REGIO – Zondag gaan onze oosterburen naar de stembus. Wat staat er op het spel voor de grensregio’s? En welke gevolgen kan de uitslag hebben voor de Nederlandse en Duitse grensgebieden?
Door: Rianne Denissen en Rutger Breider
Mario Rauch, programmamanager bij Interreg in de Eems Dollard Regio (EDR), kan erover meepraten. EDR fungeert als ontmoetingscentrum tussen Duitsers en Nederlanders en zet zich in voor projecten en samenwerkingen die, in hun eigen woorden: ‘grenzen overstijgen’. Zo werken Nederlandse grensgemeenten waaronder ook Stadskanaal, Veendam en Borger-Odoorn met Duitse gemeenten en Landkreisen (regionale bestuurseenheden) aan de andere kant van de grens samen.
Samenwerking Duitsland-Nederland
Rauch verwacht niet dat de Duitse verkiezingen een directe impact zullen hebben op de grensregio’s, maar hij maakt zich wel zorgen over de toekomst van bestaande samenwerkingen tussen de grensregio’s en vreest bovendien strengere grenscontroles.
‘Het is nu nog onduidelijk wat de verkiezingsuitslag gaat betekenen voor onze samenwerking tussen Duitsland en Nederland, maar we hopen dat het belang van deze samenwerkingen ook na de verkiezingen zal worden erkend. Maar je weet het niet, misschien zeggen ze uiteindelijk wel: ‘we gaan geen subsidie meer verstrekken aan deze samenwerkingen.’
Ook Gerd Conens geeft dat aan. Hij was eerder burgemeester in de gemeente Rhede, vlak over de grens bij Bourtange. ‘Dit is een voorbeeldregio voor Duitsland’, zegt hij. ‘Mensen hebben elkaar over de grenzen gevonden en bedrijven zijn meer samen gaan werken. De inwoners van de beide kanten van de grens lijken qua karakter ook op elkaar. We zijn twee sterke regio’s in het hart van Europa en dat is bijzonder interessant.’
(Tekst gaat verder onder foto)
Opmars van de AFD in het westen
Dat de toekomst van deze samenwerkingen onzeker aanvoelt, heeft volgens Rauch onder andere te maken met de opmars van de Alternative für Deutschland (AFD). Oorspronkelijk had de partij vooral aanhangers in Oost-Duitsland, maar volgens Rauch is de invloed nu ook merkbaar in het westen, dichter bij de Nederlandse grens. ‘Men heeft dat heel lang onderschat’, verzucht hij. ‘Mensen zeiden altijd dat het oosten van Duitsland rechts georiënteerd is, maar inmiddels zie je dat ook in het westen het echt een probleem is. Hier zijn ook deelstaten waar de AFD meer dan 20% haalt.’
Waar in Nederland op dit moment de grootste rechtse partij aan de macht is, verwacht oud-burgemeester Conens niet dat ook de grootse rechtse partij in Duitsland aan de macht zal gaan komen. ‘In Duitsland zal de AFD, hoe sterk ze ook worden, niet meeregeren. Geen enkele partij wil dat riskeren.’ Hij vervolgt daarna dat hij veel inwoners het wel eens zijn met sommige standpunten van die partij. ‘Maar uiteindelijk zijn deze partijen tegen Europa, tegen de euro en tegen veel zaken die ons hebben versterkt, ook in de samenwerking met de grensregio.’
Grenscontroles
Omdat de radicaal-rechtse AFD migratie als grootste thema op hun verkiezingsagenda heeft staan, vreest Rauch dat dit gevolgen kan hebben voor het grensgebied met Nederland.
Vorig jaar begon Duitsland met het invoeren van grenscontroles, Nederland startte in december met een grenscontrole die een half jaar zal duren. In eerste instantie werd gezegd dat de grenscontroles nauwelijks een beperking zouden zijn voor mensen die tussen Duitsland en Nederland reizen, maar inmiddels ziet Rauch, die zelf dagelijks de grens overgaat om naar zijn kantoor te gaan, dat dat niet het geval is. ‘Je staat misschien niet lang stil, maar het gaat inmiddels over een gevoelskwestie’, legt hij uit. ‘Er is voor het eerst weer een fysieke barrière op de grens. Dat gevoel werkt echt door bij veel mensen.’
(Tekst gaat verder onder foto)
Hij verwacht dat de grenscontroles na de verkiezingen zullen blijven bestaan, ongeacht wie de verkiezingen zondag wint. Wel vreest hij dat de controles aangescherpt zouden kunnen worden. ‘Migratie speelt bij alle partijen een rol en ik denk dat het versterken van de grenscontroles een duidelijk symbool kan zijn om te laten zien dat ze daar mee bezig zijn.’
Kracht van de regio
Rauch hoopt dat, hoe de verkiezingen ook verlopen, de waarde van Nederlands-Duitse samenwerkingen erkend blijft worden. Volgens hem zit de kracht van de regio juist in de projecten die beide landen verbinden, iets wat door fysieke en gevoelsmatige grenzen niet verloren mag gaan.
Voor nu is het nog afwachten wat de Duitse stemmer gaat doen in het stemhokje en wat de gevolgen voor de partijen gaan zijn. Conens: ‘Ik denk dat we zondag om 18.00 uur nog niets zeker weten, maar tegen middernacht of de volgende dag moeten partijen toch weer met elkaar samenwerken en proberen een regering te vormen. De problemen in Duitsland zijn groot genoeg. Of het nu gaat om economie of om migratie. Dat zijn de belangrijkste onderwerpen geworden voor de mensen.’
Luister online
