Direct naar de inhoud.

Glaswerk uit de Kanaalstreek in Pop-up Museum

Pop Up museum – Foto: Kelvin Brans

STADSKANAAL – Zaterdag 4 mei opende om 13 uur aan de ‘Kanaalster’ Hoofdstraat 28 in het winkelpand Lutz glasverzamelaar Henk Brans een Pop-up Museum. Hier kun je kijken naar glaswerk dat in Nieuw Buinen geproduceerd werd bij de fabriek van Thöne-Bakker aan het Noorderdiep (1838-1937), van Meursing aan het Zuiderdiep (1845-1967) en van Nanninga aan het Dwarsdiep (1960-1980). Ook de Musselkanaalster glasfabriek Sterglas van Wilbrink (1950-1975) is goed in de collectie Brans vertegenwoordigd.

Openingstijden

Het Pop-up Museum is voorlopig elke woensdagmiddag geopend van 13 tot 17 uur. Op afspraak is ook bezoek mogelijk.

Henk Brans

‘Nei Buuner’ Henk Brans, zelf een telg uit een Nieuw Buiner glasmakersfamilie, verzamelt al zo’n kleine 60 jaar flessen en flesjes. Zijn eerste glaswerk berustte op een eigen bodemvondst. In de afgelopen tien jaar groeide zijn verzameling sterk. In kringloopwinkels, op straatmarkten kocht hij glaswerk aan dat al decennia lang op zolders en in kelders van inwoners van de Kanaalstreek lag. Flessen die om hun vorm, maar ook door emotionele herinneringen aan familieleden die in de lokale glasindustrie werkten, gekoesterd werden. Toen hij vanaf 2011 in zomerexposities in het Keramisch Museum Goedewaagen zijn verzameling ging presenteren, deden ook steeds meer plaatsgenoten hem schenkingen.

Alle nieuwe aanwinsten werden zorgzaam gefotografeerd en beschreven. Op een eigen website www.glaswerknieuwbuinen.nl werd de rap groeiende collectie gedocumenteerd. Van zaterdag 6 juli tot en met 30 september 2019 brengt Henk Brans in het Keramisch Museum Goedewaagen een tentoonstellingsoverzicht gewijd aan de glasfabriek Thöne-Bakker.

De glasindustrie en met name de flessenproductie van de Kanaalstreek begon in 1838 dankzij de inbreng van Duitse vakkrachten. Getuige de verkoopkantoren van Thöne-Bakker elders in Nederland genoot glaswerk uit Nieuw Buinen al voor 1900 een grote bekendheid. Heel veel toenmalige, grote industrieën kochten in Nieuw Buinen de meest uiteenlopende soorten flesverpakkingen in, of het nu Maggi, Boldoot, Eau de Cologne, Haarlemmer Olie of Talens betrof om maar een paar voorbeelden te noemen.

Scholten

De fabriek van Bakker was ook vertegenwoordigd op grote exposities, in Noord-Nederland bijvoorbeeld op de door aardappelmeelfabrikant Scholten georganiseerde ‘halve wereldtentoonstelling’ van 1903 in de stad Groningen. Dat die glasindustrie zo’n geweldige bloei doormaakte, had alles van doen met de hoogwaardige kwaliteit van de turfbouw in juist Nieuw Buinen.

Goedewaagen

Een Goudse keramiekfabrikant als Goedewaagen kwam daardoor al voor 1900 naar Nieuw Buinen om turf in te kopen. Ook de fabriek van Meursing en de glashandel van Heinz aan het Dwarsdiep in Nieuw Buinen bezorgden het Drentse glasmakersdorp landelijke faam. Toen Voorheen Meursing in opdracht van de Verenigde Glasfabrieken zich meer en meer tot massa-industrie ontwikkelde, bleken de kleinere glasfabrieken van Wilbrink en Nanninga met kunstglaswerk een nieuwe markt te kunnen openen.

(ingezonden)

Datum 4 mei 2019 Bert Jan Brinkman

Zondagmiddagprogramma weer van start in het SHC

De familie Grakist voor hun winkel aan de Hoofdkade in Stadskanaal. Collectie Streekhistorisch Centrum.

STADSKANAAL – Op zondag 7 oktober gaat het zondagmiddagprogramma van het Streekhistorisch Centrum van start met een presentatie van oude beelden uit het archief van het Streekhistorisch Centrum.

Bert Roossien zal oude foto’s vertonen waarop kruideniers in de Kanaalstreek in vroegere jaren zijn te zien. Ook bakkers en slagers passeren de revue.

De presentatie sluit aan bij de tentoonstelling die momenteel te zien is in het SHC over 100 jaar koopmannen Muthert in Musselkanaal, een winkel die ook als kruidenier en groothandel is begonnen.

De oude kruidenierszaak is in de loop van de jaren zestig van de vorige eeuw verdrongen door de grootwinkelbedrijven. Het buurtwinkeltje met schappen vol griesmeel, polkabrokken, grutten, boekweitmeel, de Ulevellen en (kerk)pepermuntjes, hetgeen allemaal nauwkeurig werd afgewogen op balansweegschalen met geijkte gewichten, is alleen nog in musea te vinden. Daar liggen ook nog de voorverpakte waspoeders en zakjes blauw en konden klanten producten kopen met het typisch Nederlandse spaarzegelsysteem ( Kwatta-soldaatjes, Leeuwenzegels en DE-punten). Boven de toonbank hing de houten slang met ‘puutjes’ van diverse soorten en formaten. Kenmerkend zijn ook de metalen reclameborden die vroeger op de gevels van de buitenmuur van de winkel prijkten; verzamelaars betalen er nu grof geld voor.

De voorstelling begint om 14.30 uur, de entree bedraagt € 3,00 en donateurs mogen zelfs gratis naar binnen op vertoon van hun donateurspas.
In de pauze is er gelegenheid om koffie te drinken en kan uiteraard de tentoonstelling worden bekeken, die nog te zien is tot en met 6 januari 2019. In het Streekhistorisch Centrum, de bibliotheek van Stadskanaal en het kantoor van Tourist Info Westerwolde is het boekje met het complete zondagmiddagprogramma gratis af te halen.

Voor inlichtingen en reserveren: 0599-612649, Bert Roossien

Datum 1 oktober 2018 Redactie

Mooie inzameling scholen en kerken voor voedselbank

Op de foto leerlingen van St. Josephschool Zandberg. F) Hilvert Huizing

KANAALSTREEK – Van 18 tot en met 26 november 2017 hebben Katholieke basisscholen en de Parochiële Caritas Instelling van alle samenwerkende katholieke parochies in de Kanaalstreek een inzamelingsactie gehouden voor de voedselbank Zuidoost-Groningen.

De opdracht van de Caritas instelling is het dienstbaar zijn aan de samenleving; het omzien naar elkaar. Hierbij valt te denken aan het bieden van een luisterend oor, het tonen van sociale betrokkenheid alsook het geven van incidentele materiële hulp. In de genoemde periode stonden in de Willibrordskerk Ter Apel en in de Antoniuskerk Musselkanaal winkelkarren en dozen waar de bijdrages werden verzameld.

De basisscholen die meededen zijn: 

Willibrordschool Stadskanaal, H.Gerardus en Pork in Ter Apel, St. Joseph in Zandberg, St. Antonius in Musselkanaal, Willibrordschool in Stadskanaal en de Heilig Hartschool in Mussel.

Medewerkers van de voedselbank hebben de spullen maandag 27 november opgehaald. Zij zijn zeer dankbaar en blij met alle hulp en met alles wat binnen komt. Zo kunnen zij nog vóór de feestdagen mooie pakketten uitdelen aan hen die het minder hebben getroffen.

Leerlingen van St. Antoniusschool Musselkanaal. F) Hilvert Huizing
Datum 29 november 2017 Redactie

Vrachtschepen in de Kanaalstreek

De Jatrie tijdens verrassend Stadskanaal

STADSKANAAL – Enkele weken geleden vierde de STAR haar 25 jarig jubileum: een zeer geslaagd evenement. Ook de Groninger Steilsteven Jatrie was van de partij. In het ruim was een foto-expositie te zien over oud- en nieuw Stadskanaal alsmede over de scheepsbouw en scheepvaart in Stads- en Musselkanaal vanaf 1850. Ook komend weekend is deze foto expositie weer te bekijken. Van historische plekken zijn replica’s van oude foto’s te bewonderen en zijn weer nieuwe foto’s gemaakt. De Jatrie ligt inmiddels afgemeerd bij de Eurobrug in het centrum van Stadskanaal en blijft daar de komende maanden liggen.

Oproep

De belangstelling voor deze foto-expositie bracht de vrijwilligers van de Jatrie op het idee om aan de slag te gaan met een nieuw project. Het samenstellen van een expositie van foto’s met verhalen over  vrachtschepen die ooit Musselkanaal en Stadskanaal als thuishaven hadden. Wellicht zijn er in menig familiearchief foto’s aanwezig van schepen en hun bemanning en zijn er nog verhalen op te tekenen.  Jaap Duit: “De vrijwilligers van de stichting Jatrie roepen bewoners uit de streek op om in hun familiearchief te gaan neuzen naar oude foto’s en via d e-mail ons te berichten dat ze in het bezit van dit materiaal. We willen graag een kopie van deze foto’s maken en de bijbehorende verhalen optekenen”. “Bij voldoende materiaal willen we in 2018 een expositie houden in het ruim van de Jatrie”, aldus Duit.

U kunt via de website van stichting (www.jatrie.nl) of via het mailadres info@jatrie.nl contact opnemen.

Datum 18 oktober 2017 Bert Jan Brinkman

Toen was geluk heel gewoon

STADSKANAAL – Op zondag 1 oktober gaat het activiteitenseizoen van het Streekhistorisch Centrum van start. Bert Roossien opent de reeks van activiteiten, die doorloopt tot begin mei 2018, met een presentatie van foto’s uit het archief. Het thema van deze eerste activiteit is Wonen in de Kanaalstreek en Westerwolde.

Er zal onder meer aandacht worden geschonken aan de sociale woningbouw. In de gemeente Onstwedde werd in 1917 de stichting ‘Woningbouw in de Gemeente Onstwedde’ opgericht. Al een jaar later werden de eerste woningwetwoningen gebouwd in Musselkanaal aan de Jan Kortstraat en te Stadskanaal aan de Burg. Reijndersstraat. In 1918 werd te Mussel de stichting ‘Woningbouw Mussel’ opgericht die zich vooral inzette voor sociale woningbouw in de dorpen Mussel, Onstwedde en Alteveer. Beide woningbouwverenigingen fuseerden in 1967 tot de Stichting Woningbouw Stadskanaal. Veel aandacht is er ook voor de diverse stijlen waarin woonhuizen werden gebouwd. Zo zijn er in Stadskanaal en Musselkanaal nog fraaie voorbeelden van de Amsterdamse Schoolstijl bewaard gebleven.

Bert Roossien is historicus bij het Streekhistorisch Centrum en zal ook komend seizoen weer maandelijks een keuze maken uit het omvangrijke beeldarchief. Reserveren voor deze bijeenkomsten is aan te raden! Dat kan telefonisch (maar niet op zaterdag) of per mail op 0599-612649 of info@streekhistorischcentrum.nl.
De voorstelling begint om 14.30 uur, de entree bedraagt € 3,00. Donateurs van het Streekhistorisch Centrum kunnen gratis naar binnen op vertoon van hun donateurspas.

Bij de foto: Woningwetwoningen in de burgemeester Reijndersstraat te Stadskanaal. Deze huizen zijn inmiddels alweer afgebroken.

Datum 20 september 2017 Bert Jan Brinkman

Vallende sterren maken radioverbindingen mogelijk

Meteoorscatter bij zendamateurs

STADSKANAAL – De kans op vallende sterren neemt de komende dagen weer toe. De komende nachten zullen meteoren vanuit richting sterrenbeeld  ‘Perseïden’ de dampkring binnendringen en met het blote oog (mits onbewolkt) waarneembare lichtsporen veroorzaken. In de nacht van zaterdag 12 augustus op zondag 13 augustus bereikt de vallende sterrenregen haar hoogtepunt met tientallen meteoren per uur. Leuk om te kijken maar ook leuk voor (radio)zendamateurs die via deze jaarlijkse meteorietenzwerm ‘experimentele’ radioverbindingen proberen te maken op de VHF band 144 MHz. (golflengte 2 meter)

Sport

De zendamateurs van de verenigingen VERON en VRZA noemen dit ‘meteorscatter‘. Ook enkele radioamateurs van de afdeling Kanaalstreek houden zich hiermee bezig. Een radioverbinding die normaal maar enkele honderden km reikt kan door het fenomeen meteoorscatter 1000 tot 2000 km overbruggen. Zendamateurs weerkaatsen hun signaal op het geïoniseerde spoor die een meteoorsteentje kort achterlaat op grote hoogte. Een radioverbinding kan tientallen seconden duren. Dit noemt men een ‘burst’. Een hele korte weerkaatsing van een seconde noemt met een ‘ping’. Met speciale apparatuur kunnen de zendamateurs de ontvangen boodschap ‘vertraagt’ afspelen en ontcijferen. Een ware sport dus voor de liefhebber van deze tak van het radio amateurisme want het is beslist geen eenvoudig werk.

Perseïden

De meteoren met een snelheid van zo’n 209.000 kilometer per uur zijn prima met het blote oog te zien. Zolang het maar niet bewolkt is en de maan voor overbelichting zorgt. Is het toch bewolkt? Ga dan de nachten erna naar buiten. Hoewel de piek van de Perseïden maar kort is zijn er ook nog wel enkele per uur te zien op zondag, maandag en dinsdagnacht.

Meer weten over een boeiende radiohobby? Kijk dan eens op de website van de VERON.

 

Datum 10 augustus 2017 Bert Jan Brinkman

Nieuwe nummer van ‘Veerten’ is uit

Cover van het magazine

STADSKANAAL – Het vierde nummer van Veerten, het tijdschrift van het Streekhistorisch Centrum over de geschiedenis van de Kanaalstreek en Westerwolde is verschenen. In dit nummer o.a. artikelen over het Musselkanaalster (volks-)lied, Hotel Stukje in Ter Apel, de geschiedenis van Bad Noord en de reeks over de popgeschiedenis van de Kanaalstreek gaat verder met een interview met The Zero’s die in de jaren zestig furore maakten. Ook de vaste rubrieken, waarin oude foto’s, krantenberichten en collectiestukken van het Streekhistorisch Centrum worden uitgelicht, ontbreken niet.

Het tijdschrift wil laten zien waar het Streekhistorisch Centrum voor staat en neemt de lezer aan de hand van leesbare en interessante artikelen mee naar onze streek, naar de cultuur en het verleden van de Veenkoloniën, van Westerwolde en van de Monden. “De naam ‘Veerten’ staat voor de culturele en historische verten of horizonnen die we willen verkennen”, aldus directeur Helen Kämink.

Donateurs van het SHC krijgen het blad automatisch thuisgestuurd en het is in de losse verkoop verkrijgbaar voor € 4,95 (zolang de voorraad strekt).

Datum 22 juli 2017 Bert Jan Brinkman

Boekbespreking Nederland kanalenland

Boekpresentatie
Boekpresentatie

STADSKANAAL – Een reis langs twaalf kanalen. Nederland is een echt kanalenland en nergens ter wereld ligt een zo dicht netwerk aan kunstmatige waterwegen. De 1.150 kanalen in ons land hebben samen een lengte van 6.500 kilometer, ruim twee keer zo lang als het spoorwegennet in Nederland. Kanalen zijn dan ook niet weg te denken uit ons leven. Mede dankzij de kanalen houden we droge voeten en veel kanalen zijn nog altijd onmisbaar voor de aan- en afvoer van goederen. Daarnaast bieden de kanalen ruimte voor waterrecreatie.

Duizenden liefhebbers vinden hun weg op en langs het water van kanalen en vaarten. Turfschepen hebben plaatsgemaakt voor motorjachten en over jaagpaden wordt gefietst en gewandeld. Waterrecreatie is dan ook een van de redenen van de toenemende belangstelling voor historische kanalen, maar niet de enige. Nadat op veel kleinere kanalen de beroepsvaart was afgenomen, dreigden deze na de Tweede Wereldoorlog door afdamming en demping hun karakter te verliezen of zelfs te verdwijnen. Deze trend is gestopt. Voor omwonenden bleken de kanalen dierbare bestanddelen van hun leefomgeving. Daarnaast is de belangstelling voor het erfgoed op en rond de kanalen toegenomen. Sluizen, gemalen, bruggen en brugwachtershuisjes, de industriële landschappen langs de kanalen: ze worden steeds meer gekoesterd.

cover-kanalenboek-lrWaterrecreatie en herwaardering hebben er inmiddels zelfs toe geleid dat historische kanalen weer in ere worden hersteld en dat er nieuwe worden gegraven! In dit boek reizen we langs twaalf van de kanalen die ons land rijk is. Uit de twaalf provincies is telkens een kanaal gekozen met een eigen karakter. Samen geven ze een prachtig zicht op het kanalenlandschap: van het drukbevaren Limburgse Julianakanaal, via het unieke Brabantse Defensiekanaal en de dromerige Friese Bolswardertrekvaart naar het Noordhollandsch Kanaal van Koning Willem I. Met Nederland Kanalenland als gids zult u worden verrast op deze reis en ervaren hoe dit water, dat met zachte hand en veel vernuft door ons land wordt geleid, ons landschap en identiteit heeft gevormd.

• Stadskanaal Groningen • Bolswardertrekvaart Friesland • Drentsche Hoofdvaart Drenthe • Overijsselse Kanalen Overijssel • Hoge Vaart Flevoland • Apeldoorns Kanaal Gelderland • Merwedekanaal Utrecht • Noordhollandsch Kanaal Noord-Holland • Rijn-Schiekanaal Zuid-Holland • Havenkanaal Van Zierikzee Zeeland • Defensie- Of Peelkanaal Noord-Brabant • Julianakanaal Limburg

Hans Buiter • Roger Raat
Gebonden, 208 pp., 24 x 27 cm,
ISBN 9789079156351
Winkelprijs € 24,50
Nu Verkrijgbaar

Datum 3 november 2016 Bert Jan Brinkman

Lezing over vervoer in de Veenkoloniën

Vervoer zoals vroeger met de Jatrie
Vervoer zoals vroeger met de Jatrie

STADSKANAAL – Zondag 2 oktober, 14.30 uur start er een boeiende lezing in het SHC over het vervoer in onze regio in vervlogen tijden. Vervoer was in vroeger tijd vooral een zaak van schepen en trekschuiten. In de veenderijen was men van de scheepvaart afhankelijk voor de afvoer van de turf. Ook landbouwproducten en stukgoederen werden over water getransporteerd. Trekschuiten vervoerden tevens passagiers over vaste trajecten. Het reizen per schip was overigens veel comfortabeler dan over land. De wegen waren vaak in slechte staat, veelal nog onverhard en slecht onderhouden.

Aan het einde van de 19e eeuw werden de eerste lokale tramlijnen aangelegd (paarden- en stoomtractie) waardoor het vervoer over land toenam. Zo was het in 2012 bijvoorbeeld precies 100 jaar geleden dat de stoomtram ‘Ol Graitje’, de lijn Winschoten – Ter Apel van de NV Stoomtramweg Maatschappij Oostelijk Groningen, werd aangelegd die vele dorpen in Westerwolde ontsloot. Met de komst van de trein, de fiets en auto veranderde er veel. De kanalen verloren langzamerhand hun betekenis als belangrijke verkeersaders. De (vracht)auto had omstreeks 1960 het pleit gewonnen: verbreding van wegen en bruggen en demping van talloze kanalen en wijken waren het gevolg.

Entree € 3,00; donateurs gratis
Het Streekhistorisch Centrum is te vinden aan de Ceresstraat 2 in Stadskanaal
tel: 0599-612649 e-mail:info@streekhistorischcentrum.nl

Datum 26 september 2016 Bert Jan Brinkman

Film over de Kanaalstreek periode 1954/55

SHC act27 20160417 Film KS 55 scrSTADSKANAAL – Op zondag 17 april a.s. wordt in het Streekhistorisch Centrum een unieke film vertoond. Deze film werd als promotiefilm gemaakt in 1954 voor de Veenkoloniale Tentoonstelling K.S.’55. Deze grote Tentoonstelling Kanaalstreek ’55 werd gehouden van 1 tot en met 9 juli 1955 op het toen nog braakliggende terrein tussen het Julianapark en de Hoofdkade. Later werd hier de Irenelaan aangelegd met het verzorgingshuis Parkheem en werden er de Lyceumflats gebouwd. De Tentoonstelling bestond uit een achttal grote tenten en buitenterreinen, waar middenstand, industrie en landbouw zich presenteerden.

De film laat zien wat de Kanaalstreek op dat moment te bieden had: tal van middenstanders met hun winkelende publiek passeren de revue en ook industriële bedrijven worden getoond. Zo zijn er beelden te zien van bv. Zwartsenberg Mode aan de Handelsstraat, klompenfabriek Van Goor en de aardappelmeelfabriek in Ter Apelkanaal. Ook wordt gewezen op de toeristische bezienswaardigheden in de regio met beelden van het Klooster in Ter Apel en het hunebed in Borger. De Kanaalstreek wordt in de film neergezet als een gebied waar het goed wonen is. De film eindigt met de opbouw van de tentoonstelling en de openingsplechtigheid door de toenmalige minister Jelle Zijlstra.

De voorstelling op 17 april begint om 14.30 uur, de entree bedraagt € 3,00 en is gratis toegankelijk voor donateurs van het SHC. Reserveren kan via 0599-612649 (tijdens kantooruren) of per mail: info@streekhistorischcentrum.nl

[Op de foto: Een luchtopname van de tentoonstelling Kanaalstreek ’55. Op de plek van het huidige Parkheem en de Lyceumlaan stond een zevental enorme tenten opgesteld om de Kanaalstreek te promoten].

Datum 6 april 2016 Bert Jan Brinkman


-advertenties-

NIJM Webdesign Stadskanaal