Gemeentelijke herindeling zit op slot in Oost Groningen

Grenzeloos G(r)unnen 2 — Grenzeloos G(r)unnen

GRONINGEN – Gedeputeerde Bote Wilpstra is zwaar teleurgesteld over de houding van enkele Oost Groninger gemeenten. Dat zegt hij in het DvhN. “Groninger gemeenten die willen fuseren, moeten hun gang kunnen gaan. Ook als de herindeling in Oost Groningen door interne bestuurlijke discussies langere tijd op zich laat wachten”, aldus Wilpstra (D66).

Hij hoopt dat op 1 januari 2018 zo veel mogelijk gemeenten in de provincie worden samengevoegd. “Het is jammer dat bepaalde Oost Groninger gemeenten het tweede advies van de Commissie Jansen niet hebben omarmd. We hebben te maken met nieuwe gemeenteraden en colleges, maar wat in de gemeente Pekela is gebeurd vinden we als Gedeputeerde Staten zeer opmerkelijk en ongewenst”, aldus Wilpstra.

Door de zienswijze van Veendam, Pekela en Menterwolde lijkt het haast onmogelijk om tot fusies te komen in Zuid en Oost Groningen. Enkel Vlagtwedde en Bellingwedde willen op kleine schaal fuseren. Door deze omstandigheden staan gemeenten als Stadskanaal en Oldambt nu geïsoleerd van de rest.

Nieuwe gemeente Westerwolde waarschijnlijk luchtballon

De horizontale voorkeur van de gemeente Stadskanaal — De horizontale voorkeur (groene gedeelte) van de gemeente Stadskanaal

GRONINGEN – Het herindelingsproces in Zuidoost Groningen wordt flink verstoord door de plannen van Bellingwedde en Vlagtwedde. De twee gemeenten trekken zich niets aan van de wens van de Provincie Groningen. Die wil Groningen verdelen in 5 of 6 gemeenten met ongeveer 100.000 inwoners.

Volgens gedeputeerde Bote Wilpstra (D66), vanmorgen via Radio Noord, is de provincie bezig stelling te nemen tegen de plannen van Vlagtwedde en Bellingwedde. De Provincie Groningen raadt de gemeenteraden van Bellingwedde en Vlagtwedde dan ook ten stelligste af om volgende week vergaande besluiten te nemen over een fusie. Wilpstra hoopt dat de beide gemeenten willen wachten op de uitkomst van het extra onderzoek naar de wensen van de andere gemeenten in Oost Groningen.

De uitkomsten van dit onderzoek worden dinsdag 4 februari gepresenteerd. Het lot ligt inmiddels in handen van de visitatiecommissie ‘Bestuurlijke Toekomst Groningen’. Die beslist over de meest toekomstbestendige herindeling van de huidige ‘negen’ gemeenten in zuid en Oost Groningen. Als Bellingwedde en Vlagtwedde toch hun eigen gang gaan en de uitkomsten op 4 februari terzijde leggen bestaat de kans dat de provincie dit gaat blokkeren. Gedeputeerde Staten hakt uiteindelijk de knoop door omtrent een verticale of een horizontale herindeling in Zuidoost Groningen.

De gemeente Stadskanaal heeft eind vorig jaar een voorkeur uitgesproken over samengaan met Veendam, Pekela, Vlagtwedde en Bellingwedde, zoals te zien op de afbeelding (kleur groen). Hierdoor ontstaat er een nieuwe gemeente met 100.000 inwoners.

[ volg het herindelingsproces op ProvincieGroningen.nl ]

Gemeente Stadskanaal blijft bij herindelingsbesluit

STADSKANAAL – Afgelopen dinsdag kwamen de gemeenteraden van Bellingwedde en Vlagtwedde overeen te willen fuseren tot een nieuwe gemeente Groot Westerwolde. De raden lieten de deur op een kiertje staan voor de gemeente Stadskanaal. Op voorwaarde dat deze gemeente dit dan zelf moet gaan aangeven. Mocht Stadskanaal dat willen zal er opnieuw gekeken worden of er ruimte is voor een eventuele BSV gemeente.

Inmiddels is duidelijk dat Stadskanaal niet ingaat op deze voorwaarde. De gemeente Stadskanaal, zo stelt burgemeester Baukje Galama, gaat voor een omvangrijkere herindeling. De gemeenteraad van Stadskanaal sprak (op 25 november) zich uit voor een fusie met de gemeenten Pekela, Veendam, Bellingwedde en Vlagtwedde. “Wij blijven gaan voor zo’n robuustere gemeente”, zei burgemeester Galama in een reactie op het besluit van Vlagtwedde en Bellingwedde vandaag in het DvhN.

Met of zonder Stadskanaal, in Vlagtwedde en Bellingwedde wordt nu versneld gewerkt aan de voorgenomen fusie. Burgemeester Kompier van Vlagtwedde is blij dat haar raad zich heeft uitgesproken voor een nieuwe gemeente Groot-Westerwolde. Kompier vergelijkt de situatie in Westerwolde met die van een gemeente in Zuid Holland. Den Haag gunt daar Midden-Delfland ook een plek als kleine groene gemeente.

Vlagtwedde kiest voor Bellingwedde.

SELLINGEN – De gemeenteraden van Vlagtwedde en Bellingwedde willen dat beide gemeenten zo snel mogelijk fuseren. Hiervoor wordt een procedure gestart volgens de Wet Algemene Regels bij Herindeling. Maar anders dan de colleges wilden, besloten beide gemeenteraden gisterenavond tijdens de raadsvergadering in een amendement dat de gemeente Stadskanaal nog mee mag doen. Stadskanaal moet dat dan wel zelf maar melden. De partijen ChristenUnie Gemeente Belangen, VVD en GroenLinks zagen in eerste termijn liever helemaal geen Stadskanaal in beeld waarbij GroenLinks en ChristenUnie ook nog zinspeelden op een grensverlegging van het gebied Westerwolde tot over de dorpen Mussel, Onstwedde en Alteveer. Dit schoot de PvdA Vlagtwedde behoorlijk in het verkeerde keelgat en wees erop hoe het zou overkomen als de gemeente Stadskanaal hetzelfde had gedaan met als inzet Ter Apel. Wietze Potze van de PvdA wees erop dat een goede buur van groot belang is. “We zitten hier niet op een eilandje waar alles om Westerwolde draait. De PvdA wil dat de deur naar Stadskanaal openblijft.” Ook het CDA Vlagtwedde sloot zich hierbij aan. Aansluiten met Oldambt, Pekela, Veendam en Stadskanaal is geen optie. De gemeenteraden van Vlagtwedde en Bellingwedde vrezen dan dat hun gemeenten volledig ondersneeuwen.

Een amendement van Gemeentebelangen Vlagtwedde om tijdens de verkiezingen in maart 2014 de burgers over de gemeentelijke herindeling te horen, werd niet overgenomen. Er komt dus geen referendum in de gemeente Vlagtwedde. Omdat gelijktijdig de Raad van Bellingwedde, enkele kilometers verderop, het collegeadvies vlotjes steunde om te gaan fuseren met Vlagtwedde (alleen SP stemde tegen) is het eindadvies van beide gemeenten nu klip en klaar. De inzet is een nieuwe gemeente Groot-Westerwolde. De 2e keuze is een gemeenten Bellingwolde-Stadskanaal-Vlagtwedde (BSV) variant. Verder dan dit willen de gemeenteraden niet gaan. Hiermee blijkt (voorlopig) een eventuele gemeente Zuidoost Groningen een zeepbel.

Pekela kiest voor herindelings- variant Zuidoost Groningen

PEKELA – De gemeenteraad van Pekela heeft zijn voorkeur uitgesproken om te gaan herindelen met de gemeenten Stadskanaal, Veendam, Vlagtwedde en Bellingwedde. Gisterenavond tijdens de raadsvergadering was er een duidelijke raadsmeerderheid voor een nieuwe gemeente Zuidoost Groningen. Alleen de coalitiepartijen SP en Groenlinks willen geen fusie. Beide partijen kwamen met een motie waarin te lezen stond niet te kiezen voor een vrijwillige opheffing van de gemeente Pekela. Deze motie haalde het niet want geen enkele andere partij steunde deze. Hiermee is de officiele voorkeur van de gemeente Pekela de variant Zuidoost Groningen.

Als laatste gemeente van de provincie Groningen is nu Vlagtwedde aanzet. Dinsdag 17 december zal de gemeenteraad een voorkeur uitspreken. Gevreesd wordt dat Bellingwedde en Vlagtwedde, Stadskanaal buiten de deur wil houden, en kiest voor de nieuwe gemeente Groot Westerwolde. De gemeenteraad Bellingwedde sprak vorige week hier al zijn voorkeur over uit en koos officieel voor deze herindeling.

Stadskanaal kiest voor herindeling binnen Zuidoost Groningen

STADSKANAAL – Het college stelt de raad op 25 november voor in principe in te stemmen met een herindeling van de gemeenten Stadskanaal, Vlagtwedde, Bellingwedde, Veendam en Pekela in een nieuw te vormen gemeente “Zuidoost Groningen”.

Met de gemeente “Zuidoost Groningen” ontstaat een gemeente van circa 100.000 inwoners die een herkenbaar gebied omsluit. Naar de mening van het college versterken de beoogde fusiepartners elkaar optimaal en maakt het “Zuidoost Groningen” tot een kansrijke gemeente die in staat moet zijn om de bijzondere opgaven van het gebied ter hand te nemen.

De herindeling moet uiterlijk 1 januari 2018 zijn gerealiseerd en moet leiden tot een robuuste, evenwichtige en toekomstbestendige gemeente die in staat is de inhoudelijke en complexe agenda van het gebied op een kwalitatief goed niveau uit te voeren. De herindeling moet daarnaast bijdragen aan meer bestuurlijk evenwicht in de provincie en een betere samenwerking tussen de nieuw te vormen gemeenten en met het provinciebestuur.

Herbezinning op de bestuurlijke organisatie

In 2009 spraken provincie Groningen en de Groninger gemeenten af om in 2012 het functioneren van gemeenten opnieuw tegen het licht te houden. Deze afspraak volgde op de in 2008 gehouden bestuurskrachtonderzoeken en de verwerking daarvan in 2009 in het rapport “Steeds krachtiger besturen in Groningen”. Provinciale Staten hebben in september 2013 hun visie op de bestuurlijke organisatie “Herindelen niet of, maar hoe” vastgesteld en hiermee aangegeven uiterlijk 1 januari 2018 op basis van herindeling te komen tot een nieuwe bestuurlijke organisatie in de provincie Groningen.
Herindelen niet of, maar hoe

Voor Stadskanaal is het niet meer de vraag óf gekozen wordt voor herindeling, maar hoe. De afgelopen periode is zowel binnen de gemeente zelf als met de gemeenten in de regio nagedacht en gesproken over de beste vorm om te komen tot een toekomstbestendige gemeente. In 2012 heeft de gemeente Stadskanaal een evaluatie van de clustersamenwerking BSV opgesteld en een visie op de bestuurlijke organisatie vanuit het perspectief Stadskanaal geformuleerd. In deze visie werd de noodzaak onderbouwd te komen tot een herindeling om de complexe opgaven binnen het gebied het hoofd te bieden.

Waar de visitatiecommissie Jansen adviseert om te komen tot een gemeente Oost-Groningen (Stadskanaal, Vlagtwedde, Bellingwedde en Oldambt) is het college van mening dat er meer samenhang bestaat in het gebied “Veenkoloniën/Westerwolde” als het gaat over gedeelde inhoudelijke thema’s en cultuurhistorische achtergronden.

Een gemeente “Zuidoost Groningen” is een beter antwoord op de vraag hoe de economische potentie van het gebied te realiseren en de sociaal-maatschappelijke problemen aan te pakken. De nieuw te vormen gemeente – en in het bijzonder de kernen Veendam en Stadskanaal – kennen een evenwichtige verdeling van sectoren industrie, dienstverlening en zorg, hun bedrijventerreinen zijn complementair en kunnen in relatie tot elkaar verder ontwikkeld worden.

Landbouw, toerisme en recreatie zijn in de basis goed ontwikkeld en vormen een belangrijke bouwsteen voor de nieuwe gemeente. Daartegenover staat dat het gebied gekenmerkt wordt door een kwetsbare arbeidsmarkt en een hoge werkloosheid kent. Dit vraagt om een ambitieus en gedegen beleid om de sociaal-maatschappelijke agenda vorm te geven.

Het vervolgproces

Nadat de raad een besluit heeft genomen, wordt het overleg met de overige gemeenten vervolgd. Doel van dit overleg is te komen tot een zo’n breed mogelijk gedragen eindbeeld voor de regio. Besturen hebben met elkaar geconstateerd dat een herindeling op deze schaal ook betekent dat een afweging moet plaats vinden tussen het individuele belang van een gemeente en het belang van de totale regio.

Het is de bedoeling dat in de loop van december een eindbeeld kan worden gepresenteerd dat wordt voorgelegd aan Gedeputeerde Staten van de provincie Groningen. Op basis van dit eindbeeld en de zienswijze van de provincie worden de vervolgstappen in het herindelingsproces georganiseerd.

Luister online

Kijk live

Tip de redactie