Bruintje Beer wordt 100 jaar

*Bruintje Beer verscheen ook op de transportmiddelen van de koekjesfabriek Branbergen, zoals hier op een vrachtauto*

MUSSELKANAAL – Bruintje Beer, de beroemde beer die het logo werd van koekjesfabriek Branbergen in Musselkanaal, wordt honderd jaar. Op 8 november 1920 verscheen het eerste beeldverhaal over de beer in de Engelse krant ‘Daily Express’. De avonturen van Bruintje Beer werden vanaf 1929 ook in de Nederlandse kranten gepubliceerd. Het stripfiguurtje werd zo beroemd dat verschillende bedrijven het als beeldmerk voor hun producten gingen gebruiken.

Gouden greep

De brood- en banketfabriek van Branbergen uit Musselkanaal zette het figuurtje op zijn biscuitjes. Het bleek een gouden greep. Branbergen-Musselkanaal en Bruintje Beer werden bijna synoniem. En sinds 1995 staat er een standbeeld van de beer aan de Marktstraat te Musselkanaal. Ter gelegenheid van de verjaardag is er zondag 1 november a.s. in de bibliotheek van Stadskanaal een beeldpresentatie te zien over de geschiedenis van Bruintje Beer en de firma Branbergen. Als toegift worden er nog historische beelden van Musselkanaal vertoond.

Waar en wanneer

De voorstelling begint op zondag 1 november om 14.30 uur en vindt plaats in de Bibliotheek te Stadskanaal, Continentenlaan 2, 9501 DG te Stadskanaal. Entree 4,50 p.p. ; donateurs betalen 1,50. In verband met de Coronamaatregelen is reserveren noodzakelijk. Dat kan via de website van het SHC: www.streekhistorischcentrum.nl. De entree is excl. € 1,- transactiekosten per reservering. Er worden maximaal 30 bezoekers toegelaten, vol is vol.

Filmbeelden jaren 80 in bibliotheek Stadskanaal

STADSKANAAL – Op zondag 25 oktober gaat het Streekhistorisch Centrum te Stadskanaal bijna 40 jaar terug in de tijd. Dan wordt er een compilatie van filmfragmenten uit de eerste helft van de jaren tachtig vertoond in het kader van de wekelijkse zondagmiddagactiviteiten. Tot 2004 maakte de Film- en Videoclub ‘Close-Up’ jaarlijks een filmisch overzicht van de belangrijkste gebeurtenissen in de gemeente Stadskanaal uit dat jaar. Deze films vormen nu waardevolle tijdsdocumenten.

Beckeringh van Rhijn

In de voorstelling worden beelden vertoond uit de jaaroverzichten van 1983, 1984 en 1985. In die periode was de heer Beckeringh van Rhijn burgemeester van Stadskanaal. We zien hem dan ook terug op beelden van de gemeentelijke Nieuwjaarsreceptie, de opening van een middenstandsbeurs Allerhandel in Cultureel Centrum Geert Teis en bij de opening van de crossbaan van de Pagecrossers in het Pagedal. Verder o.a. beelden van 150 jaar Musselkanaal en ringsteken met auto’s op een bevroren kanovijver in Stadskanaal. Kortom: iedereen die jong was aan het begin van de jaren tachtig zal veel op de films herkennen.

De compilatie duurt ca. 1,5 uur en de voorstelling begint om 14.30 uur. De entree bedraagt € 4,50, donateurs betalen € 1,50 op vertoon van de pas. In verband met de maatregelen tegen corona is reserveren verplicht. Dat kan via www.streekhistorischcentrum.nl met de reserveerknop op de homepage. De voorstelling vindt plaats in de bibliotheek van Stadskanaal aan de Continentenlaan 2. Voor meer informatie: 0599-612649 /info@streekhistorischcentrum.nl

Jaap Meijering vertelt over de Paardentram

*De paardentram bij het Tolhuis aan de Marktstraat te Musselkanaal, nabij de IJzeren Klap. De foto is gemaakt kort voor de opheffing van de lijn in 1923. – Collectie Streekhistorisch Centrum.*

STADSKANAAL – Op zondagmiddag 11 oktober a.s. geeft Jaap Meijering een lezing in het kader van de zondagmiddagactiviteiten van het Streekhistorisch Centrum. Deze keer komt hij vertellen over de geschiedenis van de paardentram, één van de oudste vormen van openbaar vervoer in de regio. Daarbij zal hij veel foto’s vertonen, afkomstig uit het archief van het SHC en uit zijn omvangrijke eigen ansichtkaartenverzameling.

Eerste Groninger Tramway Maatschappij

De paardentram was een van de eerste openbare vervoersmiddelen tussen verschillende plaatsen over land. De paardentram is in de 19e eeuw ontstaan uit de omnibus. Bestrating in de steden was destijds doorgaans nog van een kwaliteit dat deze niet bijdroeg tot plezierig rijcomfort in een omnibus. Daarom werden rails aangelegd om de rij-eigenschappen te verbeteren. De lijn Zuidbroek-Stadskanaal van 1879 werd in 1895 verlengd naar Ter Apel. Die lijn hield stand tot 1923. Jaap Meijering zal met name ingaan op de het ontstaan van de Eerste Groninger Tramway Maatschappij, die reed op dit traject Zuidbroek via Veendam, Wildervank en Stadskanaal naar Ter Apel v.v. Ook gaat hij in op de aansluitingen met het net van de stoomtram en spoorwegen in onze omgeving.

De voorstelling begint om 14.30 uur en de entree bedraagt € 4,50. Donateurs betalen € 1,50 op vertoon van de pas. In verband met de maatregelen tegen corona is reserveren verplicht. Dat kan via www.streekhistorischcentrum.nl met de reserveerknop op de home-page. – De lezing vindt plaats in de bibliotheek te Stadskanaal

Horeca uit oude tijden centraal bij SHC

*Plaatsen van plezier; horeca in de regio in de bibliotheek*

STADSKANAAL – Horecagelegenheden in de regio staan centraal in de éérste beeldpresentatie van het nieuwe activiteitenseizoen van het Streekhistorisch Centrum te Stadskanaal. Hotels waren vroeger niet alleen logementen voor mensen van buiten, maar hadden tevens een functie als ontmoetings- en recreatieplaats voor de omwonenden. Er werden vergaderingen en lezingen gehouden, familiefeesten gevierd en toneelspelen of concerten op de planken gebracht. Bij sommige hotels was zelfs een dekstation van de plaatselijke hengstenvereniging. Kortom, het was een plaats van plezier voor iedereen. Overigens in de 19e eeuw fungeerde menig hotel ook nog als gemeentehuis.

Elk dorp in de Kanaalstreek en Westerwolde had één of meerdere hotel-restaurants, meestal vernoemd naar de eigenaar-uitbater. Bert Roossien laat oude opnamen zien van diverse hotel-restaurants van vroeger, maar ook van meer recente uitgaansgelenheden. Hotel Dopper in Stadskanaal, het Boschhuis in Ter Apel, Hotel Bots te Valthermond, maar ook het eerste Chinese restaurant in de Kanaalstreek passeren de revue.

De voorstelling begint op zondag 4 oktober om 14.30 uur en vindt plaats in de Bibliotheek te Stadskanaal, Continentenlaan 2. Entree 4,50 p.p. Donateurs betalen 1,50, incl. koffie/thee. In verband met de Coronamaatregelen is reserveren noodzakelijk. Dat kan via de website van het SHC: www.streekhistorischcentrum.nl.

Nieuwe editie van Veerten

STADSKANAAL – Ondanks dat er geen nieuwe tentoonstellingen en activiteiten zijn bij het StreekHistorisch Centrum komt er toch een nieuwe Veerten uit. Veerten is het tijdschrift van het museum. In het kader van 75 jaar bevrijding komt het museum met verhalen van verschillende auteurs. Jan Willem van der Kolk schreef een nog niet eerder gepubliceerde geschiedenis over het verzetswerk van Hannechien Salomons uit Nieuw-Buinen. Daarnaast is er een interview met Jan Weijer over zijn tijd als jongerenwerker van De Kwinne. Een verhaal over de knoalster verzetsman Cornelis Hoving en anekdotes over Klaas de Grooth uit Alteveer (die eveneens in het verzet zat).

Donateurs van het museum krijgen het blad binnenkort op de deurmat. Ook is het blad te koop bij verschillende boekhandels in de regio en uiteraard bij het SHC zelf

SHC krijgt geld van cultuurfonds

Streekhistorisch Centrum met watertoren.

STADSKANAAL – Het Prins Bernhard Cultuurfonds steunt veertig Groningse projecten op het gebied van cultuur, natuur en wetenschap. In totaal gaat het om een bedrag van 118.000 euro. Onder andere het Streek Historisch Centrum in Stadskanaal krijgt een bijdrage €2.125,- van het fonds.

Dat bedrag gaat worden besteed aan de aanschaf van een nieuwe collectie. Deze collectie gaat over (glas) negatieven van ansichtkaartenmaker Jos Pé uit Arnhem. Niet alleen het proces van de productie van de kaarten kun je zien. De foto’s laten ook de jaren ’50 en ’60 in Zuidoost-Groningen zien. Mede door de komst van het techniekbedrijf Phillips werd Stadskanaal een bloeiende gemeente.

Tomas Lieske komt naar Stadskanaal

*F: Portret van Tomas Lieske (door Allard de Witte)*

STADSKANAAL – Op zondag 8 maart komt de schrijver Tomas Lieske naar Stadskanaal. Op uitnodiging van het Streekhistorisch Centrum en in samenwerking met de leeskringen in Stadskanaal zal hij vertellen over zijn boek ‘De vrolijke verrijzenis van Arago’, dat door de landelijke leeskringenorganisatie werd uitgekozen als een van de te bespreken boeken dit jaar.

De hoofdpersoon van het boek is Joys, een opstandig vijftienjarig meisje, dat samen met haar ouders verongelukt in de Italiaanse Dolomieten doordat een vos plotseling de weg oversteekt. Vanaf dat moment ontspint zich een raamvertelling waarin avontuur en geschiedenis door elkaar lopen. Het verhaal verplaatst zich naar het huis van de natuurkundige Paul Ehrenfest en het Leiden van het interbellum, z’n grachten en omliggende polders en de sluipende vijandigheid tegenover Joden. Het is bijzonder hoe Lieske de pijlers van de kwantumtheorie – onvoorspelbaarheid, onzekerheid en onvoorstelbaarheid – tot diep in de roman verwerkt, wat gissen naar de clou enigszins zinloos maakt.

De vrolijke verrijzenis van Arago is een verhaal over hartstocht en intens geluk, een liefdesverklaring aan het ene leven dat wij hebben. Tijdens deze middag zal Tomas Lieske vertellen over zijn werkwijze: de eerste ideeën, de uitwerking daarvan en de groei van de roman in zijn hoofd. Daarnaast zal hij ingaan op wat kleinere detailonderwerpen van zijn laatste boek: het perspectief in het begin van het boek; het versprongen van de locaties, de betekenis van het einde van de roman en de werkelijke historie tegenover de fictie.

De lezing vindt plaats in het Streekhistorisch Centrum, Ceresstraat 2 te Stadskanaal. De lezing begint om 14.30 uur en de entree bedraagt € 10,00 per persoon. Voor donateurs van het SHC € 7,50 op vertoon van de pas. Kaarten zijn vanaf heden te koop aan de kassa van het SHC. Voor meer informatie: tel. 0599-612649 (tijdens kantooruren) of info@streekhistorischcentrum.nl.

Roossien presenteert oude foto’s in het SHC

SHC — Villa ter Marse, met zijn slingertuin en imponerende bordes, werd na 1919 verbouwd om nog meer grandeur uit te stralen. Collectie Streekhistorisch Centrum.

STADSKANAAL – Op zondagmiddag 1 maart a.s. vertoont Bert Roossien weer foto’s uit het archief van het Streekhistorisch Centrum. Het thema van deze middag is ‘Macht en Pracht’ en toont gebouwen met een representatieve functie in de Kanaalstreek.

Gebouwen zijn vaak meer dan waar ze voor gebouwd zijn. Niet alleen hun functie maar ook hun uitstraling bepaalt de manier waarop wij ze bekijken. Rijk gedecoreerde boerderijen, winkelpanden, nutsgebouwen en woonhuizen waren het visitekaartje van hun eigenaren. Alhoewel het in de gemeente Stadskanaal ontbreekt aan borgen en kastelen vinden we ook hier bouwmonumenten met een zekere grandeur. Een fraai ijzeren toegangshek, een monumentaal bordes en/of een decoratieve daklijst geven zo’n bouwobject een monumentaal aanzien.

Op zondag 1 maart a.s. worden beelden vertoond van een groot aantal van deze bouwobjecten in de regio. Sommige zijn geplaatst op de monumentenlijst. Historicus Roossien zal wijzen op gevels, deuren en raampartijen met ornamenten die terugverwijzen naar vroegere bouwstijlen (gotiek, barok, klassieke oudheid). Ook laat hij panden zien die gebouwd zijn onder invloed van de Amsterdamse Schoolstijl. Dit zijn vaak winkels en woonhuizen. Kleine details (een afbeelding of spreuk) verwijzen naar de vroegere functie van het gebouw of zijn bewoners. Siertuinen met oprijlanen, vijvers en tuinhuisjes gaven villa’s en boerderijen een extra voornaam karakter.

De voorstelling begint om 14.30 uur en de entree bedraagt € 4,50 inclusief consumptie. Donateurs betalen € 1,50 op vertoon van hun pas. Voor meer informatie of reserveren: 0599-612649 of info@streekhistorischcentrum.nl.

Herman ter Veen vertelt over het Julianapark

*Voor veel Knoalsters een jeugdherinnering: Eendjes voeren in het Julianapark. – (F: JosPé-collectie Streekhistorisch Centrum)*

STADSKANAAL – Op zondagmiddag 16 februari a.s. staat er een lezing op het activiteitenprogramma van het Streekhistorisch Centrum. Op deze middag komt Herman ter Veen vertellen over de geschiedenis van het Julianapark in Stadskanaal.

Herinneringen

Bij veel Knoalsters roept het Julianapark in Stadskanaal, ook wel het Plantsoen genoemd, dierbare herinneringen op. Het heeft dan ook al een meer dan tachtigjarige geschiedenis. Dit park, aangelegd in de jaren dertig van de vorige eeuw, is een paar jaar geleden geheel gerenoveerd. Hierbij is zoveel mogelijk uitgegaan van de oorspronkelijke situatie. Door het bijzondere karakter van het park heeft het de status van rijksmonument gekregen. Herman zal niet alleen ingaan op vragen als waarom het park werd aangelegd en waarom op deze plek, hij zal ook veel historische foto’s laten zien. Ook beelden van de huidige situatie zullen voorbij komen.

De voorstelling begint om 14.30 uur en de entree bedraagt € 4,50. Donateurs betalen € 1,50 op vertoon van hun pas. Voor meer informatie of reserveren: 0599-612649 of info@streekhistorischcentrum.nl

Eten in het Streekhistorisch Centrum

*Fotobijschrift:*
*Stilleven met kalkoenpastei, Pieter Claesz., 1627 –* *olieverf op paneel, h 75cm × b 132cm . Collectie Rijksmuseum Amsterdam (bron: Rijksstudio)*

STADSKANAAL – Op zondag 9 februari geeft kunsthistorica Trudy de Lange een lezing in het Streekhistorisch Centrum met de titel: A la C’arte: Eten in de kunst – De kunst van het eten.

Eten en drinken is een alledaags gebeuren. Het is zo alledaags dat het zelden bij ons opkomt dat onze manier van eten en omgaan met voedsel voorkomt uit een lange traditie. Vanaf de Oudheid tot op de dag van vandaag is eten en de bijbehorende cultuur een inspiratiebron voor kunstenaars.

Tafelmanieren in de oudheid

In deze lezing kunt u kennis maken met eten en drinken in de breedste zin van het woord, van aanliggen bij de Grieken tot de tafelmanieren die te boek zijn gesteld door Erasmus. U krijgt oude en nieuwe kunst voorgeschoteld waarbij u zich kunt verlekkeren aan dampende schalen met hertenbout, gebraden haas en tortelduif. Of houdt u meer van wildpasteien of sappig fruit? En in onze verbeelding kunnen we aanschuiven bij de prachtig uitgedoste mensen die zich verzamelen bij een schitterend gedekte tafel met de verleidelijkste gerechten. Met pronkstillevens, familiestukken en –portretten worden de verschillende facetten van de eetcultuur belicht. Ook de symbolische betekenis van voedsel in bijvoorbeeld schilderijen uit de zeventiende eeuw wordt verklaard.

Kunstenaars

Hoe sommige hedendaagse kunstenaars hun inspiratie uit deze kunstwerken op verrassende wijze vorm geven blijkt uit het werk van onder andere Margriet Smulders, fotografe. Anderen houden meer vast aan tradities, zoals Henk Helmantel. Kortom, een verrassende assorti van verleden, heden, kunstenaars en inspiratiebronnen.

Smullen

Twee weken later, op zondag 23 februari kunt u zelf komen smullen in het SHC bij de jaarlijkse Smikkelmiddag. Dick Verbrugge van Catering De Kastanje uit Veenhof maakt dan weer een smakelijk menu klaar met een verwijzing naar oude streekgerechten en een uitgebreide toelichting op de wijze van bereiden en bewaarmethoden uit vroeger tijden die nog steeds van toepassing kunnen zijn.

Reserveren voor de lezing (aanbevolen) en smikkelmiddag (noodzakelijk) kan via info@streekhistorischcentrum.nl of 0599-612649. De lezing begint om 14.30 uur, de smikkelmiddag om 13.00 uur.

Luister online

Kijk live

Tip de redactie