REGIO – Ruim een half miljoen kijkers en trending op Twitter. De uitzending van de documentaire Tegenwind, het verdriet van de Veenkoloniën is niet onopgemerkt gebleven.
VEENDAM – Zondagavond ging de documentaire ‘Tegenwind, Het Verdriet van de Veenkoloniën’ in première. De film laat de strijd zien van omwonenden tegen de komst van het windpark N33. Een strijd die, zo blijkt, vooraf gedoemd was te mislukken.
Door: Ariënne Dozeman en Jelmer Wijnstra
De documentaire laat zien wat de komst van het windturbinepark langs de N33 heeft gedaan met de gemeenschap eromheen, hoe deze verdeeld raakte. En hoe burgers het vertrouwen in de overheid kunnen verliezen en uit onmacht soms grijpen naar radicale middelen.
Een staande ovatie en oorverdovend applaus voor de hoofdrolspelers en regisseur Kees Vlaanderen klonk er in VanBeresteyn. De emotie van alle aanwezigen zondagavond was duidelijk voelbaar in de zaal. ‘Het laat duidelijk onze strijd tegen de nare overheid zien,’ zo laat inwoner van Meeden, Bart van der Horst na afloop weten.
‘Ik ben ontzettend blij dat deze film gemaakt is’, zegt Siep van der Velde. Hij is een van de hoofdrolspelers in de film. ‘We hebben de tijd en gelegenheid gekregen om het hele verhaal rustig te vertellen.’ In de afgelopen jaren ging het volgens Van der Velde te vaak over de ‘de rel’, bijvoorbeeld wanneer er weer een protestactie werd gehouden. ‘We konden nu eindelijk vertellen waarom we kwaad zijn en teleurgesteld.’
De kern van de kwaadheid zit hem in de totale onmacht tegenover de overheid. In de documentaire wordt duidelijk dat bij grote plannen in het landsbelang, zoals de energietransitie, gemeenten niks meer te vertellen hebben. Van een ambtenaar van het ministerie van Economische Zaken horen de actievoerders op een gegeven moment zelfs dat de zogenoemde Rijkscoördinatieregeling in het leven is geroepen om burgers buiten spel te zetten.
Regisseur Kees Vlaanderen is door de film zelf ook anders naar de overheid gaan kijken. ‘Ik heb altijd wel een frisse kritische houding gehad, maar het is pijnlijk om je naïviteit te verliezen. Om te moeten ontdekken dat de overheid geen vanzelfsprekende partner meer van je is. Dat je eer rekening mee moet houden dat hij je tegenstander is.’
Tegenwind komt uit in een periode waarin er in Nederland weinig vertrouwen is in de politiek. Zaken zoals de toeslagenaffaire en aardbevingsproblemen in Groningen spelen daarin een rol. De energietransitie is eigenlijk pas net begonnen, maar volgens Van der Velde moeten we uitkijken. ‘Er zijn allemaal wilde plannen over windmolens van 240 meter hoog op 400 meter afstand van woningen, het is echt huiveringwekkend.’
Van der Velde hoopt dan ook dat de film iets teweeg brengt. ‘Ik hoop dat dit gezien wordt door mensen die op het beslissingsniveau zitten, dat die zien dat het anders moet dan het hier gebeurd is. We moeten in het midden de oplossing vinden, maar dan moet de politiek wel bereidt zijn echt te luisteren naar de burgers.’
Kees Vlaanderen hoopt dat zijn film bijdraagt aan de discussie over de bestuurscultuur. ‘We weten allemaal dat de klimaatcrisis die op ons afkomt echt verschrikkelijk is. Dus dat er iets moet gebeuren. Maar het besef dat dit alleen maar lukt als je dit samen met mensen doet, en niet door over ze heen te walsen.’
Ook oud gedeputeerde William Moorlag was bij de première en begaf zich daarmee in het hol van de leeuw. ‘Ik ben nooit weggebleven dus waarom zou ik dat nu wel doen,’ zo laat hij weten. Hij wordt door de tegenstanders in de film beticht van corruptie en leugens. ‘Ik kan iedereen recht in de ogen aankijken. Natuurlijk raakt de kritiek mij. Achteraf had ik het alleen denk ik niet anders gedaan. We voerden beleid uit.’
De documentaire is op zondag 31 oktober – NPO2 (Human), 20.25 uur – te zien op de televisie.
Het Forum in Groningen vertoont dinsdagavond voor het eerst de film ‘Tegenwind, Het Verdriet van de Veenkoloniën’. De documentaire van omroep Human volgt de inwoners van Meeden en omgeving in hun strijd tegen de windmolens.
Luister online
