Voedselkast in Borger wordt leeggeroofd: ‘Denk ook aan je medemens’

BORGER – De voedselkast in Borger wordt al weken geteisterd door voedselkastplunderaars. Voor Anita Kuipers, initiatiefnemer en eigenaar van de voedselkast in Borger, is de maat vol. ‘Er mag geen misbruik worden gemaakt van deze kast.’

Sinds 2022 deelt Kuipers vanuit haar huis levensmiddelen en verzorgingsproducten uit aan mensen die moeite hebben hun wekelijkse boodschappen te betalen. Ongeacht iemands situatie of verhaal, als de nood hoog is, kunnen mensen uit de omgeving bij haar terecht. Haar oprit is speciaal ingericht voor de voedselkast, zodat mensen zich zelfstandig kunnen bedienen. ‘Iedereen die hier komt heeft een eigen verhaal. Ik weet uit eigen ervaring hoe het is om van de voedselbank te moeten leven, dus ik help waar ik kan.’

Toenemende drukte

Normaalgesproken telt Kuipers zo’n twintig vaste gebruikers bij haar voedselkast. De meeste bezoekers kent ze van gezicht of bij naam. Maar sinds het begin van de zomer neemt de drukte bij de voedselkast alsmaar toe, en dat terwijl ze de zomerperiode tot nu toe ervaarde als een rustige periode. ‘De laatste twee maanden zie ik hier wel dertig tot veertig mensen in de week voorbij komen.’ En ze is niet de enige. ‘Ik hoor van verschillende voedselkasten uit de omgeving dat het enorm druk is op het moment.’ Maar de drukte is niet hetgeen waar Kuipers wakker van ligt, het zijn de plunderingen van de kast en haar vriezer die haar zorgen baren. 

Regels overtreden

Het plunderen van de voedselkast kwam tot nu toe slechts een paar keer per jaar voor. Via haar bewakingscamera’s had ze de regelbrekers gelijk in beeld en kwam ze zelf in actie. ‘Ik plaatste de beelden op de Facebookpagina van de voedselkast zodat mensen zich konden melden. Meestal meldden deze mensen zich vanzelf. Daarna gingen we samen het gesprek aan, men beloofde zich voortaan aan de regels te houden en daarna was het snel voorbij.’ Maar de afgelopen weken ging het regelmatig mis. ‘Er kwamen tijdens mijn vakantie bijna iedere dag mensen langs die een behoorlijke lading producten meenamen, ook mensen die ik niet herkende.’ 

Op de kast zelf hangt een lijst met huisregels waarop staat dat gebruikers twee keer per week langs kunnen komen en per bezoek maximaal vijf artikelen mee mogen nemen. Tijdens de plunderingen namen mensen veel meer mee dan dat. Kuipers geeft het voorbeeld van een man die in één keer haar hele soep voorraad meenam en een stel dat in hoog tempo de kast bestormt. ‘Ze pakten allebei de armen vol, renden terug naar de auto en weg waren ze.’ 

Graaien in de vriezer

De leegrovingen bereikten een hoogtepunt toen twee gebruikers van de voedselkast begonnen te rommelen met de vriezer van Kuipers. ‘De voedselkast is vrijwel altijd open maar voor de vriezer die hier staat geldt dat niet. Iedere vrijdagochtend heb ik een uitgifte moment voor de vriezer. Dan delen we brood, vlees en andere bevroren producten uit. Daarna gaat het slot erop.’ De gebruikers in kwestie, een man en een kind, begonnen aan het slot te friemelen die om de vriezer zit. ‘Als het slot op de vriezer zit, maar je trekt de deksel open, dan is er alsnog een kleine opening van een aantal centimeter’, legt Kuipers uit. Op de beelden van de bewakingscamera zag ze dat het kind door deze opening toch een aantal producten uit de vriezer wist te vissen. ‘Een heel brood haal je op deze manier niet uit de vriezer maar kleine producten zoals gevulde koeken en rookworsten werden wel meegenomen.’ 

Gevolgen

Hoewel het aantal gebruikers dat de regels overtreedt op dit moment relatief klein is, zijn de gevolgen merkbaar. ‘Voor de 80% van de klanten die zich wel netjes aan de regels houden wordt het aanbod ineens een stuk kleiner. De andere 20% verpest het op deze manier voor de meerderheid.’ Bovendien vreest Kuipers dat het aantal donaties zal teruglopen wanneer de plunderingen door blijven gaan. ‘Als het uiteindelijk toch ‘gejat’ wordt, dan zijn mensen toch minder snel bereid om producten of geld te doneren.’ 

De druppel

Voor Kuipers was het incident met de vriezer de druppel die de emmer deed overlopen. ‘Ik wist niet meer zo goed of ik op deze manier wel door wilde gaan’, vertelt ze ontroerd. Ze besloot daarom om de kast leeg te halen en tijdelijk te stoppen met de uitgifte. ‘Enerzijds denk ik: de mensen die dit doen hebben meer hulp nodig, anders doe je zulke dingen niet. Maar anderzijds denk ik ook: denk aan je medemens, je bent hier niet alleen.’

Ze benadrukt dan ook dat er altijd mogelijkheden zijn om geholpen te worden en dat het plunderen van een gemeenschappelijke dienst niet de oplossing hoeft te zijn. ‘Als je echt iets nodig hebt, dan kun je mij altijd een berichtje sturen, dan lossen we het op. Ook bij een nood aanvraag vanuit de sociale teams in Borger kunnen we zo zorgen voor een complete boodschappentas. Maar het kan niet zo zijn dat er misbruik wordt gemaakt van de kast.’ 

Een nieuwe aanpak 

Kuipers nam een paar weken de tijd om na te denken over de toekomst van de voedselkast en ging daarvoor in gesprek met de plaatselijke wijkagent. Samen maakten ze nieuwe afspraken over hoe Kuipers met de ‘rovers’ moet omgaan. Met deze nieuwe aanpak op zak besloot Kuipers de voedselbank nog niet op te geven. Komend weekend zal ze zoals vanouds weer open zijn voor de mensen in haar regio.

Voortaan stuurt Kuipers bij overtreding van de huisregels de camerabeelden door naar de politie, in de hoop dat zij er iets mee kunnen. “Ik hoop uiteindelijk dat deze mensen getraceerd worden zodat er een gesprek met ze kan worden aangegaan,” zegt Kuipers.

Inmiddels is de boodschap van Kuipers in elk geval duidelijk. Op haar oprit springen de nieuwe huisregels gelijk in het oog. Op haar garagedeur, pal naast de voedselkast, staat in grote zwarte letters: ‘Huisregels!’ Onder de titel volgen de nieuwe regels die het tij moeten keren.