
REGIO – Investeren in veilige fietspaden levert niet alleen minder verkeersslachtoffers op, maar ook een flinke besparing in de portemonnee. Uit onderzoek van ingenieursbureau Sweco blijkt dat de gemeenten Veendam, Stadskanaal en Borger-Odoorn samen tientallen miljoenen euro’s kunnen besparen als zij hun gemeentelijke fietspaden veiliger maken.
Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van de Fietsersbond en Bouwend Nederland. Sweco bekeek welke fietspaden in de drie gemeenten het meest onveilig zijn, wat het kost om ze aan te pakken én hoeveel geld daarmee op termijn wordt bespaard. Denk aan lagere zorgkosten, minder verkeersslachtoffers en minder schade.
Hoogste besparing in Veendam
In Veendam liggen de baten het hoogst. Door 12,8 miljoen euro te investeren in fietsveiligheid kan de gemeente volgens het rapport maar liefst 72,4 miljoen euro besparen in de komende dertig jaar. Dat is ruim 5,66 euro winst voor elke geïnvesteerde euro, meer dan in alle vergelijkbare gemeenten in Nederland.
De grootste risico’s zitten in drukke wegen waar fietsers nu nog de weg delen met auto’s die 50 kilometer per uur mogen rijden. Ook zijn er fietspaden die te smal zijn, gevaarlijke parkeervakken en ontbrekende vrijliggende fietspaden op sommige zestigkilometerwegen. Veendam scoort daarmee zowel qua risico als qua mogelijke winst het hoogst in de regio.
(Tekst gaat verder onder foto)

Minder investering, maar ook minder winst in Stadskanaal
In Stadskanaal is het kostenplaatje iets gunstiger: daar is ‘slechts’ 5,2 miljoen euro nodig om alle gemeentelijke knelpunten aan te pakken. Dat levert over dertig jaar een winst van 13,7 miljoen euro op, zo’n 2,64 euro per geïnvesteerde euro. Hoewel dit nog altijd positief is, ligt de verhouding lager dan in de andere gemeenten.
De risico’s in Stadskanaal zitten vooral bij wegen waar auto’s 80 km/u mogen rijden zonder apart fietspad. Verder zijn veel fietspaden te smal en zijn er gevaarlijke oversteekplaatsen en parkeervakken waar fietsers tussendoor moeten laveren.
Borger-Odoorn: 5,2 miljoen investering, 25,4 miljoen winst
Ook Borger-Odoorn komt positief uit het onderzoek. Net als Stadskanaal moet de gemeente 5,2 miljoen euro investeren, maar daartegenover staat een verwachte winst van 25,4 miljoen euro over drie decennia. Dat betekent 4,87 euro per geïnvesteerde euro en dat is meer dan gemiddeld.
Borger-Odoorn scoort relatief hoog vanwege een flink aantal gevaarlijke fietsstroken langs 50-kilometerwegen, oversteekplaatsen op 80-kilometerwegen en fietspaden die soms tot 1,5 meter te smal zijn. Volgens Sweco zou de gemeente fors kunnen profiteren van betere fietsinfrastructuur.
Nationaal beeld: 220 minder verkeersdoden
Het beeld van de drie gemeenten zijn onderdeel van een groter nationaal beeld. Als heel Nederland de meest risicovolle fietspaden veiliger maakt, kost dat volgens Sweco zo’n 2,3 miljard euro. Daar staat tegenover dat er in dertig jaar 220 verkeersdoden minder vallen en 10.000 mensen minder gewond raken.
Volgens Esther van Garderen, directeur van de Fietsersbond, levert het niet alleen gezondheidswinst op. ‘Als fietspaden veiliger worden, kiezen mensen ook vaker voor de fiets. Dat is duurzamer én mensen worden er gelukkiger van.’
Wat doen de gemeenten?
Het onderzoek schetst een helder beeld: investeren in fietsveiligheid is niet alleen goed voor de volksgezondheid, maar ook voor de gemeentefinanciën. De vraag is nu of en hoe snel de gemeenten werk maken van deze kansen. De Fietsersbond hoopt op actie. ‘Dit is hét moment om meters te maken. Zeker nu er meer geld en aandacht is voor duurzame mobiliteit.’