VEENDAM – In het hart van Veendam, ligt een verhaal verscholen dat Jan Folkerts, onderzoeker en nazaat van Jan van Oost, tot leven brengt. Jan van Oost, geboren in Java en later tot slaaf gemaakt, is een belangrijke figuur uit zijn familiegeschiedenis. Folkerts is vastbesloten om een boek te schrijven over het leven van deze man, die onder opmerkelijke omstandigheden vanuit Java naar Nederland kwam.
‘Jan van Oost kwam op zevenjarige leeftijd in Veendam terecht na een bijzondere bootreis vanuit Surabaya, Java,’ vertelt Folkerts in de uitzending van de RTV1 talkshow 1 op Vrijdag. ‘Hij was als slaaf geboren, wat bleek toen hij later wilde trouwen en de burgerlijke stand dit in twijfel trok omdat hij zijn ouders niet kende.’ In een brief aan de koning vroeg Jan van Oost om toestemming te trouwen, wat uiteindelijk werd verleend.
Van slaaf naar vrij man
Jan van Oost werd meegenomen door een luitenant-kolonel uit Java die hem naar Nederland bracht. ‘Hoewel slavernij in Nederland niet meer bestond, kwam hij hier als vrij man,’ legt Folkerts uit. ‘Hij werd opgenomen in het huishouden van de ouders van deze militair in Veendam, waar hij waarschijnlijk als knechtje diende.’
(Tekst gaat verder onder video)
Jan Folkerts, die zelf een afstammeling van Jan van Oost is, heeft altijd een bijzondere interesse gehad in deze familiegeschiedenis. ‘Er zijn veel familieleden die al onderzoek hebben gedaan, vooral omdat sommige oudere generaties een getinte huidskleur hadden,’ zegt hij. ‘Ik wil dit verhaal nu echt op papier zetten, omdat er zoveel nieuwsgierigheid naar is.’
Groningen en slavernij
Het onderzoek van Folkerts komt op een moment dat de stad Groningen recentelijk excuses heeft aangeboden voor haar slavernijverleden. ‘Tot 1863 hebben Groningse schepen 30.000 tot slaaf gemaakte mensen vervoerd naar de plantages,’ aldus Folkerts. Hij benadrukt het belang van erkenning en hoe deze geschiedenis nog steeds invloed heeft op nazaten van tot slaaf gemaakten.
(Tekst gaat verder onder foto)
Een boek in de maak
Folkerts werkt nu aan een boek over Jan van Oost, waarbij hij familieverhalen en historische feiten combineert. ‘Ik vraag om hulp van andere familieleden, vooral in de vorm van oude foto’s en verhalen,’ zegt hij. ‘Dit zou het verhaal compleet maken en bijdragen aan een beter begrip van onze gezamenlijke geschiedenis.’
Jan Folkerts roept iedereen met informatie, foto’s of andere relevante documenten op om contact met hem op te nemen via het e-mailadres kolonialeillusie@gmail.com. ‘Samen kunnen we dit verhaal tot leven brengen,’ concludeert hij.
Luister online
