REGIO – Het leek medio 2024 juist zo goed te gaan. De spoorverbinding tussen Groningen en Enschede via Stadskanaal lag binnen handbereik, zo zeiden betrokkenen. Maar door een gebrek aan financiering en oplossingen daarvoor loopt de spoorlijn opnieuw vertraging op. Daarom is 2025 een bijzonder cruciaal jaar geworden.
Tijdens de nieuwjaarsreceptie in Theater Geert Teis blikte burgemeester Klaas Sloots terug op een bewogen jaar op ’t Knoal. Ook de Nedersaksenlijn werd besproken. ‘We waren voor de kerst nog nooit zo dichtbij,’ stelt Sloots. Er was namelijk een plan om geld uit het potje van de Lelylijn te gebruiken voor de Nedersaksenlijn. Een idee waar Sloots, samen met veel collega-bestuurders, vierkant achter staat. Ook de staatssecretaris zag er brood in, maar de Tweede Kamer maakte gehakt van dit plan. Een motie om het Lelylijn-geld ongemoeid te laten, werd met een kamerbrede meerderheid gesteund.
‘We zitten erbovenop’
‘Die motie was voor ons echt heel vervelend,’ betreurt de Knoalster burgemeester. Het gevolg was dat staatssecretaris Chris Jansen (PVV) vlak voor kerst met lege handen aankwam bij een gesprek met noordelijke bestuurders. Daar werd afgesproken om gezamenlijk alsnog te zoeken naar financieringsmogelijkheden. In de Voorjaarsnota van het Rijk, die waarschijnlijk medio april verschijnt, zal de staatssecretaris alsnog met een plan moeten komen. ‘We hopen natuurlijk dat de financiering dit jaar rondkomt,’ laat wethouder Jeroen Hartsuiker van Borger-Odoorn weten. ‘We hebben de afspraak met de staatssecretaris dat er bij de Voorjaarsnota duidelijkheid moet zijn. Wij zitten erbovenop om hierover mee te denken.’
Financiering
Om de Nedersaksenlijn te kunnen realiseren moet er eerst een zogenoemde MIRT-verkenning worden uitgevoerd, een soort breed onderzoek. Maar om deze uit te voeren moet er volgens de staatssecretaris eerst zicht zijn op 75 procent van de begroting. Dat gaat om een bedrag 1,3 miljard euro, en dat is er momenteel dus niet.
Volgens Sloots moet de onderbouwing voor deze Voorjaarsnota in maart klaar zijn. Dan zal volgens de burgemeester duidelijk worden of er budget is voor de Nedersaksenlijn.
Bij de stichting Nedersaksenlijn, die zich hard maakt voor de realisatie, zijn ze positief gestemd. ‘We gaan gewoon verder’, vertelde woordvoerder Roel Barkhof in het RTV1-jaaroverzicht. ‘We zien dit als een tijdelijke vertraging in het traject. Je moet niet vergeten dat er ook unanieme kameruitspraken liggen dat de lijn er moet komen en het een prioriteit is van de regering. Alleen ze zijn er nu achter gekomen dat het geld er niet is.’ Barkhof snapt ook dat het niet makkelijk is: ‘Momenteel is overal te weinig geld voor, en dan is er ook nog 1,7 miljard voor een spoorlijn nodig. Dat is lastig, maar ik ga er vanuit dat de deur nog open staat.’
(Tekst gaat verder onder de video)
‘Broddelwerk’ en ‘brede welvaart’
Ondertussen is de Tweede Kamer ‘not amused’ over de werkwijze van de staatssecretaris in het Nedersaksenlijn-dossier. Tijdens een debat afgelopen week kreeg hij van zowel oppositie- als coalitiepartijen de wind van voren. Ze verwijten Jansen dat hij geen keuzes maakt en niet voortvarend genoeg optreedt om vervolgstappen te nemen. Kamerlid Habtamu de Hoop (GL-PvdA) noemde de situatie in het Noorden ‘een soap’ en beet Jansen toe dat hij de Tweede Kamer en de noordelijke bestuurders niet serieus neemt.
‘Het is broddelwerk,’ vult Kamerlid Olger van Dijk (NSC) aan. ‘Wat heeft hij nu gedaan om geld voor de Nedersaksenlijn te vinden? Waar een wil is, is een weg. Een spoorweg.’ Eline Vedder (CDA) vult aan: ‘Dit gaat om veel meer dan een spoorverbinding. Dit gaat om de brede welvaart in de regio.’
Noord-Zuidlijn
De Kamer kwam zelfs zelf met opties om het geld voor de spoorlijn Groningen-Enschede via Stadskanaal bij elkaar te sprokkelen. Zo pleitte ChristenUnie-Kamerlid Pieter Grinwis voor het gebruiken van 872 miljoen euro uit het potje van de Noord-Zuidlijn in Amsterdam. ‘Maak keuzes, geef richting,’ gaf hij de staatssecretaris mee.
De staatssecretaris reageerde door te zeggen dat hij samen met de regio zal blijven kijken naar financieringsopties en dat hij hier in de Voorjaarsnota op terugkomt.
Dideldom
In Stadskanaal zitten ze ondertussen niet stil. Eind december wees de gemeente het bedrijventerrein Dideldom officieel aan als stationslocatie. Het voormalige Philipsterrein moet daar plaats gaan bieden aan een station, een campus en woongelegenheden. Om dit te kunnen financieren, doet de gemeente een beroep op de gelden uit Nij Begun. ‘We proberen in het eerste kwartaal een aanvraag bij deze economische agenda in te dienen,’ aldus Sloots in zijn nieuwjaarsrede. ‘Provincie Groningen krijgt vanuit Nij Begun een startkapitaal van 250 miljoen en daarna jaarlijks 100 miljoen. Wij koersen op gelden uit die eerste 250 miljoen.’
De burgemeester benadrukt dat er binnen het gemeentehuis momenteel hard wordt gewerkt om dit voor elkaar te krijgen. Op allerlei manieren wordt 2025 dus een belangrijk jaar voor het spoor in Stadskanaal.
Luister online
