Door heel Nederland lopen de kosten voor de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) al jaren op. Dit legt een steeds grotere druk op gemeentelijke begrotingen, waardoor er minder ruimte overblijft voor andere beleidsterreinen. Voor de raad van Borger-Odoorn is de grens nu bereikt. Samen met de andere gemeenteraden van Drenthe willen ze een duidelijk signaal afgeven aan Den Haag.
Volgens raadslid Bianca Haan van Leefbaar Borger-Odoorn is de grens bereikt zo vertelt ze in het RTV1 programma ‘1 op Vrijdag’. ‘Het moet klaar zijn, deze kosten moeten door het Rijk worden gecompenseerd.’ Tijdens een debat over de financiën van decentrale overheden in de Tweede Kamer afgelopen woensdag werd wel erkend dat de zorgen terecht zijn, maar concrete oplossingen werden niet geboden door minister Judith Uitermark van Binnenlandse Zaken. ‘Het voelt alsof er wel geluisterd wordt, maar dat er niets gebeurt.’
De stijgende kosten van de Wmo raken vooral ouderen en kwetsbare inwoners. Door dat de inkomensafhankelijke bijdrage een paar jaar geleden is afgeschaft kunnen ook mensen met hogere inkomens een beroep doen op huishoudelijke hulp, wat leidt tot een scheefgroei. ‘Mensen die het echt nodig hebben, komen hierdoor op wachtlijsten te staan,’ zegt Haan. ‘Sinds de afschaffing is het aantal aanvragen explosief gestegen, vorig jaar zaten we op 1700 aanvragen in onze gemeente. Ondertussen stijgen de tarieven voor huishoudelijke hulp ook nog eens door nieuwe inkoop- en aanbestedingsprocedures.’
Provinciale samenwerking als krachtig signaal
De gemeenteraad van Borger-Odoorn wil nu samen met andere Drentse gemeenten de druk opvoeren bij het Rijk. Leefbaar Borger-Odoorn diende daarom samen met de PvdA, VVD, CDA en ChristenUnie een motie in om gezamenlijk met de andere Drentse raden actie te ondernemen richting het Rijk. ‘Als we dit Drenthe-breed oppakken, laten we onze spierballen zien.’
Ondanks dat de motie werd aangenomen hadden er ook een aantal partijen hun bedenkingen. Zo vond Gemeentebelangen dat er ook andere keuzes gemaakt hadden kunnen worden rondom de verbouwing van het eigen gemeentehuis. ‘Maar de Wmo komt uit een ander budget dan andere gemeentelijke uitgaven,’ legt Haan uit. ‘Bovendien is het Rijk verplicht om taken die het bij gemeenten neerlegt ook te bekostigen. Dat gebeurt nu structureel niet.’
(Tekst gaat verder onder de video)
Zoeken naar oplossingen
Het gezamenlijke provinciale initiatief moet nog wel verder vorm krijgen. ‘We gaan nu een brief opstellen aan alle Drentse gemeenteraden, waarin we oproepen om samen op te trekken.’ Volgens Haan is er vanuit andere gemeenten al wel bereidheid om mee te doen. ‘Iedereen zoekt naar oplossingen. Wij willen het voortouw nemen, zodat anderen kunnen aansluiten. Het liefst creëren we een sneeuwbaleffect waarbij ook andere provincies zich aansluiten.’
De motie roept op tot actie, maar of Den Haag gehoor geeft, is onzeker. ‘De nieuwe wet die een inkomensafhankelijke bijdrage herintroduceert, is al twee keer uitgesteld en staat nu pas gepland voor 2027,’ vertelt Haan. ‘Tot die tijd blijven gemeenten financieel in de knel.’
Juridische stappen niet uitgesloten
Als het Rijk blijft weigeren te compenseren, sluit Haan juridische stappen niet uit. ‘In de wet staat dat het Rijk verantwoordelijk is voor een adequate financiering. Als dat niet gebeurt, kan een gang naar de rechter noodzakelijk zijn.’ Toch hoopt Haan dat het zover niet hoeft te komen. ‘We willen liever een constructieve oplossing. Maar als het Rijk niet luistert, dan rest ons weinig andere opties.’
Luister online
