Gerst uit Odoorn moet een echt Drents biertje ‘het Drentse aroma’ geven

ODOORN – Bierbrouwer Martijn Eggens en akkerbouwer Jan Reinier de Jong hebben de handen ineengeslagen voor een écht Drents bier. In samenwerking met de organisatie Dubbel Drents – die regionale ondernemers verbindt – maken zij een zwaar blond bier van eigen Drentse bodem. Om 8 uur in de ochtend stapt Jan Reinier de Jong de brouwerij van Martijn Eggens binnen in Groningen. Eggens is een geboren Drent maar heeft zijn brouwerij in Groningen. Vandaag gaat De Jong zijn eigen verbouwde gerst zien veranderen in een écht Drents bier, althans het begin daarvan, want het hele proces duurt een paar weken. “Ja, dit is heel bijzonder. Wij leveren wel vaker brouwgerst, maar nu doe ik de zakken letterlijk zelf in de tank. Dit wordt echt een bier waar ik actief aan bij gedragen heb en dat is ontzettend mooi”, vertelt akkerbouwer De Jong.

Kapotgemaakt gerst

Het is vroeg in de ochtend, maar er moet direct arbeid verzet worden. Akkerbouwer De Jong gooit samen met brouwer Eggens de zakken gerst in de schrootmolen. “Dit is een molen waarbij het gerst wordt verschroot. Hierdoor wordt de harde buitenkant van de gerst kapotgemaakt en komen de eiwitten en suikers vrij voordat het in de brouwketel gaat”, legt brouwer Eggens uit. “Normaal kom ik wit van de verpulverde gerst uit deze kamer, maar het grootste gedeelte is nu al door de molen geweest.”

Het brouwen

De zakken gemalen gerst worden door een heftruck naar de brouwinstallatie gebracht, daar gaat het proces verder. “Wil je zelf ook eentje in de brouwketel gooien, Jan Reinier?”, vraagt Eggens. De akkerbouwer bedenkt zich niet en klimt de trap van de installatie omhoog. “Wat we nu doen is de gerst toevoegen aan het water. Hier wordt het in een uur tijd op vier verschillende temperaturen opgewarmd, hierdoor kunnen de smaken goed vrijkomen”, vertelt brouwer Eggens.

Martijn Eggens met een eigen biertje F: Martijn Eggens

Nadat het bier opgewarmd is gaat het naar de filterkuip. “Hier worden de stukjes gerst die er nog inzitten eruit gefilterd. Wat overblijft wordt teruggepompt naar de kookketel, waar we het vervolgens gaan koken. Daar voegen we de hop toe, dat is om de bitterheid en de aroma’s te creëren. Op die manier ontwikkelen we een eigen smaak”, aldus Eggens.

Voor en door de regio

Door het gebruik van lokale ingrediënten wil Eggens laten zien dat het mogelijk is om een goed bier te maken dat honderd procent lokaal is. “Mensen weten soms niet dat er goede ingrediënten in hun eigen regio zijn. Hiermee willen we de inwoners kennis laten maken met de smaak van Drenthe, of in dit geval Odoorn.” Al brengt het lokale proces wel wat extra kosten met zich mee: “Het is nu nog een stuk duurder om eigen gerst te regelen, maar dit is wel veel leuker. Ik ben met de boer het land op geweest om het gerst te oogsten en hij is nu hier om te helpen brouwen. Dat maakt dit echt uniek”, vertelt de brouwer.

Rond eind februari verwacht Eggens het bier in de schappen van de lokale slijterijen.

Bron: RTV Drenthe

Huus van de Toal: ‘Veenkoloniaals is écht Drents´

BORGER – Vaak wordt er over het Veenkoloniaals gezegd: ‘Dat is geen echt Drents’ of ‘Dat is Gronings’. Maar is dat ook echt zo? Waar ze alles weten van het Drents, is bij het Huus van de Taol in Beilen. Arja Olthof is daar streektaalfunctionaris: “Bedoel je of er standaard Drents is? Of een algemeen beschaafd Drents? Dat bestaat niet. Het Drents kenmerkt zich juist door de grote verscheidenheid aan klanken en woorden. Een enorme rijkdom!”

Drenthe is een vloeiend dialectgebied. Er zijn vele pogingen gedaan om het Drents in kaart te brengen en daarbij is in de 19e eeuw weleens de term ‘beter’ of ‘minder’ Drents gebruikt. Aan de westkant grenst het gebied aan de Stellingwerven, in het noorden aan Groningen en in het zuiden aan Salland. Olthof: “Onherroepelijk heeft dat gevolgen voor de taal die er gesproken wordt. Denk eens aan het woord water. In het Zuidwest Zuid-Drents zegt men ‘water’, in het Zuidwest Noord-Drents ‘waeter’ en in de Kop van Drenthe heeft men het over ‘waoter’. In de Veenkoloniën wordt ook nog ‘wotter’ als uitspraak gebruikt.”

Zuver Drents

Zuiver Drents bestaat wél: dit heeft te maken met het gebruik van authentieke woorden. “Dus niet schaotsen maar scheuveln. En niet leers, maar stevel”, legt Olthof uit. “Hierbij speelt wel een rol in hoeverre de woorden nog nodig zijn: door het verdwijnen van een zeis als landbouwgereedschap zal het woord zwao of zende ook niet vaak meer gebruikt worden in de dagelijkse taal.”

Veenkoloniaals

Over het Veenkoloniaals wordt vaak gezegd: dat lijkt net Gronings. Of dat ís helemaal geen Drents. Olthof: “Dat is niet het geval, het is zeker Drents! Het is de taal die gesproken wordt in de vroegere Gronings-Drentse veenkoloniën, die ten dele in Groningen en deels in Drenthe liggen. Niet zo vreemd dus dat daar Groningse invloeden in zitten.”

Uit familieverhalen is te achterhalen dat veenarbeiders de ontginningen volgden en dus van plek naar plek verhuisden. “Daarmee namen ze hun taal natuurlijk gewoon mee. Misschien heb je zelf een variant die je het mooist vindt, maar dat is een kwestie van smaak. Het Veenkoloniaals is dus ook écht Drents.”

Bron: RTV Drenthe

Drentse leus op container moet Drents zichtbaarder maken

DRENTHE – Streektaalorganisatie ‘Huus van de taol’ heeft een winactie opgezet om het drentse dialect meer op straat te laten zien. De drentse organisatie houdt daarom een winactie. Wie de beste kreet van maximaal 4 woorden verzint, krijgt de leus gratis op zijn of haar containers. Daarnaast worden er ook stickers met de leus verkocht in de webshop van ‘Huus van de taol’. Meedoen kan tot 15 oktober. Je kan je leus aanmelden via de facebookpagina, mail, website of een brief.