Archeologisch onderzoek naar omgeving rond hunebed D34 bij Valthe

Onderzoekers en studenten van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) beginnen een onderzoek naar de omgeving van hunebed D34 bij Valthe. Onderzocht wordt waar het gebied rondom het hunebed voor werd gebruikt. Een archeologisch onderzoek rond een hunebed komt niet vaak voor, en mag alleen onder strenge voorwaarden gebeuren. Het onderzoek van de RUG concentreert zich rondom het 5.000 jaar oude bouwwerk.

Omgeving

Bekend is dat hunebedden dienden als grafkamer. Veel meer onduidelijkheid bestaat er over de rol die de omgeving rond deze eeuwenoude monumenten had. Woonden er mensen, en welk activiteiten vonden er verder plaats? Op die vragen willen de onderzoekers duidelijkheid krijgen.

Daarom duiken de archeologen de grond in op het terrein van hunebed D34. Mogelijke vondsten uit de ondergrond, zoals vuurstenen, werktuigen of aardewerk worden onderzocht om duidelijkheid te krijgen waar de mensen zich destijds mee bezighielden. Op die manier wordt in kaart gebracht welke rol het gebied had voor de hunebedbouwers.

De gemeente Borger-Odoorn heeft voor het onderzoek toestemming verleend aan de RUG. Vanaf 21 juni gaat het project van start.

Hunebedcentrum komt bij je thuis

BORGER – Het Hunebedcentrum zoekt naar alternatieven om de wereld van de hunebedden thuis bij de bezoekers te brengen in tijden van COVID-19. Dit doen zij door allerlei activiteiten aan te bieden, van knutselen tot koken. Via een pagina op de website zijn er linkjes te vinden rondom de thema’s prehistorie en archeologie om de bezoekers thuis iets te kunnen bieden nu ze het museum niet kunnen bezoeken.

Van knutselen tot koken

Er zijn geschikte activiteiten voor voor jong en oud. Zo kunnen kinderen diverse kleurplaten maken van een rendierjager of hunebed. Ook kunnen zij knutselen met het thema prehistorie. Ze kunnen punniken, armbandjes maken van vlas, of een oerschildering maken. Volwassen kunnen onder andere koken met producten uit de natuur. In het Oerkookboek staan verschillende recepten voor bijvoorbeeld honing, olie, of een soep, waarvan de ingrediënten in het wild geplukt kunnen worden. Archeologe Riemke scharff, bedenkster van deze actie: “We willen natuurlijk ons verhaal blijven vertellen en tegelijk ook iets doen voor al die mensen die thuis zitten en zich beperkt voelen. Voor jong en oud bieden we tips en bezigheden die verwant zijn aan hunebedden en archeologie.”

Hunebednieuwscafé
Voor degenen die zich graag meer willen verdiepen in de hunebedden of de archeologie zijn er artikelen op het Hunebednieuwscafé, samen met een podcast met dezelfde naam. Deze podcast is December vorig jaar van start gegaan en heeft wekelijks nieuwe afleveringen met gastsprekers. Dankzij de podcast en de artikelen op de website van Hunebednieuwscafé is er altijd wat te leren, ook zolang het museum gesloten is. “Natuurlijk willen we heel graag open en staan onze medewerkers te popelen. Maar ook in deze tijd, tijdens deze lockdown, willen we iets voor mensen betekenen. Dat kan nu alleen online en dus doen we dat ook”, aldus directeur Harrie Wolters.

Hunebedhoofdstad in een nieuwe jasje

*Online bijeenkomst Borger Hunebedhoofdstad*

BORGER – Vorige week werd het ‘Samenwerkingsdocument Werkgroep Borger Hunebedhoofdstad’ ondertekend door de Stichting Dorpsbelangen Borger, de Ondernemersvereniging Borger en de Stichting Bestemming Borger-Odoorn. De ondertekening vond plaats tijdens een online bijeenkomst, waarbij ook de burgemeester en twee wethouders aanwezig waren.

Werkgroep

Met de ondertekening is Borger als Hunebedhoofdstad, nieuw leven ingeblazen. Uitgangspunt van de werkgroep is om Borger aantrekkelijk, leefbaar en dynamisch te houden. Een fijne plek om te wonen, te recreëren en te ondernemen. Door de samenwerking kunnen de partijen elkaar versterken en gebruik maken van elkaars expertise. De gemeente Borger-Odoorn en het dorp Borger in het bijzonder, zijn zeer aantrekkelijk voor- en afhankelijk van het toerisme. De werkgroep heeft zich ten doel gesteld om samen met inwoners en ondernemers te onderzoeken hoe de toeristenstroom beter gereguleerd kan worden. Dit, om overlast te voorkomen. “Door als eenheid op treden, zijn de lijnen kort en kan er in drukke tijden adequaat actie genomen worden”, aldus Erik Kramer, voorzitter van Stichting Dorpsbelangen Borger. De werkgroep wordt hierbij ondersteund door de gemeente.

Steun gemeente

De werkgroep waardeerde het zeer dat ook een deel van het gemeentebestuur van de gemeente Borger-Odoorn aanwezig was bij de ondertekening. “Het is fantastisch dat dit initiatief, opgepakt door deze drie belangenverenigingen, tot dit resultaat heeft geleid. Het is een goed voorbeeld van onderlinge samenwerking aan gemeenschappelijk belang”, aldus Burgemeester Jan Seton. “Als gemeente steunen we graag dergelijke initiatieven.”

Ook wethouder Nynke Houwing stak de werkgroep een hart onder de riem. “Dat deze drie partijen elkaar gevonden hebben in de werkgroep is waardevol en biedt Borger veel kansen.” Wethouder Niek Wind kijkt uit naar de vervolggesprekken tussen de gemeente en de werkgroep. ”Deze werkgroep is een nieuwe, stevige gesprekspartner voor de gemeente . We kunnen elkaar versterken.”

Website en Facebook

Via de vernieuwde website www.hunebedhoofdstad.nl en de facebookpagina informeert de werkgroep Borger Hunebedhoofdstad inwoners, ondernemers en toeristen over de activiteiten en ontwikkelingen in het dorp. Daarnaast gaat de werkgroep graag in gesprek met verschillende doelgroepen. Iedereen is uitgenodigd om vragen te stellen of opmerkingen en suggesties in te brengen via het contactformulier op de site.

Historie Borger Hunebedhoofdstad

Een aantal jaren geleden is bij een groep enthousiaste vrijwilligers het idee ontstaan om Borger als Hunebedhoofdstad op de kaart te zetten. Destijds is er een website opgezet en is er een logo ontworpen. Helaas is het idee daarna in de ijskast beland en werd het stil. In 2019 heeft de gemeente Borger-Odoorn een centrummanager aangesteld. Deze heeft aanbevelingen gedaan voor een samenwerkingsvorm waarbij afstemming plaatsvindt tussen de inwoners, ondernemers, de toeristische sector en de gemeente. Dit heeft geleid tot de oprichting van de Werkgroep Hunebedhoofdstad.

‘Frozen in Time’ schilderij in Hunebedcentrum

BORGER – Frozen in Time is een schilderij van Anja Stuurman en is nu te zien in het Hunebedcentrum. Kunstenares Anja Stuurman raakte geïnspireerd door het Hondsruggebied en haar oeroude verhalen. Sinds kort woont ze in Borger en tijdens het wandelen werd ze gegrepen door de hunebedden en de mystiek er om heen.

Frozen in Time

Zelf zegt ze hier het volgende over: “Als je over de Hondsrug loopt, dan probeer je je voor te stellen hoe het eruit heeft gezien. De meeste dingen ontstaan terwijl ik werk, ik heb geen vast plan. Er gebeurt heel veel als ik bezig ben. Ik moet me echt niet aan een schets houden. Al schilderende gebeuren er soms dingen die je niet kunt bedenken. Zo is de ijsschots in ‘Frozen in time’ ontstaan, die had ik niet bedacht. Die is gekomen door het spelen met verf, ineens stond het er. Dat zijn mooie cadeautjes.”

Mysterieus

Dit schilderij is de eerste uit een bijzondere serie over de omgeving en het ontstaan van de Hondsrug. In vele transparante lagen in acrylverf worden de verschillende tijdslijnen door de geschiedenis heen verteld. En nu hangt het in het Hunebedcentrum. Anja is van plan er een hele serie van de maken, het tweede doek is al bijna klaar. Haar werk kenmerkt zich door innerlijke landschappen en voelt vaak mysterieus aan. Directeur Harrie Wolters is maar wat blij met dit prachtige werk: “Het is weer een nieuwe manier van het verhaal over hunebedden vertellen. Dat is altijd een genot en dan is het ook nog eens een kwalitatief en beeldschoon werk. ik verheug me nu al op de tweede.”

Mocht u meer willen weten over het schilderij neem dan een kijkje op haar website www.anjastuurman.com

Duik in het verleden van het Sleenerzand

*Hunebed ‘De Papeloze Kerk’ – Fotograaf: Ineke van Os*

SLEEN – Benieuwd naar de verhalen over de geschiedenis? Ga dan mee met de wandelexcursie door boswachterij Sleenerzand. In de zomer kan je op 16 augustus met een gids van Staatsbosbeheer een bijzondere wandeling maken door het Sleenerzand. Een natuurgebied met vele zichtbare sporen uit het verleden.

De geschiedenis van het Sleenerzand is rijk. Toen de eerste mensen zich hier vestigden, was Drenthe nog een oerwoud. Deze Trechterbekers, zo genoemd naar de vorm van het aardewerk dat zij maakten, bouwden hunebedden van granieten zwerfkeien. Het hunebed De Papeloze Kerk is een mega-exemplaar, met een deksteen van 25.000 kilo.

Bijzonder is ook de Galgenberg, waarin 3.500 jaar geleden de hoofdman van het Sleenerzand werd begraven. Rond zijn grafheuvel werd een palenkrans opgericht ten teken dat de dode met rust gelaten moest worden. Gelukkig is het nog altijd stil in het Sleenerzand.

Tijdens de wandeling neemt de gids van Staatsbosbeheer je mee op pad, voor een reis terug in de tijd. De tocht is geschikt voor het hele gezin, jong en oud. Je leert en ontdekt van alles over de archeologie van het Sleenerzand.

Andere Zomeractiviteiten

Naast de zomerwandeling in het Sleenerzand worden er deze zomer door Staatsbosbeheer Emmen-Sleen nog tal van andere activiteiten georganiseerd. In iedere boswachterij kan je met een gids mee op ontdekkingstocht. Op 19 augustus en 3 september in boswachterij Gees, 13 september Emmerdennen en 27 september in het Valtherbos.

Informatie en aanmelden

De wandelexcursie vindt plaats op 16 augustus. De wandeling start om 10.00 uur en duurt ongeveer anderhalf uur. De kosten bedragen € 6,00 voor volwassenen en € 3,- voor kinderen t/m 12 jaar.

Vooraf online aanmelden is noodzakelijk via www.staatsbosbeheer.nl/sleenerzand. Vanwege de coronamaatregelen kunnen er slechts 15 deelnemers mee. Startplaats: parkeerplaats Bos van de toekomst, Slenerweg Schoonoord.

Coronacontradictie bij Hunebedcentrum

BORGER – Het wemelt van de mensen die graag het Hunebedcentrum willen bezoeken, maar de corona-maatregelen dwingen het Hunebedcentrum tot terughoudendheid. “We zien de belangstelling, maar we kunnen deze niet verzilveren.” aldus directeur Harrie Wolters.

Terughoudendheid

Drenthe zit vol. Recreatieparken zijn goed bezet, maar corona beperkt ons in massale activiteiten. Het Hunebedcentrum merkt het in de zomervakantie elke dag opnieuw. Harrie Wolters legt het uit: “Voor onze veiligheid en gezondheid beperken we het bezoek. Al zouden we natuurlijk graag de schade van de eerste corona-maanden zo snel mogelijk inhalen. Het is frustrerend om te zien dat dit wel degelijk had gekund.” De afgelopen weken loopt het Hunebedcentrum dagelijks honderden bezoekers mis en niet altijd is er begrip onder de bezoekers voor de beperkingen.

Maximum toelaatbare

Het is de contradictie van deze tijd. “We zijn deze weken enorm druk met zo goed mogelijk nee-verkopen”, aldus woordvoerder Gijs Klompmaker van het Hunebedcentrum. “De telefoon staat roodgloeiend, het terrein is vol met potentiële bezoekers, maar we kunnen niet meer dan 400 bezoekers ontvangen. Dat is echt het maximum.”

Oplossingen
Het Hunebedcentrum probeert de overdrukte te managen door routes voor fietsen en wandelen aan te bieden. “Zo zien de mensen in elk geval het prachtige Hondsruggebied met haar talloze hunebedden, al hadden we ze natuurlijk graag verwelkomt in ons museum”, aldus directeur Harrie Wolters. “En natuurlijk kunnen mensen het grootste Hunebed van Nederland te allen tijde, gratis, komen bewonderen!”

Onbegrip
Steeds minder begrip is er voor de coronamaatregelen bij toeristen en potentiële bezoekers. Mensen raken geïrriteerd dat ze alles moeten plannen, dat ze online kunnen reserveren en dat ze niet overal kunnen gaan en staan. “We helpen natuurlijk digibeten en mensen uit de oudere doelgroep met reserveren. Al is er nu zo’n run op tickets dat het steeds meer een uitdaging wordt om iedereen tevreden te houden. Helaas kunnen we simpelweg niet meer doen en betekenen, dan we nu doen, aldus Gijs Klompmaker.”

Hunebedcentrum komt met eigen postzegels

BORGER – Het Hunebedcentrum komt met een eigen postzegelvel. Deze prachtige postzegels tonen highlights van de expositie en zijn exclusief te verkrijgen bij het Hunebedcentrum. Het is een collectorsitem voor verzamelaars. Bezoekers kunnen bovendien nu gelijk hun kaartje posten. De postzegels zijn in samenwerking met partner MSG ontwikkeld.

Gelijk een vakantiegroet

In het Hunebedcentrum is er plaats gemaakt om de postkaarten gelijk te schrijven en te versturen. “Mensen vinden het altijd leuk om familie en vrienden een kaart te sturen. “Nu we niet massaal aan de Franse kust of het Gardameer zitten, willen wij bezoekers de kans bieden een mooie kaart vanuit het Hunebedcentrum te versturen”, aldus directeur Harrie Wolters. “Met MSG en Afeer als partners is het gelukt mooie zegels te ontwikkelen en postkaarten hebben we genoeg in onze museumwinkel. En nu hebben we ook een plek gemaakt waar mensen gelijk hun familie kunnen schrijven en de kaart kunnen posten. Een leuke extra service.”

MSG en Afeer

Het is niet alleen een handige en mooie postzegel, het is ook een hele sociale postzegel. MSG bezorgt namelijk in de hele regio Noord-Oost Nederland zelf met mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Buiten die regio werken ze namen met Business Post, een collectief van sociale bezorgers. En kaarten naar de rest van Nederland (en het buitenland) kunnen ook gewoon verstuurt worden met de zegel. De postzegel is gedrukt door Afeer Druk en Print, de sociale werkvoorziening in Winschoten. Een eerlijke postzegel voor iedereen dus!

Exclusief bij het Hunebedcentrum

“Deze postzegels zijn exclusief verkrijgbaar bij het Hunebedcentrum en we zijn erg blij dat we dit samen hebben kunnen ontwikkelen”, aldus MSG-postmanager Henri Hannink. In de museumwinkel zijn de postzegels per stuk, maar ook als compleet vel te verkrijgen. “Als ik postzegels verzamelde, dan wist ik het wel”, aldus Harrie Wolters. Het Hunebedcentrum is van dinsdag tot en met zondags geopend tot 17:00 uur.

De prijs van de postzegels €0,81 per postzegel. Een heel vel kan ook, deze kost €8,10.

Experimentele Archeologie bij Hunebedcentrum

BORGER – De afgelopen twee maanden hebben studenten van de WEAG ( Werkgroep Experimentele Archeologie Groningen), onderzoek gedaan naar houtteer in haardkuilen. Op het terrein van het Hunebedcentrum werden verschillende typen haardkuilen nagebouwd en getest. In 2020 is overeengekomen met de archeologiestudenten, verbonden aan de Rijksuniversiteit in Groningen, dat er nieuwe onderzoeken en experimenten op het terrein zullen worden uitgevoerd.

Directeur Harrie Wolters is blij met deze ontwikkeling: “Het Hunebedcentrum wil het Archeologisch Centrum van Drenthe worden en daarin past deze samenwerking heel goed.” In 2020 zullen verschillende studentengroepen van de WEAG, experimenten uit gaan voeren op het terrein van het Hunebedcentrum. Vanuit het Hunebedcentrum wordt er zelfs een plan gemaakt voor een speciaal onderzoeksterrein. “We zijn bezig met een stuk grond waarop deze studenten nog beter archeologische experimenten uit kunnen voeren. Dat willen we medio 2020 voor elkaar hebben.“

Geen betere plek
Volgens Harrie Wolters is het Hunebedcentrum een goede plek voor experimentele archeologie. De uitkomsten kunnen direct vertaald worden naar de bezoekers. Zo hebben we steeds nieuwe verhalen te vertellen. Archeologie als wetenschap krijgt zo een betere plek binnen het Hunebedcentrum.

Haardkuilenexperiment
Het eerste experiment is geslaagd. Er is onderzoek gedaan naar haardkuilen. Deze worden soms met honderden en soms duizenden samen aangetroffen op zandgronden in Nederland en voornamelijk in Noord-Nederland. De daadwerkelijke functie van deze kuilen is tot nu toe onzeker. Omdat er veel koolstof in zit, zijn deze kuilen te dateren en het is gebleken dat ze behoren tot de periode van de Middensteentijd (10.000 tot 5000 v.Chr). Jochem Dorrestein, Jeljer Huisman en Hester Kamstra reconstrueerden verschillende typen haardkuilen om te onderzoeken of deze haardkuilen kunnen zijn gebruikt voor de productie van teer.

Samenwerking ‘Hunebedcentrum’ en ‘In Het Wilde Weg’

BORGER – Het Hunebedcentrum gaat de samenwerking aan met ‘In Het Wilde Weg’. Het bedrijf van Tim Horneman en Leah Groeneweg past wonderwel bij de doelen van het Hunebedcentrum. Na een reeks uitzonderlijk fijne gesprekken ontstond een aantal sprankelende arrangementen en samenwerkingen. Vanaf nu zullen beide partijen arrangementen aanbieden die cultuur verbindt aan haar omgeving; die hunebed aan haar landschap koppelt en beleving aan de bodem onder je voeten biedt.

In Het Wilde Weg
Het bedrijf van Leah Groenweg en Tim Horneman brengt je terug naar de basis. Wildplukken, kanovaren, eten uit de natuur, vuur stoken en kennis krijgen van de dingen om je heen. Dat is wat In Het Wilde Weg is. De natuur in als bedrijfsuitje, of fijn struinen in één van de vele wildplukwandelingen. Snijdend door het water met een kano en van heerlijk eten genieten bij een kampvuur. Goed gezelschap in een schitterende omgeving. In Het Wilde Weg wil het landschap weer de plaats geven die het verdiend.

Arrangementen
In het Wilde Weg gaat deze wildplukwandelingen en kanotochten combineren met een bezoek aan het Hunebedcentrum. Zo krijgt landschap de extra laag van de prehistorie en kijk je anders om je heen. Ook zijn er plannen om natuurmaaltijden aan te bieden met een oergezond-karakter en zullen er vanuit In het Wilde Weg een aantal lezingen verzorgd worden bij het Hunebedcentrum. Natuurbeleving krijgt zo een plek op het terrein van het Hunebedcentrum.

Quotes directeur Harrie Wolters
1. “Wij zijn erg blij met deze nieuwe samenwerking. We werken graag samen met onze omgeving en In Het Wilde Weg is een fijne partner. Ze passen goed bij ons.”
2. “ De hunebedbouwers leefden van de natuur, waren er van afhankelijk. In het Wilde Weg kan iets van dat prehistorische gevoel overbrengen.”

Video en Quote van In het Wilde Weg:
“Het is geweldig om samen met het Hunebedcentrum de verbinding tussen de oertijd en het hedendaagse landschap en de natuur te maken!”

Geopark expositie in het Hunebedcentrum

BORGER – Donderdag 11 april wordt de nieuwe expositie over Hondsrug UNESCO Geopark in het Hunebedcentrum geopend. Daarmee wordt de bestaande expositie uitgebreid. De reden om dit te maken was dat in de huidige expositie het verhaal wordt verteld over ijstijden en prehistorie maar dat het de bezoeker niet duidelijk werd wat nu precies een geopark is, waar het Hondsruggebied ligt en waarom het gebied een UNESCO status heeft.

Via een grote kaart op de vloer lopen bezoekers nu letterlijk over het Hondsruggebied en zien ze waar het gebied begint en eindigt. Verder is er een grote maquette waar het verhaal van het gebied op wordt afgespeeld, is er een interactief scherm met daarop alle geoparken in de wereld, een meubel met bijzondere zwerfstenen en meer.

De expositie is samen met Hondsrug UNESCO Geopark gemaakt. Samen hopen we dat de bezoeker in het gebied zich beter kan oriënteren en dat hij verleidt wordt om het gebied te verkennen.

Het Hunebedcentrum is de hoofdpoort van het Hondsrug UNESCO Geopark. Met de bestaande expositie en de nieuwe toevoeging is dat nog eens versterkt. De komende jaren zullen nog meer elementen worden toegevoegd waardoor er telkens weer een nieuwe invalshoek wordt uitgelicht.

Luister online

Kijk live

Tip de redactie