Toekomst jugendstilpand Veendam nog ongewis

Het jugendstilpand aan het Beneden Oosterdiep (foto: Ariënne Dozeman / RTV1)

VEENDAM – Het jugendstilpand aan het Beneden Oosterdiep 141 in Veendam staat al jaren leeg. Verschillende partijen zijn begaan met het lot van dit monument. Is er al iets meer bekend over de plannen?

Erfgoedvereniging Bond Heemschut uitte al eerder haar zorgen over de verpaupering van de monumentale villa. Ook ontvingen burgemeester en wethouders brieven van bezorgde inwoners.

Aan haar lot overgelaten

De monumentale villa is door een vorige eigenaar jarenlang aan haar lot overgelaten. De huidige eigenaar had de intentie het pand stap voor stap te herstellen.

Een gebroken ruit in de monumentale villa (foto: Ariënne Dozeman / RTV1)

Deze plannen liepen onder mee vertraging op omdat bezwaar werd aangetekend tegen een omgevingsvergunning die is verleend als onderdeel van het herstelplan. Dit bezwaar kwam van erfgoedvereniging Bond Heemschut.

Bernard Stifort van Bond Heemschut: ‘Wij willen dat eerst de cultuurhistorische waarde in beeld wordt gebracht. Je kan dan een goed plan maken om het pand in ere te herstellen en niet, zoals nu gebeurt, in kleine stukjes. Daarom hebben we als Bond Heemschut ook bezwaar aangetekend tegen de omgevingsvergunning van het herstelplan.’

Weer verkopen

De huidige eigenaar wil de villa nu graag verkopen aan een aannemer. Daarvoor zal de eigenaar met ondersteuning van het RWLP (het Regionaal Woon- en Leefbaarheidsplan Oost-Groningen) nog een aantal werkzaamheden uitvoeren. Het is dus goed mogelijke de komende tijd steigers bij het pand te zien staan.

De voordeur van de villa (foto: Ariënne Dozeman / RTV1)

Geen sprake van sloop

De gemeente laat weten dat er geen sloopvergunning is afgegeven, ook zijn er geen plannen voor de sloop van het pand bekend.

Wel is het pand meegenomen in de aanpak van rotte kiezen. Hierin is extra aandacht voor niet goed onderhouden of verpauperde panden die een negatief effect hebben op de omgeving. Hierover heeft de gemeente contact met de eigenaar.

Zorgen om oude panden en monumenten in Veendam: ‘De gemeente is niet echt zuinig op het eigen erfgoed’

Villa Van Linge aan het Beneden Oosterdiep in Veendam met daarnaast het pand van de voormalige apotheek Eekhof (foto: Jeroen Willems/RTV Noord)

VEENDAM – Erfgoedvereniging Bond Heemschut heeft zorgen over verschillende oude panden en monumenten in Veendam.

De meeste zorgen zijn er over een monumentale villa aan het Beneden Oosterdiep, die ook wel bekend staat als jugendstilpand Van Linge. Al tientallen jaren staat het pand leeg en is er vrijwel niks aan onderhoud gedaan, waardoor het steeds verder verpaupert.

Cultuurhistorische waarde

‘Er schijnt een nieuwe eigenaar te zijn die met het pand aan de gang wil gaan, maar wij willen dat eerst de cultuurhistorische waarde in beeld wordt gebracht. Je kan dan een goed plan maken om het pand in ere te herstellen en niet, zoals nu gebeurt, in kleine stukjes. Daarom hebben we als Bond Heemschut ook bezwaar aangetekend tegen de omgevingsvergunning van het herstelplan’, aldus Bernard Stikfort van Bond Heemschut in Veendam.

‘Dat wil overigens niet zeggen dat een restauratie of herbestemming niet in kleine stukjes uitgevoerd kan worden. Maar nu lijkt het erop dat op deze manier bewust de adviesplicht van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed buitenspel wordt gehouden, aldus Stikfort.

Buren trekken ook aan de bel

Ook buurtbewoners hebben over de staat van het pand geklaagd bij de gemeente, net als liefhebbers van Jugendstilarchitectuur in heel Nederland. Ze stuurden brieven naar de gemeente waarin ze schrijven dat het gaat om een uniek pand en dat het zonde zou zijn als het nog verder zou verloederen.

De gemeente Veendam kent de zorgen en laat weten dat er inmiddels is gesproken met een partij die het pand mogelijk gaat kopen en opknappen. Wanneer en op wat voor manier dat gaat gebeuren, is nog niet duidelijk.

Pandje Prummel

Pandje Prummel in de Kerkstraat is een ander pand waar zorgen over zijn bij Bond Heemschut. Het oude winkelpand spreekt niet gelijk tot de verbeelding, maar is wel het oudste pand van de Kerkstraat. Het exacte bouwjaar is niet bekend maar in de beschikbare informatie duikt het pand voor het eerst op in 1811.

Volgens Bond Heemschut is het pand een belangrijke vertegenwoordiging van de ontwikkeling van de middenstand in Veendam. Om sloop te voorkomen wil de erfgoedvereniging dat het gebouw op de gemeentelijke monumentenlijst komt te staan.

De gemeente heeft echter andere plannen met het gebouw. Het pand staat te koop en een projectontwikkelaar mag het afbreken om vervolgens iets nieuws neer te zetten. Toch wordt restauratie van het pand ook niet uitgesloten.

Het ABC- complex in Veendam
Foto :Jeroen Willems/RTV Noord

‘Je krijgt een doodse stad’

‘De gemeente is niet echt zuinig op het eigen erfgoed. We zijn bang dat hier hetzelfde gebeurt als met bijvoorbeeld het ABC-complex. Dat was helemaal het walhalla toen het werd gebouwd in de jaren 80, maar is inmiddels overbodig geworden. Met dat soort revolutiebouw, dat na een tijd weer leeg staat, krijg je echt een doodse stad’, aldus Stikfort.

Wethouder Schmaal vindt het opnemen op de gemeentelijke monumentenlijst een vreemd verzoek. ‘Ik ben daar binnen geweest. Het is echt een krot’, zegt Schmaal. ‘Wij willen daar graag iets nieuws met ook een mooie, open doorsteek van de Kerkstraat naar de parkeerplaats bij het Julianapark’, aldus Schmaal.

Veertig rotte kiezen

Oude panden die staan te verloederen hebben volgens het gemeentebestuur de volle aandacht, maar gaat het vaak om intensieve en langdurige trajecten. Vorig jaar is er een lijst opgesteld van veertig rotte kiezen, waarvan er inmiddels acht situaties zijn opgelost.

‘Op dit moment zijn er nog zeven lopende zaken, waarvan een aantal op korte termijn worden afgerond’, aldus een woordvoerder van de gemeente.

Volgens Bond Heemschut mogen ‘krotten’ en erfgoed niet met elkaar worden verward. ‘Een krot wil niet per se inhouden dat het geen waarde meer vertegenwoordigd. De gemeente zegt weliswaar een doorsteek naar het Julianapark te willen maken, maar op de impressies staan duidelijk nieuwe winkelpanden. Dus meer winkeloppervlak, terwijl ruim 30 procent in het centrum van Veendam leegstaat. Dat lijkt ons een extra goede reden om te investeren in bestaande kwaliteiten’, zegt Stikfort.

Veendam trekt eigen plan

Bond Heemschut voelt zich genegeerd door de gemeente Veendam. In januari werd er in Veendam een besloten raadsbijeenkomst over erfgoed georganiseerd. Op het aanbod van Bond Heemschut om hier actief als erfgoedexpert aan deel te nemen, is niet ingegaan. Ook op een brief die aan de gemeenteraad is verstuurd, heeft Bond Heemschut tot op vandaag geen reactie ontvangen.

Dit is een artikel van RTV Noord. RTV1 en RTV Noord werken sinds dit jaar samen om zo meer lokaal nieuws te brengen.

Smederij Valthermond op provinciaal monumentenlijst

VALTHERMOND – De smederij en de vervenerswoning in Valthermond komen op de provinciale monumentenlijst te staan. Dat schrijft RTV Drenthe op haar website vandaag. De woning uit 1912 en de smederij uit 1921 zijn vanaf nu beschermd zoals alle andere provinciale monumenten.

Erfgoedorganisatie Bond Heemschut was al sinds oktober 2013 bezig om de twee panden op de provinciale monumentenlijst te plaatsen. Ze zijn dan ook bijzonder blij dat het nu eindelijk gelukt is. De smederij en woning verkeren in slechte staat en er moet snel iets gedaan worden om verder verval tegen te gaan. Met de aanwijzing tot provinciaal monument kan de eigenaar tegen lage rente lenen om het pand op te knappen. Valthermond had ooit 20 smederijen waar treinwagonnetjes voor de vervening en brugonderdelen werden gemaakt.