VEENDAM – De kandidatenlijsten van de gemeenteraadsverkiezingen zijn weinig divers, zo blijkt uit onderzoek van EenVandaag. In Veendam lijken de vrouwen goed vertegenwoordigd, vijf van de negen lijsttrekkers is vrouw. Maar verdere diversiteit, bijvoorbeeld als het gaat om afkomst, is ver te zoeken.

Esin Narman is bij de gemeenteraadsverkiezingen in Veendam de enige kandidaat met een migratieachtergrond op een verkiesbare plek. Voor D66 staat ze op de derde plek op de kieslijst.

Turkse afkomst

We treffen elkaar op een zonnige winterdag in Borgerswold, het recreatiegebied waar Veendam zo trots op is. Ook Narman komt hier graag met haar gezin of vriendinnen. Tijdens het wandelen praten we over haar afkomst, integratie en de strijd voor vrouwenemancipatie.

Narman is van Turkse afkomst, maar geboren in Veendam. Haar vader kwam in 1969 naar hier en ging werken bij Marko, de producent van schoolmeubelen. Eigenlijk zou hij in Izmit, Turkije de familierestaurants overnemen, maar liever zocht hij eerst het avontuur op. ‘Mijn moeder kwam in 1973 naar Nederland en een jaar later werd ik geboren’, vertelt Narman.

Haar man ontmoette Narman zo’n 22 jaar geleden op vakantie in Turkije. Hij werkt in Westerbroek in een glasvezelfabriek, in de vijf-ploegendiensten. Zelf is ze managementassistent op het Noorderpoort in Groningen. Samen hebben ze een dochter van 13 en een zoon van 18.

Stichting Multiculturele Vrouwen Veendam

Narman voelt zich betrokken bij de dingen waar inwoners met een migratieachtergrond mee te maken krijgen. ‘Voor mij is het belangrijk om met name vrouwen bewust te maken van hun positie en inzicht te geven in de ‘Veendamse’ maatschappij’, staat te lezen op de website van D66 Veendam.

Daarom heeft ze, samen met twee andere Turkse dames, de stichting ‘Multiculturele Vrouwen Veendam’ opgericht. Door activiteiten te organiseren proberen ze vrouwen met een migratieachtergrond te leren meer op eigen benen te staan.

Narman: ‘Vrouwen zijn heel sterk en kunnen veel aan. We willen hen stimuleren om zelf dingen te gaan ondernemen.’ Ze gelooft dat vrouwen elkaar op die manier ook kunnen inspireren en motiveren.

Zo zijn er ten tijde van de aardbeving op Lombok in 2018 met een aantal vrouwen hapjes gemaakt en verkocht op het Museumplein in Veendam. Een activiteit die de vrouwen ook ‘dwong’ het contact te zoeken met Veendammers. Narman: ‘Doordat ze de taal niet kennen of niet weten hoe de Nederlandse cultuur werkt zijn deze vrouwen vaak te afwachtend.’

Op de kieslijst

Tijdens een kennismaking van de stichting met D66 ontdekte Narman dat haar ideeën en die van de partij erg dicht bij elkaar lagen. Zo pleit D66 ervoor om alle kinderen vanaf twee jaar voorschoolse educatie te bieden. Narman: ‘Vooral bij kinderen van migranten zie je dat ze wanneer ze op school starten al een achterstand hebben.’

De politiek trok haar altijd wel, en met de kinderen wat groter was nu het moment daar. En dus zei ze ‘ja’ toen D66 haar polste voor de kieslijst. Het werk als raadslid is helemaal nieuw, dus spannend is het wel. ‘Stel dat er straks iets is en ik krijg het niet voor elkaar, dat zou ik dan wel vervelend vinden.’ Narman hoopt dat ze inderdaad zo sterk blijkt als ze denkt te zijn.

Zweven tussen twee culturen

Tweede en derde generatie migrantenkinderen, zoals ook Narman zelf, zweven volgens haar altijd tussen twee culturen. Dat is niet altijd gemakkelijk, maar toch ziet ze dat de meeste hun weg hebben gevonden. ‘Ze zijn bijna allemaal hoogopgeleid en hebben goede banen, de verschillen worden steeds kleiner.’

Anders is het voor bijvoorbeeld de Syrische vluchtelingen, ‘die beginnen nu weer opnieuw, net zoals mijn ouders toen ze naar Nederland kwamen.’ Juist deze groep heeft volgens Narman een handreiking nodig.

Wereld te winnen

Wat zou de gemeente Veendam kunnen betekenen voor mensen met een migratieachtergrond? Vrouwen hebben volgens Narman binnen het gezin vaak de zorgtaak. Daardoor zijn ze veel thuis en begeven zich in een kleine sociale kring. Gratis kinderopvang zou enorme winst opleveren. Narman: ‘Dan kun je de vrouwen meenemen in projecten, de taal leren, misschien opleiden voor sectoren waar nu grote tekorten zijn zoals in de zorg.’

Ook bij het leren van de Nederlandse taal valt nog veel te winnen. Bijvoorbeeld door meer taalmaatjes in te zetten, waarbij een Nederlander een nieuwkomer letterlijk bij de hand neemt. ‘In de praktijk leer je het meest,’ aldus Narman.

Toen Narman zes maanden was ging haar moeder weer aan het werk. Wanneer haar moeder werkte was Narman bij een Nederlands gezin in Muntendam. ‘Dat is nog steeds mijn tweede familie. Zij hebben mijn ouders omarmt, mijn moeder Nederlands geleerd en mijn ouders alles over Nederland.’ Zo’n gezin gunt ze iedere migrant.

Een multicultureel land

Als het gaat om diversiteit denkt Narman dat het de goede kant opgaat. In de Tweede Kamer ziet ze bijvoorbeeld steeds meer mensen met een migratieachtergrond. Een goede zaak: ‘Als je polarisatie tegen wil werken en extreemrechtse gedachten terug wil brengen moet je daarmee beginnen.’

Dat de gemeentepolitiek nog zo ‘wit’ is, vindt ze niet per se erg. Al zou ze natuurlijk graag meer diversiteit zien op de kieslijsten. ‘Nederland zegt een multicultureel land te zijn, dan mag je dat ook overal terugzien.’

Diversiteit zit hem niet alleen in afkomst. Zo wil Narman ook graag jongeren motiveren om hun stem te laten horen. Binnenkort gaat ze langs jongerencentrum Break, ‘ik ben benieuwd wat ze belangrijk vinden en wat ze willen, en wat ik daar dan weer mee kan doen.’

Veendammer of Turkse

Narman heeft het gevoel er helemaal bij te horen in Veendam. Dat komt waarschijnlijk ook omdat ze sociaal erg actief is. ‘Als iemand je niet kent hebben ze altijd een vooroordeel. Ze zien je als anders. Maar als ze me leren kennen zien ze dat ik helemaal niet anders ben.’

Toch heeft ze in het verleden ook wel gemerkt dat je met een migratieachtergrond harder moet werken om jezelf te bewijzen. Zo solliciteerde ze met een mooi cv, maar werd nooit uitgenodigd voor een gesprek. Tot ze haar Turkse naam veranderde in een Nederlandse, opeens kon ze wel op gesprek komen.

Narman: ‘Als je me vraagt of ik een Nederlandse ben is het antwoord tweeledig. Ja, want ik ben geboren en getogen in Veendam en heb de Nederlandse nationaliteit. Maar ook nee, want ik ben veel te trots op mijn Turkse achtergrond en Turkse normen en waarden.’