Over de grote windmolenparken in Groningen en Drenthe is al jaren veel te doen. Bromtonen, slagschaduw, angst voor gezondheidsschade, veel omwonenden hebben er last van of zijn er bang voor. Sinds kort komt daar een nieuwe zorg bij: veroorzaken draaiende windmolens een verstoring van het mobiele netwerk?
Door Egbert Minnema, Ariënne Dozeman en Jelmer Wijnstra.
RTV1 en RTV Noord Noord kregen meldingen binnen van mensen die zeggen dat hun mobiele bereik sterk verslechterd is sinds de komst van windturbines vlak bij hun huis. Het bereik zou vooral slechter zijn op het moment dat de molens draaien. Is dit feit of fictie? We zochten het uit.
Deskundigen geven hun oordeel
We spraken met drie deskundigen: gepensioneerd natuurkundige Henk Hasper, geluidsdeskundige en radiozendamateur Jan van Muijlwijk en ingenieur Rowan de Vries van Agentschap Telecom. Dat is de overheidsorganisatie die onder meer verantwoordelijk is voor het reguleren van het gebruik van radiofrequenties, waar ook het mobiele netwerk onder valt.
Uit de gesprekken blijkt allereerst dat het niet volstrekt onmogelijk is dat draaiende windmolens het mobiele netwerk enigszins verstoren. Dit geldt met name in gebieden waar het mobiele netwerk sowieso al slecht is.
Hasper legt dit als volgt uit: ‘Op plekken waar het mobiele bereik zwak is, kunnen kleine verstoringen ervoor zorgen dat je telefoon het mobiele signaal veel slechter ontvangt. Daardoor kun je klachten krijgen.’
‘Was de ontvangst in een gebied al niet best, dan maken de draaiende wieken het niet beter.’ (Henk Hasper – gepensioneerd natuurkundige)
Wieken zijn van metaal of hebben metalen onderdelen in zich. Volgens De Vries gaat dat bijvoorbeeld om bliksemafleiders. Als de wieken gaan draaien, zorgen metalen onderdelen volgens Hasper voor een heel zwakke verstoring van het elektromagnetisch veld. Stralingssignalen, waaronder die van mobiele telefoons en van radiotelescopen, kunnen daar dus in bepaalde omstandigheden door beïnvloed worden. ‘Was de ontvangst in een gebied al niet best, dan maken de draaiende wieken het niet beter.’
Extra stille molens in Drenthe
Dat is een van de redenen waarom in Drenthe extra stille molens zijn gebouwd, om de signalen van de radiotelescoop LOFAR van sterrenkundig instituut Astron zo min mogelijk te verstoren. Maar daarnaast worden de windmolens daar een paar keer per jaar stilgezet. Want hoe zwak de verstoring ook is, als de windmolens aan staan kunnen de astronomen van Astron niet optimaal gebruik maken van LOFAR. Dit laat zien dat het niet uitgesloten is dat draaiende windmolens de elektromagnetische velden die nodig zijn voor communicatie kunnen verstoren.
‘Het netwerk is heel robuust’
Maar zorgt dit dan ook voor problemen als jij en ik in de buurt van windmolenparken zijn en willen bellen, internetten, of zo snel mogelijk 112 moeten bereiken?
In principe niet. Volgens Van Muijlwijk maakt telescoop LOFAR van onwaarschijnlijk zwakke signalen gebruik. De mobiele netwerksignalen zijn vele malen sterker, mede doordat er door heel Nederland talloze masten staan. ‘Als je door een draaiende windmolen de verbinding met een bepaalde mast zou verliezen, omdat de molen tussen jou en de mast staat, dan zoekt je mobiel alsnog verbinding met een andere mast in de omgeving. Het netwerk is heel robuust.’
Geen grote problemen bekend
Als windmolens écht grote problemen voor het mobiele netwerk zouden veroorzaken, zou dit volgens Van Muijlwijk direct worden opgemerkt door Agentschap Telecom. De Vries beaamt dat. ‘In dat geval zouden operators als KPN, Vodafone en T-Mobile direct opmerken dat op die plekken een slechte dataverbinding is en zouden ze direct een klacht bij ons hebben ingediend.’ Maar dat is niet gebeurd. ‘In heel Nederland zijn er geen situaties bekend dat windmolens voor zulke problemen zorgen.’
Wel invloed op plekken met zwak mobiel netwerk
De Vries erkent net als Hasper dat op plekken waar het mobiele netwerk toch al zwak is, windmolens wel van invloed kunnen zijn op het mobiele bereik. ‘Maar op die plekken zou het signaal op een vergelijkbare manier verstoord worden als er een auto of een bus langs rijdt.’
Bovendien speelt volgens hem de afstand tot de molen een heel grote rol. ‘Hoe verder weg van de molen, hoe kleiner het probleem.’
‘Zelfs 500 meter is al ver’
Hasper vult daarbij aan dat draaiende molens op drie kilometer afstand absoluut niet voor verstoring van het mobiele netwerk kunnen zorgen. ‘En zelfs 500 meter is al ver.’ Hij kent een verhaal van een verstoord mobiel bereik door draaiende windmolens net over de Duitse grens. ‘Maar die stonden op 100 meter afstand.’
Dus: feit of fictie? Het is niet uitgesloten dat je slecht mobiel bereik hebt door draaiende windmolens in de buurt van je huis, maar de kans is wel zeer klein.
Dit artikel is een gezamenlijke productie van RTV1 en RTV Noord. De omroepen werken sinds dit jaar samen om de lokale journalistiek te versterken.
Luister online
