STADSKANAAL – Samen met tachtig procent van de andere Nederlandse gemeenten duikt Stadskanaal volgend jaar in de rode cijfers met een tekort van 3,7 miljoen euro. Aan de Knoalster politiek dan ook de taak om te beslissen hoe dit ravijnjaar te overbruggen: zwaar bezuinigen, een niet-sluitende begroting of de spaarpot omdraaien?
Deze drie keuzes kreeg de gemeenteraad voorgeschoteld. Het tweede idee, om een niet-sluitende begroting in te dienen, werd meteen van tafel geveegd. De raad besloot in 2020 dit wel te doen, en kwam daarmee onder toezicht van de provincie te staan. ‘De ervaring van 2020 leert dat noodzakelijke ontwikkelingen stil komen te liggen bij preventief toezicht. Denk hierbij aan de bouw van de school voor Maarsveld’, aldus Arjen Tamsma (ChristenUnie). En met een waslijst aan te nemen beslissingen over scholen, sporthallen, theater en gemeentehuis, lijkt de gemeenteraad dit nu geen goed idee.
‘Balans is zoek’
Toch zal er iets moeten gebeuren om de begroting voor 2026 sluitend te krijgen. In dat jaar bezuinigt het Rijk 800 miljoen euro op het gemeentefonds. Een maatregel die alle gemeenten, en dus ook de Knoalsters, hard raakt. Want waar het Rijk aan de ene kant bezuinigt, lopen de kosten voor wettelijke taken van gemeenten juist op. De Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) probeert uit alle macht deze bezuiniging uit het hoofd van het kabinet te praten, maar tot nog toe zonder resultaat. ‘De balans tussen gemeente en het Rijk is zoek’, zo vatte burgemeester Klaas Sloots de situatie samen.
Bekijk hier de vergadering over de 3 financiële scenario’s terug:
‘Veel gemeenten staan klem, dat is voor Stadskanaal niet anders. Niet omdat er geld over de balk wordt gegooid, maar omdat het Rijk niet over de brug komt. Er moet geïnvesteerd worden in de toekomst, maar het perspectief is zorgelijk.’
Kaasschaaf wordt kettingzaag
De meeste raadsleden zagen niets in de niet-sluitende begroting en ook het angstbeeld van een bezuiniging van 3,7 miljoen ging er bij zowel het college als de raad niet in. Deze optie werd ook wel het ‘horrorscenario’ genoemd waarbij sluiting van bijvoorbeeld Theater Geert Teis als eventuele maatregel werd genoemd. ‘De welbekende kaasschaaf’, noemde Thom Berends (D66) deze bezuiniging. ‘Maar resterende kaas is wel afgeschaafd’, zei hij, doelend op eerdere bezuinigingen. ‘Er is weinig over om nog op te bezuinigen. Bij gemeenten is de rek er uit. Als je verder wil gaan, moet de kaasschaaf ingeruild worden voor een kettingzaag.’
Dat is wel het laatste waar Stadskanaal op zit te wachten, dus werd er gekeken naar de derde optie: gebruik maken van de reserves. Oftewel: het gemeentelijke spaarvarken omdraaien om zo in ieder geval in 2026 het hoofd boven water te houden. Mochten de reserves niet genoeg zijn wordt er daarna gekeken naar de subsidies van Wedeka en als laatste het verhogen van de OZB. Het idee hierbij is om ’tijd te kopen’ en te hopen dat in de tussentijd het Rijk met geld over de brug komt.
Lange termijn
Veel raadsleden zagen brood in dit plan, maar er was ook een waarschuwing. ‘Tijd kopen kan ook verkeerd aflopen’, aldus Erik Bieze (Gemeentebelangen). Daarom wilde een meerderheid dat er ook gekeken werd naar de lange termijn. Want na 2026 blijven de cijfers in Stadskanaal eveneens dieprood, met een uiteindelijk tekort van ruim 4 miljoen euro.
Het college gaf aan de plannen voor het inzetten van de reserves verder uit te werken en ook met een langetermijnvisie te komen. Sloots: ‘Er wordt gewerkt aan een perspectiefnota die het lange termijn perspectief, met wensen en investeringen, inzichtelijk moet maken.’ Ook vestigt Stadskanaal veel hoop op het geld uit Nij Begun om eventuele wensen te kunnen betalen.
Luister online
