Buitenzwembaden kampen met tekort aan toezichthouders en zwemonderwijzers: ‘Het is huilen met de pet op’ 

REGIO – Vorige week liet de lente zich even zien met temperaturen rond de 17 graden. Voor veel buitenzwembaden het startsein om zich voor te bereiden op het zwemseizoen. Toch wordt dat steeds lastiger door een groeiend tekort aan toezichthouders en zwemonderwijzers.

‘Het is huilen met de pet op’, zegt Henk Smit, directeur van zwembaden Borger-Odoorn B.V. Hij beheert de buitenbaden in het Drentse Exloo, Valthermond en Nieuw-Buinen en ziet zowel bij buiten- als binnenbaden een groeiend personeelsprobleem.

‘Ik zoek op dit moment nog naar twee full-time toezichthouders’, verzucht Smit. Hij heeft twaalf vaste krachten en in de zomer komt daar ongeveer hetzelfde aantal aan seizoenswerkers bij. Een zoektocht die ieder jaar opnieuw een uitdaging vormt. ‘Toezichthouders zijn bij ons vooral studenten die het werk als bijbaan doen. Ze werken alleen in de zomerperiode en vertrekken daarna vaak weer omdat ze gaan studeren of ander werk hebben gevonden’, legt Smit uit. ‘Je hoopt natuurlijk dat ze langer blijven, maar dat lukt niet altijd.’ 

‘Wie komt daar nog voor?’

Smit ziet het probleem ook bij andere zwembaden. ‘Ik zie online veel vacatures voorbij komen waarin een baan wordt aangeboden van tien tot twaalf uur per week. Dan denk ik: ‘wie komt daar nog voor?’ Volgens Smit zien veel mensen een seizoensbaan niet zien zitten en zijn ze op zoek naar meest vastigheid.

De zwembadmanager probeert het personeelsprobleem te beteugelen door medewerkers een vast contract te bieden waarmee ze het hele jaar door uitbetaald krijgen. ‘Onze mensen werken vaak heel veel uren in de zomer. Al die uren verdelen we uiteindelijk over twaalf maanden, op die manier heb je toch een goed inkomen gedurende het hele jaar. In de winterperiode kunnen ze dan ergens anders aan de slag of bijvoorbeeld in een van onze sporthallen aan het werk.’ 

Maar ook Smit weet dat dit voor veel zwembaden geen optie is. ‘Er is vaak geen geld om dit aan te kunnen bieden of ze durven het niet aan om mensen onder contract te zetten. Zwembaden zijn daarom eerder geneigd om met seizoensbanen te werken.’ 

‘In corona hebben we veel personeel verloren’

Ook zwemonderwijzeres Henny de Groot uit Onstwedde herkent het personeelsprobleem. Elf jaar geleden startte De Groot met haar gelijknamige zwemschool in Wedde. Sindsdien verzorgt ze zwemlessen in de hele regio, waaronder in Onstwedde en Musselkanaal. ‘Tijdens corona moesten zwembaden tot drie keer toe sluiten. In die periode zijn we veel personeel kwijtgeraakt.’

Op dit moment heeft ze vijf mensen in vaste dienst en drie mensen die tot zwemopleider opgeleid zullen worden en uiteindelijk bij haar aan de slag zullen gaan. In de zomer bestaat haar team doorgaans uit zo’n tien tot vijftien medewerkers. Toch kampt ze voor het komende seizoen nog met een tekort van drie toezichthouders. ‘Veel van onze toezichthouders en zwemonderwijzers zijn jongeren en studenten. In de eerste twee maanden van het zwemseizoen, rond mei en juni, zijn zij nog niet beschikbaar omdat ze nog op school zitten. Dat zorgt ervoor dat we vooral aan het begin van het seizoen moeite hebben om mensen te vinden.’

Kosten dilemma

Maar als het werken met jongeren en studenten zoveel onzekerheid met zich meebrengt, waarom dan niet inzetten op een andere doelgroep? Volgens De Groot zijn veel zwembaden juist aangewezen op het werven van deze jonge doelgroep. ‘Buitenbaden zoals ’t Vlasmeer in Onstwedde en de De Horsten in Musselkanaal worden volledig gerund door vrijwilligers. Toezichthouders en zwemonderwijzers worden in de zomerperiode door deze stichtingen ingehuurd om bij hen te komen werken. Omdat ze een stichting zijn proberen ze de kosten zo laag mogelijk te houden en daarom werken we vaak met jongeren en studenten’, legt De Groot uit.

De Groot en Smit voegen daaraan toe dat veel mensen een seizoensbaan niet zien zitten omdat ze dan slechts de helft van het jaar werk hebben. De Groot en Smit proberen daarom zo goed als het gaat om het huidige personeel bij zich te houden en in nieuw personeel te investeren. ‘Ik betaal momenteel de opleiding van drie mensen die zwemonderwijzer willen worden, in de hoop dat ze daarna ook bij mij blijven. Ik weet dat sommige buitenbaden er steeds vaker voor kiezen om hier afspraken over te maken en om dit in het contract op te nemen, puur omdat ze zekerheid willen’, zegt De Groot. ‘Vroeger, voor corona, was dat echt niet nodig.’

Wat is een zwembadbezoek waard?

Ook het verhogen van de lonen om zo meer sollicitanten aan te trekken lijkt geen optie te zijn. ‘We zouden graag hogere lonen willen bieden, maar dat kunnen we niet doorberekenen. Om hogere lonen te kunnen betalen, zouden we de entreeprijs moeten verhogen. Maar dat willen bezoekers niet’, vervolgt ze. Ook Smit benadrukt het dilemma: ‘De kosten per bezoeker liggen rond de tien euro, maar er wordt slechts vijf euro gevraagd. Mensen zijn simpelweg niet bereid meer te betalen voor een zwembadbezoek.’ 

Zonder wrijving geen glans

Hoewel zowel De Groot als Smit met een tekort te maken hebben, kijken ze op een andere manier naar het komende zwemseizoen. Smit maakt zich niet alleen zorgen over de nabije toekomst, maar ook over de algehele situatie. De Groot probeert optimistisch te blijven: ‘Ik zeg altijd: zonder wrijving geen glans. Op dit moment voelen we de wrijving, maar laten we hopen dat we in mei, wanneer de buitenzwembaden weer open gaan, de glans weer kunnen laten zien.’