BORGER – Afgelopen zaterdagmiddag vond de officiële herdenking plaats bij het Oorlogsmonument en haar twee Nederlands-Indië stenen. Dit in het kader van de capitulatie van Japan, 75 jaar geleden. Voor de burgers in voormalig Nederlands-Indië betekende dit nog steeds niet het einde van de oorlog. Twee dagen later, op 17 augustus 1945, werd immers Republiek Indonesia uitgeroepen en volgde enige tijd later de Bersiap periode.

In stilte

In stilte heeft burgemeester Jan Seton deze herdenking bij het Oorlogsmonument en haar twee Indie-stenen bijgewoond. Passend, nu deze herdenking was georganiseerd in het kader van het coronakunstproject “Verbonden, in de stilte van afwezigheid”. Nu eens tijd voor een herdenking voor de Nederlands-Indische burgerslachtoffers van blanke, gemengde, Papoease of Molukse afkomst, naast de bestaande militaire herdenking.

Coronakunst subsidie

Autodidact kunstenaar Teja van Geenen en initiatiefnemer voor deze besloten herdenking, heeft van de provincie Drenthe een eenmalige coronakunst subsidie mogen ontvangen. Zij bleek een van de 21 kunstenaars die in aanmerking kwamen voor deze subsidie voor kleinschalige kunstuitingen. Zij nam de situatie te baat om het project van 1 juni t/m 15 augustus 2020 te laten plaatsvinden, met als afsluiting de herdenking bij het Oorlogsmonument aan de Torenlaan in Borger. Ging zij vervolgens aan de slag met het kunstwerk “Land van bloedrode aarde”, naar het gedicht van Wies Blaize.

“Hoe mooi zou het zijn wanneer de burgemeester hier ook bij zou kunnen zijn”, dacht zij en stuurde een uitnodiging. Vanwege de RIVM-maatregelen in verband met corona, diende deze plechtigheid echter een coronaproof bijeenkomst te zijn. Daardoor was er geen (voor-) aankondiging van deze eerste officiële herdenking in de gemeente Borger-Odoorn om de veiligheid en het handhaven van de maatregelen te kunnen waarborgen.

Speech

Het bleek een bijzonder samenzijn waarbij een deel van het persoonlijk verhaal van haar oma Wies Vogt werd omzoomd door literatuurtekst over die periode uit het boek ‘Bersiap! Opstand in het paradijs” van de heer H. Th. Bussemaker. Daarnaast werd het gedicht “Land van bloedrode aarde” voorgedragen. De burgemeester hield een prachtige speech voor haar als enige toehoorder, terwijl het kunstwerk kortstondig de primeur had tentoongesteld te worden, heel bijzonder.

Knielende man

De officiële herdenking duurde al met al een uur, waarbij uitgebreid ingegaan kon worden op het kunstwerk, het persoonlijk relaas van haar oma en het gedicht. Naast de schrijnende kwestie van de Indische Nederlanders in het voormalig Nederlands overzees gebied in het algemeen. Was het heel bijzonder dat het Oorlogsmonument een knielende man toont, nu dit beeld tevens symbool staat voor de martelmethode die de Japanners veelvuldig gebruikten: mensen maar ook kinderen urenlang in de brandende zon laten knielen…is de sokkel in het kunstwerk verweven.

Verslag tijdens raadsvergadering

Tijdens de komende raadsvergadering zal burgemeester ambtshalve verslag doen van deze herdenking. “Hoe mooi zou het zijn wanneer deze eerste bijeenkomst de aftrap is van een traditie waarbij ieder jaar deze herdenking kan plaatsvinden”, is hierbij een volgende gedachte. Een week lang Borger-Odoorn in het teken laten staan van de Ind(ones)ische cultuur, door middel van kunst, muziek en/of dans. Wellicht zijn meer inwoners van onze gemeente geïnteresseerd in zo’n beleving!

Vanwege het succes van het project “Verbonden, in de stilte van afwezigheid”, wordt deze verlengd t/m 31 december 2020. Via facebook pagina Stichting Indisch Vallaat zijn (eerdere) activiteiten rond het artistiek proces van dit project te volgen.

#TEJA i.s.m. Stichting Indisch Vallaat (StIV).