Vaste radiocolumn
Ontelbare publicaties
Beuken op het toetsenbord
Gestorven in het harnas
Dit is een artikel van RTV Noord. RTV1 en RTV Noord werken dit jaar nauw samen om met lokaal nieuws te brengen.
Dit is een artikel van RTV Noord. RTV1 en RTV Noord werken dit jaar nauw samen om met lokaal nieuws te brengen.
STADSKANAAL – Zondag is het zover, de race der racen in de autosport op het circuit van Abu Dhabi: het duel tussen Max Verstappen en Lewis Hamilton. Ook in onze provincie kijken Formule 1-liefhebbers reikhalzend uit naar de spannende apotheose, waarin Verstappen geschiedenis kan schrijven.
Een van die liefhebbers gooit zelf op 17-jarige leeftijd hoge ogen op de kartbaan. Floris Koster uit Stadskanaal werd afgelopen maand nog Nederlands kartkampioen tijdens het Open Nederlands Kampioenschap. ‘Ik heb het hele seizoen gevolgd. Meestal race ik het weekend zelf en kan ik de Formule 1 niet live zien, dus dan kijk ik het terug. Het is een ontzettend spannend kampioenschap, want het is in jaren niet zó spannend geweest. Ik kijk heel erg naar dit weekend uit.’
Floris Koster uit Stadskanaal vertelt over zijn racepassie in Noord Vandaag:
Koster kocht op zijn twaalfde z’n eerste kart. Het karten doet hij samen met zijn vader Bart: Floris als coureur en vader Bart is degene die aan de kart sleutelt. En dat betekent dat ze een flink aantal weekenden per jaar weg zijn naar circuits in Venray, Genk, Marienburg of Spa-Francorchamps. ‘Tijdens raceweekenden gaan we donderdagavond al weg om goed uitgerust aan het weekend te beginnen. Dan op vrijdag de hele dag trainen, zaterdag trainen én kwalificeren en zondags racen.’
Een niveau hoger kost al gauw een miljoen euro per jaar – Floris Koster, karter uit Stadskanaal
Koster droomt net als iedere jonge karter van een carrière in de Champions League van de autosport. Ook Verstappen zette immers zijn eerste bandensporen op een kartcircuit. ‘Het is alleen niet heel haalbaar voor de meeste mensen, vanwege geld. Je hebt geld nodig om verder te kunnen groeien. Een logische vervolgstap zou Formule 4 zijn, maar dat kost al gauw een miljoen euro per jaar. Daarom is het karten voor ons al het hoogst haalbare en dat is al fantastisch leuk’, zegt Koster.
Dit is een artikel van RTV Noord. RTV1 en RTV Noord werken dit jaar nauw samen om met lokaal nieuws te brengen.
REGIO – In de gemeenten Stadskanaal, Veendam en Borger-Odoorn zijn 70 personen positief getest op COVID-19. Volgens de opgave van het RIVM is er een minimale ziekenhuisopname en zijn er geen mensen overleden aan corona. Dit zijn voorlopige cijfers van donderdag.
De meeste personen die positief zijn getest wonen in de gemeente Stadskanaal. Het gaat om 27 mensen. Een persoon is in het ziekenhuis opgenomen. In Borger-Odoorn zijn 24 personen positief getest. Het RIVM meldt geen ziekenhuisopnames. Veendam, enkele maanden geleden nog ‘koploper’ in het aantal coronabesmettingen, laat nu verhoudingsgewijs veel lagere cijfers zien. In deze gemeente zijn 19 nieuwe besmettingen gemeld en geen nieuwe ziekenhuisopnamen.
CASTELLÓ -De handbaldames met Merel Freriks uit Borger zijn de tweede fase van het WK begonnen met een zuinige 31-30 zege op Roemenië in Castelló. Vooraf werd gedacht dat Oranje aan het doelsaldo zou gaan werken, maar daarentegen moest het hard werken voor de twee punten. Freriks kwam niet tot scoren.
In de eerste helft was het stuivertje wisselen geblazen wat betreft de voorsprong in de wedstrijd. Na 25 minuten kwam Nederland iets beter in haar spel en direct leidde het tot een iets wat grotere voorsprong. Oranje ging daardoor met 17-14 de rust in.
Na rust werd het verschil al snel naar zes gebracht door de ploeg van coach Monique Tijsterman. Na een twee minutenstraf voor aanvoerster Danique Snelder brachten de Roemeense dames het gat terug na drie. Oranje had aanvallend moeite om het gat te vinden in de hechte Roemeense verdedigen. Die zelf wel hun doelpuntjes mee bleven pikken. Bij 28-27 nam Tijsterman een time-out. Toch kreeg ze haar ploeg niet op scherp.
Oranje bleef slordig met loopovertredingen en kreeg daardoor het deksel op de neus middels een 7-meter werd het 29-29. Met twee cruciale reddingen hield Tess Wester daarna haar ploeg op de been waarna de van een coronabesmetting herstelde Angela Malestein voor de 31-30 voorsprong zorgde. Roemenië kon nog één aanval spelen, maar opnieuw onderscheidde Wester zich met een knappe redding.
Na overwinningen in de eerste ronde tegen Puerto Rico en Oezbekistan en een gelijkspel tegen Zweden staat Oranje nu op 5 punten. Zaterdag speelt de ploeg tegen Kazachstan en maandag tegen Noorwegen. Daarbij zal het ook met een schuin oog kijken naar de wedstrijden van Zweden. Met die ploeg strijden de handbaldames voor een plek bij de eerste twee in de groep om zodoende naar de kwartfinale te gaan.
REGIO – Slaapproblemen zijn het grootste risico voor omwonenden rond windparken die gevoelig zijn voor windturbinegeluid. Dat blijkt uit onderzoek van een groep deskundigen. Vandaag publiceert het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde (NTvG) de eerste resultaten.
In onze provincie zijn bij Windpark N33 en Windpark Geefsweer metingen naar laagfrequent geluid gedaan. Rondom beide parken wonen mensen die er hinder van ondervinden, zoals slaapstoornissen. Die kunnen weer leiden tot andere gezondheidsklachten.
Het artikel van het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde is het resultaat van grondig literatuuronderzoek van deskundigen met verschillende disciplines, zoals artsen en geluidsdeskundigen. Ze hebben alle relevante onderzoeken die gaan over de effecten van windturbinegeluid op een rijtje gezet. Daaruit komt naar voren dat hinder en slaapverstoring duidelijke gevolgen van windturbinegeluid kunnen zijn. ‘Dat kunnen we niet ontkennen,’ zegt klinisch fysicus – audioloog Jan de Laat gedecideerd.
Lees verder onder de radioreportage, gemaakt door Egbert Minnema
Samen met onderzoeksplatform Follow the Money (lees hier de uitgebreide versie van dit artikel) deed RTV Noord de afgelopen tijd onderzoek naar laagfrequent windmolengeluid en geluidsnormen voor de turbines. Het probleem speelt niet alleen in Groningen. In heel Nederland zijn er mensen die klachten ervaren. Ook de angst voor het windturbinesyndroom – lichamelijke klachten zoals hoofdpijn, tinnitus, duizeligheid en slaapstoornissen als direct gevolg van het windmolengeluid – komt in heel Nederland voor.
Eerder dit jaar sprak RTV Noord met Theo Vrij, die vlak bij windpark Geefsweer woont en veel hinder heeft van de bromtoon van de molens achter zijn huis. Hij ligt er regelmatig wakker van en dat doet zijn concentratie en humeur geen goed. Inmiddels slaapt hij zelfs met een ventilator in zijn slaapkamer, om het laagfrequente geluid van de windmolen te maskeren.
Lees verder onder de interactieve kaart. Je kunt ook in- en uitzoomen.
Over de gezondheidsrisico’s van geluid door windmolens doen veel verhalen de ronde. Reden voor de auteurs om alle mogelijke gezondheidsklachten en de onderzoeken daarnaar op een rij te zetten. De Laat: ‘Dan kom je de belangrijkste wetenschappelijke studies tegen. En de conclusies die daaruit naar voren komen kun je dan overnemen.
’Slaapstoornissen dus. ‘Die doen zich voor als het geluid van windmolens een bepaald niveau heeft. En als dat geluid continu te horen is, en vooral ook ’s nachts, dan kan dat slaapproblemen geven.’ Volgens De Laat kunnen die slaapstoornissen weer andere gezondheidsproblemen veroorzaken, zoals concentratieverlies, aandachtsproblematiek, en soms hoofdpijn of tinnitus.
Volgens De Laat en zijn collega’s is er specifieker onderzoek nodig. Windturbines worden immers steeds groter en krachtiger. Ook de effecten van geluidsgolven die voor het menselijke oor niet waarneembaar zijn, ook wel infrasoon geluid genoemd, zijn nog niet goed onderzocht. ‘Het is belangrijk dat dat wél gebeurt.’
dB(A), de meeteenheid om geluidsoverlast te meten
De Wet Geluidhinder hanteert een geluidsnorm die in dB(A) wordt uitgedrukt. dB staat voor decibel, de eenheid om geluid in te kunnen meten. (A) staat voor de correctie die is toegepast. Want niet alle geluidsfrequenties, waaronder de lage, kunnen mensen even goed waarnemen.
Laagfrequent geluid is geluid met een frequentie beneden de honderd Hertz. Hoe lager de frequentie, hoe harder het geluid moet zijn om het te kunnen waarnemen. Op de site onlinetonegenerator.com kun je beluisteren welke lage tonen je zelf kunt horen.
Omdat laagfrequent geluid voor de meeste mensen slechter waar te nemen is dan midden en hogere frequenties, betekent dit dat in dB(A) de laagfrequente geluidsfrequenties veel minder zwaar meetellen. Er is daarom kritiek op de officiële geluidsnorm in Nederland, die te weinig rekening houdt met laagfrequent geluid.
Het windturbinesyndroom speelt een belangrijke rol in de discussie rondom geluidshinder door windmolens. Eerder dit jaar werd bekend dat in Frankrijk bij een echtpaar dat naast een windturbine woont het bestaan van het syndroom door de rechter is erkend. Maar volgens het onderzoek van De Laat is de wetenschappelijke onderbouwing voor het bestaan van het windturbinesyndroom zwak.
‘Het is de slapeloosheid die allerlei andere klachten kan veroorzaken. Dat die andere klachten direct door het geluid zélf komen, dat staat niet vast.’
Wat wel vaststaat: De geluidsnormen die in Nederland bestaan zijn onvoldoende geschikt om hinder door laagfrequent geluid in kaart te brengen. Windparken voldoen in Nederland aan de officiële geluidsnormen. Daardoor lopen veel mensen die hinder hebben op tegen een muur op als ze hierover een klacht hebben.
Bij Windpark N33 kan een deel van mensen hun overlast melden in de app Geluidsverwachting.nl. Dit geldt voor de molens van RWE. Voor de molens van Eurus kunnen mensen klachten mailen, maar geen gebruik maken van de app. Zo blijkt uit een nieuwsbericht op de site van het windpark.
Ook bij Windpark Geefsweer kunnen omwonenden inmiddels via een hinderapp klachten over geluid en geur doorgeven. Er is een aparte categorie voor laagfrequent geluid door windmolens. Het blijkt een wassen neus. Wie een bromtoon meldt, krijgt een bericht dat de melding weliswaar wordt geregistreerd, maar niet op de kaart wordt getoond. Of de windmolengeluiden binnen de normen vallen wordt namelijk jaarlijks gecontroleerd op basis van een gemiddelde. ‘Tussentijds optreden tegen (te hard) geluid is niet mogelijk.’
Het zijn precies deze normen die geen rekening houden met laagfrequent geluid. Pas wanneer de geluidsnormen specifieker zijn afgesteld, zou het probleem (voorafgaand aan het plaatsen van molens) verholpen kunnen worden.
Daar is nu mogelijk juridisch ruimte voor: Na een uitspraak van de Raad van State afgelopen juni ligt de bouw van veel windparken minstens een jaar stil. De landelijke windmolennormen moeten eerst opnieuw onder de loep worden genomen. Volgens een uitspraak van het Europese Hof had hiervoor een milieu-effectrapportage moeten worden gemaakt, maar die ontbreekt. Daarover publiceert RTV Noord samen met Follow the Money op 23 december een vervolgverhaal.
Dit is een verhaal van RTV Noord en Egbert Minnema. RTV1 en RTV Noord werken dit jaar nauw samen om zo meer lokaal nieuws te brengen en onderzoek te doen.
VALTHE – Valthe wordt ook wel de ‘archeologische parel van Drenthe’ genoemd. Maar waar heeft het dorp deze, toch wel prestigieus te noemen, titel aan verdiend? Deze vraag werd ingestuurd naar Zoek het uit! van RTV. Drenthe. Onze Drentse collega’s sprongen dan ook op fietse, met wandelschoenen aan, om het dorp eens te verkennen. Want waarom wordt Valthe zo genoemd en geroemd?
Anita Mensing-Westerink, van Plaatselijk Belang Valthe, weet alles over haar dorp en kan onze vragen beantwoorden. ‘Valthe is een dorp met veel archeologische en historische bijzonderheden die behoren tot verschillende tijdperken in de geschiedenis. Theo Spek, hoogleraar van de Rijksuniversiteit Groningen is zelfs afgestudeerd op het project Valthe, en heeft een presentatie gegeven over de verschillende archeologische vindplaatsen in Valthe.’
Om te beginnen heeft Valthe hunebedden. Niet één, niet twee, nee, maar liefst vier stuks, verspreid over Valthe. ‘De Valther Tweeling, D36 en D37, is de meest bijzondere vanwege het feit dat er twee direct naast elkaar liggen. Hier zijn verschillende keren opgravingen gedaan. Tegenover deze hunebedden ligt het Valtherveen, een smeltwaterdal uit de IJstijd.’
‘Daarnaast vind je hier in de buurt de Weerdingerzandweg, een van de weinige keienpaden die nog origineel is. Ook vind je meerdere grafheuvels in de omgeving van Valthe waar Eppisch Bargie de bekendste is’, somt Mensing-Westerink op.
In oud-Valthe, dat is de omgeving Schoolstraat-Kampweg-Schaapskuilweg-Hoofdstraat, staan oude Saksische boerderijen met eiken en kastanjebomen die de straat flankeren.
Mensing-Westerink: ‘Ook de tuinen zijn, door een project vanuit Plaatselijk Belang Valthe, aangepast aan de oude situatie. Dit laat een prachtig beeld zien van hoe Valthe er vroeger uit zag. Theo Spek heeft tijdens zijn onderzoek stukken gevonden waarin te vinden was dat er in Valthe vijf pachtboerderijen hebben gestaan die eigendom waren van de bisschop van Utrecht.’
Wat vroeger de Schaapskuil was, is nu de schaatsbaan. Het is een van de weinige plekken in Nederland waar de knoflookpad en de kamsalamander gevonden kunnen worden en de plek is van historische waarde.
‘Bij de Schaapskuil werden vroeger de schapen gewassen’, legt Mensing-Westerink uit. ‘Dit is een van de weinige plekken die nog origineel is gebleven. Men kwam vroeger speciaal naar Valthe hiervoor.’
Ook het Onderduikershol uit de Tweede Wereldoorlog in het Valtherbos is een van de dingen die Valthe bijzonder maakt. Op deze plek hebben in totaal zestien joden ondergedoken gezeten, die met hulp van buitenaf de oorlog hebben overleefd.
Het hol is vorig jaar gerestaureerd. Maar er is ook nog een tweede onderduikershol, een paar honderd meter verderop. Dat hol werd lange tijd geheimgehouden, maar is nu voor iedereen toegankelijk.
In Valthe heeft vroeger een veenbrug gelegen. Deze is in 1818 ontdekt. ‘De veenweg bestaat uit planken en stammetjes en loopt tussen Ter Apel en Valthe. Het zou destijds de Hondsrug met Westerwolde hebben verbonden’, weet Mensing-Westerink.
De Valtherschans is op archeologisch gebied wel het paradepaardje van Valthe. ‘De verdedigingsschans uit de tijd van Bommen Berend is een bijzondere plek die wij als Valthe koesteren. Momenteel zijn wij als Plaatselijk Belang Valthe druk bezig met het verzamelen van geld om de Valtherschans weer zichtbaar te maken in het landschap.’
‘Al deze dingen tezamen uit zoveel verschillende tijdperken uit de geschiedenis, maken van Valthe de Archeologische Parel van Drenthe’, besluit Anita Mensing-Westerink.
Om het nog even op te sommen: Valthe heeft dus vier hunebedden, verschillende grafheuvels, een smeltwaterdal, een nog origineel keienpad, oude Saksische boerderijen, een schaapskuil, twee bijzondere diersoorten, een onderduikershol, of eigenlijk twee, een veenbrug én de Valtherschans. En dat allemaal in een dorp met rond de 1.220 inwoners.
Dit is een artikel van Greetje Schouten en RTV Drenthe. RTV1 en RTV Drenthe werken de komende tijd nauw samen om meer lokaal nieuws te brengen.
STADSKANAAL – De Stichting Vrienden van Refaja heeft 45.500 euro geschonken aan Treant om te besteden aan de poliklinieken van ziekenhuislocatie Refaja in Stadskanaal. Het geld is bedoeld voor bijvoorbeeld aankleding van de wachtruimtes. Verder gaat er een bedrag va 5.000 euro naar de Stichting Wensambulance en 20.000 euro naar een hospice. Het is de laatste schenking van de vriendenstichting.
Op 1 januari houdt de stichting, die 52 jaar actief is geweest, op te bestaan. Reden is dat het moeilijk blijkt nieuwe bestuursleden te vinden om de stichting op haar benen te houden. Voorzitter Janneke Westers: ”Ook merken wij dat de laatste jaren de prioriteit in de maatschappij op andere initiatieven komt te liggen, waardoor het aantal donaties afneemt. Vanzelfsprekend is het jammer dat we ermee stoppen, maar we kijken terug op een hele mooie periode waarin we veel hebben kunnen betekenen, voor zowel patiënten als medewerkers.’
Marian Pinkster, manager bedrijfsvoering bij Treant, waar het Refaja deel van uitmaakt: ‘Wij zijn zeer dankbaar voor deze schenking en al die mooie acties en initiatieven die de Vrienden van Refaja in het verleden heeft gedaan. Het meest zichtbaar is misschien wel de grote overkapping voor de hoofdingang. Een geweldig tastbaar cadeau.”
STADSKANAAL Woensdagochtend is een auto op de Europalaan in Stadskanaal tegen een boom gereden.
De bestuurster van de personenauto wilde de Atlantislaan op rijden, maar zag op het laatste moment een bord dat deze verderop afgesloten was, en besloot hier niet in te rijden.
Bij het keren verloor ze de macht over het stuur en kwam met haar auto tegen een boom tot stilstand, zo meldt DGS Media.
De bestuurster is in de ambulance onderzocht, maar gelukkig met de schrik vrijgekomen.
VEENDAM/LEEUWARDEN – Veendammer erotiekgigant EasyToys stopt mogelijk met het sponsoren van internationale sportevenementen, dat laat het bedrijf weten aan RTV Noord. De erotische webshop in Veendam zegt dat na de commotie die is ontstaan over het sponsoren van het olympisch kwalificatietoernooi curling in Leeuwarden.
Omroepen in Japan en de Verenigde Staten willen het toernooi niet uitzenden, omdat het logo van EasyToys in het ijs is aangebracht.
Hoewel EasyToys de gratis publiciteit richting de kerstdagen vermoedelijk niet slecht uitkomt, zegt het concern wel te balen van alle ophef. ‘Het moet gaan om de sport en de sporters en niet over de sponsor’, vindt woordvoerder Evertine Magerman.
Wij staan ervoor om seksualiteit op een leuke manier onder de aandacht te brengen. Als het iedere keer in opspraak komt op het moment dat wij sponsor worden van een team of een evenement, dan moet je op een gegeven moment ook nadenken over of we onze missie op een andere manier moeten uitdragen’, stelt Magerman op Radio Noord.
Dat betekent niet dat het bedrijf stopt met de sponsoring van internationale (sport)evenementen: ‘Of wij kunnen sponsoren, is uiteindelijk de verantwoordelijkheid van de organisatoren van evenementen, zoals sportbonden’, aldus Magerman.
Vorig jaar kwam EasyToys ook in opspraak toen het FC Emmen wilde sponsoren. De KNVB stak daar aanvankelijk een stokje voor, maar stond de shirtsponsoring later alsnog toe.’
In Nederland wordt het ook gewaardeerd. Wij zijn een net bedrijf en doen het op een nette manier: we laten ons logo zien en laten het verder over aan de suggestie. Voor ons was dit toernooi in Leeuwarden een soort proef om te kijken hoe het in het buitenland valt. We moeten misschien toch beter rekening houden met gevoelens in andere landen.’
Intussen wordt koortsachtig gezocht naar een oplossing. Het logo van de banen schrapen wordt in elk geval moeilijk; het is aangebracht onder het ijs in Leeuwarden. ‘Het ijs is zorgvuldig opgebouwd door een ijsmaker. Daar gaat ongeveer een week overheen om dat te doen’, weet Magerman.
EasyToys wacht een oplossing af. ‘Er zijn nu vooral overleggen gaande met de tv-zenders in de landen waar het uitgezonden wordt. De World Curling Federation (de internationale curlingbond, red.) is daar druk mee bezig. We gaan er vanuit dat er een gepaste oplossing gaat komen.’
Dit is een artikel van RTV Noord. RTV1 en Noord werken de komende tijd nauw samen om meer lokaal nieuws te brengen.