STADSKANAAL – Vier jaar geleden stapte een aantal enthousiaste Knoalsters naar de gemeente met een ambitieus plan: een woonhof waar jong en oud door elkaar konden wonen. Koop- en huurwoningen voor betaalbare prijzen, zodat ook de woningzoekende met een kleine portemonnee mee kon doen. Maar vijf jaar later is het idee gestrand en geworden tot een ander nieuwbouwproject. De initiatiefgroep blijft met lege handen achter en heft zichzelf daarom met de nodige teleurstelling op.
Oud-wethouders Jan-Willem van de Kolk en Roelof Plieger bedachten in 2019 het idee voor een Knoalster woonhof. Een plek waar een mix van allerlei mensen bij elkaar konden wonen in een gezellig hof met veel ‘noaberschap’.
‘In eerste instantie positief’
Ze verzamelden een aantal medestanders en zelfs een groep van tweehonderd gegadigden die graag in zo’n hof zouden willen wonen. Ook riepen ze de hulp in van stichting Knarrenhof, die de zakelijke kant van het project op zich nam. Hiermee stapten ze in 2020 naar de gemeente, waar ze gezamenlijk met Lefier gesprekken voerden. ‘In eerste instantie was iedereen heel positief’, vertelt Roelof Plieger. ‘Er werden meerdere locaties bekeken, een stuk of vijf, waaronder de voormalige Gabriël Damschool aan de Utrechtselaan en de oude MTS-schoollocatie aan de Frankrijklaan.’
De voorkeur van de initiatiefgroep ging uit naar die laatste locatie, maar na overleg met de gemeente werd uiteindelijk gekozen voor de Utrechtselaan, vlak achter het gemeentehuis. De plannen werden concreter. Zelfs zo concreet dat toenmalig wethouder Goziena Brongers het initiatief noemde bij de presentatie van de woonvisie in 2020. Jan-Willem van de Kolk was hier optimistisch over, maar bij medestander Roelof Plieger leefde er argwaan. ‘Er leefde onzekerheid bij de ambtenaren over de besluitvorming. Hierdoor duurde het maar voort.’
Dat begon al bij het vaststellen van de grondprijs van het perceel aan de Utrechtselaan. Dit wilde maar niet vlotten, van april tot september 2021 gebeurde er dus niets. Daarom besloot stichting Knarrenhof in november 2021 een aanbod te doen. In december werden er tussen de stichting en de gemeente onderhandelingen verricht, maar tot een besluit kwam het nog steeds niet.
Openbare aanbesteding
Het geduld van de initiatiefgroep werd niet alleen op de proef gesteld, het werd ook allesbehalve beloond. In maart 2022 besloot de gemeente een openbare aanbesteding in gang te zetten voor de Gabriël Damschool-locatie. Dat betekent dat iedere geïnteresseerde met een plan mocht komen om iets op de locatie te bouwen. Dit nieuws kwam voor de initiatiefgroep van het woonhof als een donderslag bij heldere hemel. Maar volgens de gemeente konden ze niet anders. Na een een uitspraak van de rechter, het zogenaamde didam-arrest, moet een gemeente wel zo’n openbare aanbesteding doen voor er een nieuwbouwplan gemaakt kon worden.
‘Ze wilden hierdoor niet meer met ons praten’, vertelt Plieger. Na tien gesprekken tussen de partijen waren de initiatiefnemers niet meer welkom. ‘De gemeente was bang voor de schijn van belangenverstrengeling. In mijn optiek is dit heel raar. We waren per slot van rekening niet de bouwers. We waren enkel maar een groep burgers met een idee.’
Wel liet de gemeente weten nog achter het plan van het woonhof te staan en beloofde dat de toekomstige nieuwbouw in de geest van hun idee uitgevoerd moest worden.
‘Gemeente is voor geld gegaan’
Uiteindelijk ging de aanbesteding naar Geveke Bouw. De initiatiefgroep was blij met deze duidelijkheid en hoopte dat, met de belofte van de gemeente, er toch een woonhof zou verrijzen. Maar ze kwamen van een koude kermis thuis. Het burgerinitiatief werd niet langer betrokken en werden zelfs verrast door het nieuwbouwplan met een woontoren. Een nog grotere doorn in hun oog is het feit dat er in het plan geen ruimte is voor huur en dat er enkel voor koopwoningen gekozen zal worden met 24 appartementen en 15 grondgebonden woningen met een gezamenlijke binnentuin.
‘Ik heb het idee dat de gemeente enkel voor het geld is gegaan’, verzucht Roelof Plieger. ‘Het is een gemiste kans voor hen om te laten zien dat ze naar de wensen van de inwoners luisteren. Er is een schreeuwende behoefte naar betaalbare woningen, zowel koop als huur.’
‘Aan de kant gezet’
Wat er nu, vijf jaar na het begin van hun plan, overblijft bij de initiatiefnemers; teleurstelling. ‘De geest is uit ons idee gehaald’, constateert Plieger. ‘De tweehonderd mensen die geïnteresseerd waren in ons plan zijn simpelweg aan de kant gezet. Als initiatiefgroep beoogden we een woonhof voor jong en oud, arm en rijk, waar mensen naar elkaar omkijken, met daarvoor zowel huur- als koopwoningen. De doelgroep waar nu voor gebouwd lijkt te gaan worden is aanzienlijk beperkter.’
De stichting Woonhof Stadskanaal heeft dan ook besloten zichzelf op te heffen, aangezien ook op andere locaties er volgens de gemeente geen ruimte is voor zo’n initiatief. Plieger: ‘Blijkbaar heeft de gemeente nu geen ruimte om zoiets tot stand te laten komen, zonde.’
De gemeente Stadskanaal is om een reactie gevraagd. Zij laten het volgende weten:
‘Door het Didam-arrest was het een lang proces. We zijn van mening dat er zorgvuldig is gehandeld. Er is sprake geweest van een openbare procedure waarin iedereen een gelijke kans heeft gekregen om tot herontwikkeling van de locatie aan de Utrechtselaan te komen. Bij die procedure zijn aspecten die zijn ingebracht vanuit de initiatiefgroep als belangenvertegenwoordiger meegenomen. Wij waarderen de inzet van dergelijke belangengroepen en nemen de inbreng van deze partijen altijd mee in onze afweging.’