
VEENDAM – De mislukte invoering van een nieuw toezichtsysteem kost de Omgevingsdienst Groningen (ODG) 2,5 miljoen euro. Het nieuwe systeem moest de kwaliteit van vergunningverlening, toezicht en handhaving verbeteren. Dat mislukte, waarop de organisatie deze maand besloot de stekker eruit te trekken.
Het zogenoemde VTH-systeem omvat alles wat te maken heeft met vergunningen, toezicht en handhaving en vormt de basis van het werk van de omgevingsdienst. De rijksoverheid besloot dat de kwaliteit van het systeem beter moest. Daarop werd in 2023 een nieuw systeem, Omnimap, geïntroduceerd dat in juli 2024 klaar moest zijn. Dit kostte 2,5 miljoen euro, waarvan 1,5 miljoen aan de leverancier is betaald en 1 miljoen is besteed aan ‘begeleiding bij het nieuwe systeem’.
Dat nieuwe systeem blijkt niet naar behoren te werken. Daarom stapt de ODG nu weer over op het oude systeem tot een ander, werkend systeem is gevonden.
Omgevingsdiensten zijn verantwoordelijk voor vergunningverlening, toezicht en handhaving van bedrijven. Ze controleren onder meer de naleving van milieuregels bij risicovolle bedrijven die werken met gevaarlijke stoffen, zoals Avebe. Ook zien ze toe op lozingen van bijvoorbeeld PFAS (chemische stoffen), het saneren van asbest en de milieuregels in de bouw en agrarische sector.
Gemeenten en provincie betalen
De ODG wordt gefinancierd door de tien Groningse gemeenten en de provincie, die allemaal een bijdrage hebben geleverd aan het nieuwe systeem. De bijdrage van verschillende gemeentes is niet evenredig verdeeld, maar wordt bepaald op basis van hun vraag. Zo dragen de gemeenten Midden-Groningen en Eemsdelta het meest bij na de provincie. Voor de invoering van Omnimap werd een eenmalige bijdrage gevraagd, dat zal bij het nieuwe systeem ook gebeuren.
Voor dat nieuwe systeem moeten ze opnieuw in de buidel tasten. Het zal naar verwachting tussen de 1,2 en 1,3 miljoen euro kosten; daarna moet er nog jaarlijks tussen de 150.000 en 250.000 euro betaald worden. Hoe de aanschaf van het nieuwe systeem binnen de begrotingen gaat passen, is nog niet duidelijk. Gemeenten hebben nu al moeite met het rondkrijgen van de begroting. Dat komt onder andere doordat het Rijk vanaf 2026 miljoenen minder naar de gemeenten overmaakt.
Samenwerking loopt stroef
De ODG laat weten dat in 2023 is gekozen voor Omnimap omdat de dienst efficiënter wilde werken en meer processen op basis van data wilde laten verlopen. ‘Er was de wens om een toekomstgericht systeem te selecteren. Dit was op dat moment de enige partij die een geïntegreerde oplossing bood.’
‘In de loop van 2024 concludeerden wij en de leverancier dat de samenwerking niet goed loopt en dat er aan beide kanten verwachtingen niet zijn waargemaakt’, reageert de ODG. ‘Er is op verschillende manieren geprobeerd de implementatie toch af te maken, maar dat heeft helaas niet voor verbetering gezorgd.’ Daarop werd in februari besloten om de samenwerking stop te zetten.
Vergunningen duren langer
Ondanks de problemen zegt de ODG dat de belangrijkste werkzaamheden momenteel wel worden uitgevoerd. ‘We verwachten wel dat het soms wat langer duurt voor zaken rond zijn. Dat verbetert wanneer het nieuwe systeem in gebruik wordt genomen.’
Het volgende systeem zal volgens de ODG in ieder geval niet uitlopen op een mislukking. ‘We kiezen uitdrukkelijk voor een standaard en bewezen pakket. We maken gebruik van de kennis van andere omgevingsdiensten bij de aanbesteding. Als omgevingsdiensten lijken we namelijk erg veel op elkaar en daar draaien dergelijke systemen met succes.’ Het nieuwe systeem moet eind 2026 in gebruik zijn.
