REGIO – In Veendam viel tijdens de trekking op 1 januari van de Postcode Loterij 1 miljoen euro in de straat Numero Dertien. De vijf deelnemers die meespeelden mochten met elkaar 1 miljoen euro verdelen.

Het is de droom van veel mensen, een grote geldprijs winnen. Maar wat als het werkelijk gebeurt? Wat doe je met het geld, en wat juist niet?

Winnaarsbegeleiding

‘Als je veel geld wint komt er veel op je af’, vertelt Renee Oudenaarden, woordvoerder van de Postcode Loterij. ‘Oude vrienden duiken opeens weer op of mensen vragen je om een gunst.’ Om mensen die veel geld winnen daarin te ondersteunen biedt de Postcode Loterij ‘winnaarsbegeleiding.’

Bea Post ondersteunt al 25 jaar Kanjerwinnaars van de Postcode Loterij. Wanneer er een grote geldprijs wordt uitgereikt gaat ze mee, wie wil kan met haar in contact blijven. Post werkt al sinds de oprichting, 32 jaar geleden, bij de loterij en creëerde de functie zelf. Ze zag hoe winnaars achterbleven met een grote cheque en eigenlijk niet goed wisten wat te doen. Post: ‘Want hoewel het winnen van veel geld een droom is, is het ook niet niks.’

40 keer een jaarsalaris

Post weet nog goed de eerste keer dat ze 1 miljoen gulden gingen uitreiken. ‘Het modaal inkomen was toen 25.000 gulden, voor een miljoen moest je dus veertig jaar werken. Die vrouw was helemaal van de kaart.’

Mensen zeggen altijd te weten wat ze zouden doen met zoveel geld. Maar een miljoen weggeven aan bijvoorbeeld je kinderen gaat niet zomaar, je hebt te maken met schenkingsrecht. En wanneer je een groot huis koopt voor je ouders zijn zij met de belasting nog niet klaar.

Post: ‘Vaak adviseer ik om eerst het testament in orde te maken en daarna te bedenken wat je graag wil. Wil je rijk leven of rijk sterven? Of allebei? Er moet niks, de keuze wat te doen met het geld is ten alle tijden aan de winnaar.’ Ze merkt dat veel winnaars graag willen dat het leven min of meer hetzelfde blijft. Maar dat de omgeving dit vaak onmogelijk maakt. Die verwachten bijvoorbeeld dat jij altijd de rekening betaalt.

‘Voor dat geld mag je best een paar nachten wakker liggen.’

‘Moeten mijn kinderen hun krantenwijk houden? Moet ik dat familielid wel of geen geld lenen? Hoe ga ik om met afgunst vanuit de buurt? Koop ik een dure auto of is dat zonde van het geld?’ In hun omgeving kunnen winnaars vaak niet terecht met vragen. Ze hebben immers veel geld gewonnen en moeten daar vooral niet over “zeuren”. Post: ‘Voor mij zijn ze nooit een zeurpiet, maar ik ga ze ook niet sparen. Een vrouw kon bijvoorbeeld de eerste dagen niet slapen. Nou zei ik, voor dat geld mag je best een paar nachten wakker liggen.’

Post geeft nadrukkelijk geen financiële begeleiding. Daarvoor werkt de loterij samen met PricewaterhouseCoopers.

‘Wat maakt een mens gelukkig?’

Jack van Marle heeft een financieel adviesbureau in Veendam. In het RTV1 programma ‘1 op vrijdag’ vertelt hij dat de meeste mensen bij het plots verkrijgen van veel geld in eerste instantie denken aan de kinderen en het huis. ‘Vaak gaat het dan om een redelijk bedrag, zoals een erfenis van een paar ton. Daar kun je nog wel een visie op ontwikkelen, je raakt niet helemaal van de leg zoals bij miljoenen.’

De beginvraag is volgens Van Marle ‘wat maakt een mens gelukkig?’ En meer concreet: ‘In welk opzicht kan geld een bijdrage leveren aan dat geluk.’ Zijn advies is om eerst zoveel mogelijk opties te bedenken van wat je met het geld kan doen en daar ook rustig je tijd voor te nemen. ‘Een deel van het geld kun je gebruiken om te doen waar je altijd al van hebt gedroomd. Maar gun jezelf ook tijd om goed na te denken hoe je met de rest omgaat. Wed bij investeringen in ieder geval niet op één paard, spreid je kansen en zorg voor een goede financieel adviseur.’

Ten koste van je geluk

Een groot geldbedrag winnen kan ook ten koste gaan van je geluk. Van Marle: ‘Mensen gaan vaak in een andere wijk wonen waar ze helemaal niemand kennen. Als vrienden of familie om geld vragen kan dat ten koste gaan van je relaties.’

Post merkt dat mensen in het begin vaak bang zijn om het geld uit te geven of weer kwijt te raken. ‘Dan wilden ze altijd al graag een auto met vier deuren en beginnen met een tweedehandsje. Terwijl ze meer dan genoeg hebben voor een nieuwe. Het duurt echt even voor je geleerd hebt om te gaan met zoveel geld.’

Als je niet meespeelt kunt je ook niet verliezen

Bij de Postcode Loterij win je alleen als je meespeelt. Er zijn dus altijd mensen die niet meespelen en dus ook geen geld winnen, terwijl de buren wel een paar ton rijker zijn. Post: ‘Als je niet meespeelt kun je niet winnen, maar ook niet verliezen.’

Of Post zelf meespeelt? ‘Tuurlijk, ik moet er niet aan denken dat ik mijn buren moet helpen en ik er zelf niet bij zit.’