Shine moet gevolgen voor omgeving in kaart brengen

VEENDAM – Het bedrijf Shine Medical Technologies wil in de gemeente Veendam een fabriek bouwen voor het produceren van medische isotopen. Deze isotopen worden gebruikt in onderzoek en behandeling van hart- en vaatziekten en kankers. Voordat zij hiervoor een vergunning kunnen aanvragen moet het bedrijf eerst een milieueffectrapport maken. Dat stelt de Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming (ANVS).

Zonder rapportage geen vergunning

De ANVS is vergunningverlener en toezichthouder, omdat het gaat om een nucleaire installatie. Shine moet onderzoek doen naar het effect van de fabriek op mensen, dieren en de leefomgeving. Wat is bijvoorbeeld de stralingsbelasting? En op welke manier valt deze te beperken? Maar bijvoorbeeld ook wat de risico’s zijn bij een calamiteit. Zonder deze rapportage zal er geen vergunning worden gegeven.

Een nucleaire installatie

De medische isotopenfabriek die Shine wil bouwen, is volgens de kernenergiewet een nucleaire installatie. Er is namelijk uranium aanwezig en sprake van kernsplijting. Daarbij komt straling vrij en zo worden de isotopen geproduceerd.

Als de medische isotopenfabriek in Veendam komt, is dat de tweede in zijn soort. Shine is al enige tijd bezig om een medische isotopenfabriek in Janesville (Wisconsin) in de Verenigde Staten te bouwen. Shine wil de isotopen maken door de splijting van uranium tot stand te laten komen met behulp van een deeltjesversneller. Juist omdat het hier om een nieuwe techniek gaat is de veiligheid belangrijk.

Waarom nabij Wildervank?

Tot 19 augustus 2021 kon iedereen reageren op het plan van Shine. Er kwamen 18 reacties binnen bij de Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming (ANVS). Bijvoorbeeld van omwonenden die zich zorgen maken over calamiteiten. Is de brandweer voldoende toegerust? Is er een vluchtplan? Maar mensen hebben ook bezwaar vanwege de akkerbouw op de rondliggende percelen en de bebouwing dichtbij de fabriek. De commissie wil daarom ook graag weten waarom deze locatie is gekozen en waarom een andere locatie, bijvoorbeeld industriegebied Eemshaven, niet geschikter is.

Inspraak

De ANVS verwacht dat Shine in ieder geval een jaar bezig is met opstellen van een milieueffectrapport en de aanvraag van een kernenergiewetvergunning. Als alle papieren door Shine zijn ingeleverd bij de ANVS is er voor omwonenden opnieuw de kans om een reactie te geven.

Shine wil de installatie in Wildervank bouwen. Om dat te kunnen doen, moeten zij ook een omgevingsvergunning aanvragen. De provincie Groningen en de gemeente Veendam moeten deze aanvraag beoordelen en daar een besluit over nemen. Daarnaast is er een aanpassing van het bestemmingsplan nodig. Hoe deze
processen eruit zien en hoe bewoners hierop inspraak hebben, wordt door de provincie en gemeente nog bekendgemaakt. Deze procedures staan los van de vergunningen die de ANVS afgeeft.

SHINE nodigt inwoners uit voor persoonlijke kennismaking

VEENDAM – SHINE Medical gaat zich vestigen in de gemeente Veendam naast het industrieterrein Dallen II. Op die locatie zal een fabriek komen voor medische isotopen. Dat nieuws is in mei van dit jaar bekend gemaakt. Destijds konden bewoners en belangstellenden middels digitale bijeenkomsten kennis maken met SHINE en meer horen over de plannen. Nu er weer fysieke bijeenkomsten plaats mogen vinden, organiseert SHINE een bewonersavond op 22 september a.s. in het Margaretha Hardenberg Cultuurcentrum te Wildervank.

SHINE Medical is een Amerikaans bedrijf dat medische isotopen maakt. Deze stoffen worden gebruikt voor onder andere onderzoek naar kanker en hart- en vaatziekten en de behandeling ervan. Normaal gesproken vindt de productie hiervan plaats door middel van een kernreactor. SHINE heeft een alternatieve techniek ontwikkeld waardoor een reactor niet meer nodig is. Via een deeltjesversneller wordt hetzelfde resultaat bereikt. Hierdoor zijn we in staat veiliger en duurzamer isotopen te produceren.

De compacte fabriek wordt gebouwd met de oppervlakte van een half voetbalveld. Daar worden acht versnellers op een rij geplaatst. Hierin worden de medische isotopen gemaakt. Dit gebeurt op een zeer veilige manier in een gesloten systeem. Vanaf 2023 hopen we te starten met de bouw. De fabriek levert zo’n 200 banen op (MBO/HBO/WO) en veel indirecte werkgelegenheid. Met de komst van SHINE naar de gemeente Veendam en de ontwikkeling van medische isotopen, bieden we de geneeskunde de mogelijkheid om nog betere behandelplannen op te stellen. Daardoor zal de kwaliteit van leven van miljoenen kankerpatiënten in Europa aanmerkelijk verbeteren.

Woensdag 22 september

Aanvang 19.30 (inloop vanaf 19.00 uur)

Margaretha Hardenberg Cultuurcentrum, Torenstraat 108 in Wildervank

Veendam voorgelicht over radioactieve isotopenfabriek: ‘Wat komt er uit die schoorsteen?’

VEENDAM – Omwonenden van het Amerikaans bedrijf Shine Medical Technologies, dat zich in Veendam gaat vestigen, zijn woensdagavond bijgepraat over de plannen van het bedrijf. Shine werkt met radioactieve stoffen en daarom behandelt de Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming (ANVS) de vergunningsaanvraag.

Er kwamen zo’n zestig bezoekers af op de informatieavond in de Borgerswoldhoeve. Na een uitleg over wat voor bedrijf Shine precies is en hoe het vergunningstraject er uit ziet, konden de bezoekers vragen stellen. De meeste vragen gingen over de locatie en de mogelijke gevaren van straling. ‘Waarom wordt het bedrijf op die plek gebouwd? Wat komt er precies uit die schoorsteen?’, vroeg de eerste vragensteller.

Commentaar op procedure

Andere bezoekers hadden commentaar op de procedure. In dit eerste stadium van het vergunningstraject hebben omwonenden tot 18 augustus de tijd om een zienswijze in te dienen. ‘Dan moet ik binnen een maand tijd een zienswijze indienen over iets waar ik helemaal geen verstand van heb. Dat vind ik raar en dan heb ik het er nog niet eens over dat deze hele periode precies in de vakantie valt’, was een van de opmerkingen.

Pril stadium

De ANVS probeerde de omwonenden duidelijk te maken dat er juist voor is gekozen om de omgeving in een heel pril stadium bij het vergunningstraject te betrekken. ‘Er komen nog andere momenten waarop u zienswijzen kunt inbrengen. U kunt dan ook laten weten of u voor of tegen bent. We willen nu vooral weten waar we naar moeten kijken als het gaat om de milieueffectrapportage, die het bedrijf op moet stellen en die wij zullen keuren’, aldus een voorlichter van de ANVS.

Het Amerikaanse bedrijf Shine Medical Technologies wil in Veendam, op een stuk grond van 16 hectare langs de N33, medische isotopen gaan maken. Deze radioactieve stoffen worden gebruikt voor onderzoek en behandeling van hart- en vaatziekten en verschillende soorten kanker.

De medische isotopen worden gemaakt door uraniumkernen te splijten in een versneller. Hierbij ontstaat ook radioactief afval. Door de aanwezigheid van uranium en het splijten daarvan wordt het bedrijf wettelijk gezien als een ‘nucleaire installatie’.

Voor de oprichting van een nucleaire installatie heeft Shine een vergunning nodig op grond van de Kernenergiewet. Deze vergunning moet worden aangevraagd bij de Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming (ANVS).

‘Wij zijn geen kerncentrale’

Bij bezoekers zijn er ook volop zorgen over het bedrijf Shine in combinatie met de gevaren van de zout- en gaswinning. Directeur Harrie Buurlage van Shine Europa probeerde die zorgen weg te nemen door te zeggen dat de fabriek aardbevingsbestendig wordt gebouwd. ‘En daar gaan we heel ver in. Wij gaan verder dan de regels die daar voor gelden. Wij overdimensioneren wat dat betreft’, aldus Buurlage.

De basis van het verhaal van Shine is dat er wel met radioactieve stoffen wordt gewerkt, maar dat het om hele kleine hoeveelheden gaat. ‘Wij zijn geen kerncentrale of onderzoeksreactor. De hoeveelheid straling die wij produceren is bijvoorbeeld vier keer kleiner dan van een universiteitsreactor’, zei Buurlage.

Op de informatieavond in Veendam kwamen zo’n zestig bezoekers af (foto: Jeroen Willems / RTVNoord)

Emoties lopen op

Het werd stil in de zaal tijdens het verhaal van landbouwer Henk Maathuis. Zijn perceel grenst aan het stuk grond waar Shine gaat bouwen. ‘Ons leven wordt beheerst door de mededeling die Shine heeft gedaan om zich daar te vestigen. Wij telen voedsel op een paar honderd meter van die schoorsteen. Hoe zit dat dan met die straling?’, zei Maathuis met een snik in zijn stem.

De ANVS had geen pasklaar antwoord voor Maathuis, maar spraken na de informatieavond nog wel lang na met de landbouwer. Ook Buurlage gaf aan oog te hebben voor de situatie van Maathuis en dat daar over doorgesproken zal worden.

Inloopspreekuur

Het laatste woord was voor omwonende Vellema die op zo’n drie kilometer van het bedrijf woont. Hij maakt zich geen hele grote zorgen, maar vind vooral dat de procedures zorgvuldig moet worden doorlopen. ‘En er moet heel goed gecommuniceerd worden met de omgeving’, herhaalde hij meerdere malen.

Zowel de ANVS als Shine gaven aan dit ter harte te nemen. Een volgende bewonersavond staat al gepland voor september. ‘Ook gaan we hier binnenkort kantoor houden. Ik zal elke week in ieder geval een uur aanwezig zijn voor een inloopspreekuur’, besluit Buurlage.

Wordt vervolgd.

Luister online

Kijk live

Tip de redactie