Nieuw Buiner productie van 75 KLM-huisjes gevierd

NIEUW BUINEN – Burgemeester Marco Out van de gemeente Borger-Odoorn kreeg zaterdag 12 oktober bij de Noord-Nederlandse presentatie van het boek ‘Sterke verhalen voor bij de borrel’ in het Keramisch Museum Goedewaagen het eerste exemplaar uitgereikt door schrijver en mediamaker Mark Zegeling. De uit Meppel afkomstige oud-journalist koos nadrukkelijk voor deze locatie, omdat het de aardewerkfabriek Royal Goedewaagen was die van 1964 tot en met 1995 de eerste 75 historische miniaturen van oud-Nederlandse panden maakte. Inmiddels zijn nu in het totaal 94 exemplaren verschenen, naast enkele buitengewoon kostbare extra-uitgaven in een zeer beperkte oplage. De Delfts Blauw gedecoreerde miniatuurhuisjes, beter bekend als de KLM-huisjes, worden wereldwijd verzameld. In Hongkong worden tegenwoordig 800.000 van die miniaturen per jaar in opdracht van de KLM en distilleerder Bols gemaakt om vervolgens aan reizigers in de businessclass vlak voor aankomst op de gekozen bestemming cadeau te worden gedaan.

Burgemeester Out memoreerde dat hij lopend door een winkelstraat in Rome, in een etalage van een chique kledingzaak drie KLM-huisjes uitgestald zag. Dat gaf hem weer een gevoel van thuis zijn, zo sterk is nu eenmaal de Hollandse uitstraling van de huisjes. Omdat meer dan 30 jaar lang tientallen inwoners van de Kanaalstreek de huisjes gemaakt en beschilderd hebben, biedt het museum uit de privé-collectie van oud-personeelslid Jan Alblas een overzicht van die eerste 75 miniaturen. Auteur Mark Zegeling slaagde erin om van al die huisjes een opmerkelijk verhaal te vertellen. Hij achterhaalde niet alleen bijzondere aspecten van de architectuur van de betrokken panden, maar beschreef ook de vaak zeer interessante geschiedenis van de opeenvolgende bewoners. En dat in een prachtig geïllustreerd, vuistdik boek van 2 kilo.

De expositie van de KLM-huisjes maakt deel uit van een grote presentatie van ‘Amsterdamse stadsgezichten in keramiek, van tegeltableau tot historische miniatuur’, die duurt tot 31 maart 2014. De monografie ‘Sterke verhalen voor bij de borrel’ kost Euro 29,95 en is verkrijgbaar aan de museumbalie.

Kunstnijverheid uit de crisistijd 1 – Willem Stuurman

Zaterdag 22 juni 2013, 14.30 uur – rondleiding door museum en fabrieksateliers, Euro 5 p.p.

Zondag 23 juni, 14.30 uur – powerpoint-lezing over kunstnijverheid in de crisistijd 1, de ontwerper en keramist Willem Stuurman, Euro 5 p.p.

In een reeks van zondagse Powerpoint-lezingen vraagt het Keramisch Museum Goedewaagen aandacht voor verrassende ontwikkelingen die zich inzetten tijdens de Wereldcrisis van 1929 tot en met 1936. Op zondagmiddag 23 juni opent de lezingenreeks met het verhaal over de ontwerper en keramist Willem Stuurman (Amsterdam 1908 – Amersfoort 1995) die van 1931 tot en met 1934 voor de Goudse fabriek P.J. van der Want Azn ‘Zenith’ meer dan 300 modellen aanleverde en daar ook geheel eigen glazuren voor liet maken.

Als eerste museum in Nederland is het museum in Nieuw Buinen tien jaar geleden in diverse, fabriek georiënteerde studiegroepen van verzamelaars en keramiekspecialisten begonnen met een wetenschappelijk onderzoek van de Nederlandse, industriële aardewerk-productie tijdens de wereldcrisis. Dit ook omdat vanaf de oorlog er een beeld was ontstaan van crisiskunst en daarmee van artistieke armoede. In een reeks exposities toonde het museum aan dat er omgekeerd als reactie op de crisis een voor de Nederlandse keramiek reeks van sterk vernieuwende experimenten werd ingezet. Zowel de vormgeving als de manier van decoreren droegen die vernieuwing uit.

De 23-jarige Amsterdammer Willem Stuurman die veertien jaar oud al toegelaten was tot de keramiekopleiding aan de Amsterdamse kunstnijverheidsschool Quellinus, zou voor de Zenith in een ongekend tempo nieuwe modellen maken. Archiefonderzoek leert dat hij dat deed voor een salaris van Hfl. 25 per week. Stuurmans ontwerpen met hun organische golvende reliëfpatronen en de aan middeleeuws Perzische koperwerk verwante snaveltuiten waren een commercieel succes. Die crisis ten spijt. Stuurman werd op grond van een arbeidsconflict op de eerste Kerstdag 1934 op staande voet ontslagen. Zijn ontwerpen bleven echter voor een deel tot na de oorlog in productie, zij het dan dat die revolutionaire modellen uit zijn tijd nadien veel bravere decors kregen. De Stuurman-lezing begint op 23 juni om 14.30 uur. De entree bedraagt Euro 5 p.p.