar asielzoekers buiten slapen, worden voorkomen. Ook hierin loopt Stadskanaal voorop: volgens cijfers van het ministerie van Asiel en Migratie realiseerde de gemeente vorig jaar 428 opvangplekken. Dit kwam mede door het azc in Musselkanaal en het feit dat Stadskanaal meerdere malen Ter Apel te hulp schoot met noodopvang.
Asielminister Faber (PVV) wil deze wet nu van tafel vegen, volgens haar zit er een te grote mate van ‘dwang’ achter. De gemeente Stadskanaal blijft echter pleiten voor het behoud van de Spreidingswet. ‘Het doel van deze wet is het creëren van voldoende opvangplekken en een evenwichtigere verdeling van asielzoekers over provincies en gemeenten. De afgelopen tijd heeft bewezen dat de wet effectief is en verandering teweegbrengt’, aldus de gemeente. Op het gemeentehuis in Stadskanaal benadrukken ze dat ze zich in 2025 samen met het VNG blijven inzetten om de wet te behouden. ‘We zullen hier gezamenlijk op blijven hameren.’
Luister online
