‘Knoalsters moeten trotser zijn op Cornelis Dopper’

Het standbeeld van Cornelis Dopper voor het gemeenthuis in Stadskanaal F: Hielke Bosch/RTV1

STADSKANAAL – ‘Knoalsters moeten trotser zijn op Cornelis Dopper.’ Daar sloot Joop Stam zijn interview afgelopen vrijdag in 1 op Vrijdag mee af. De voorzitter van de stichting Cornelis Dopper kwam praten over de langste symfonie van de Knoalster musicus en dirigent. Deze gaat namelijk binnenkort voor een gedeelte in premiere.

Cornelis Dopper (1870-1939) was wereldberoemd aan het einde van de negentiende en in het begin van de twintigste eeuw. ‘Veel mensen weten dat niet meer, want hij is totaal vergeten.’ Het enige wat nog aan hem herinnert is het standbeeld voor het gemeentehuis in Stadskanaal. ‘Daar ben ik heel blij mee’, aldus de 87-jarige Joop Stam.

Beroemd, maar geen Bach of Mozart

Ondanks dat hij wereldberoemd was, mag je hem niet vergelijken met een Bach of een Mozart, vindt Stam. ‘Hij heeft speciale muziekstukken geschreven die de hele wereld overgaan, zoals zijn zevende symfonie, ook wel de Zuiderzee-symfonie. Die symfonie is in heel Europa en in Amerika gespeeld.’ Zijn successen behaalde hij door muziek te schijven dat bedoeld was voor het volk in plaats van de elite.

Concertgebouworkest

De musicus heeft daarnaast ook meer dan twintig jaar voor het concertgebouworkest staan dirigeren. In het concertgebouw in Amsterdam is de naam van de Knoalster musicus nog steeds te lezen. ‘Zijn vakkennis en de manier waarop hij voor een orkest schreef was bewonderenswaardig. Hij kende alle instrumenten. Dat is de belangrijkste reden dat hij zo beroemd is geworden. Daarnaast was hij ontzettend goed op de hoogte van de muziekontwikkelingen in zijn tijd.’

Geen idee van Dopper

Zelf wist de voorzitter van stichting Cornelis Dopper voor 1989 niet goed wie de musicus was. ‘Op het conservatorium krijg je twee muziekstukken van hem te horen, maar daar blijft het bij.’ Vijftig jaar later na zijn dood werd door het Streek Historisch Centrum in Stadskanaal een expositie georganiseerd. ‘Ik was directeur van de muziekschool geweest en werd gevraagd om lezingen over Dopper te geven.’

Voor de lezingen ging Stam zich verdiepen in de Knoalster en kwam hij veel te weten over hem. ‘In Den Haag is het Nederlands muziekarchief en daar stond een stapel dozen van wel drie a vier meter hoog. In die dozen zat het werk van Dopper. We zagen dat alles handgeschreven was.’

Het standbeeld van Cornelis Dopper voor het gemeentehuis van Stadskanaal
F: Hielke Bosch/RTV1

Stichting Cornelis Dopper

Door de lezingen werd de interesse van Joop Stam gewekt en is stichting Cornelis Dopper opgericht. Het doel: de muziek mag niet meer verstoffen en moet weer van de mensen worden. ‘We willen de partituren digitaliseren, zodat het over de hele wereld gespeeld kan worden.’

Op 20 maart 2022 wordt de vijfde symfonie van Dopper uitgevoerd in Winschoten. Ook die partituren waren allemaal handgeschreven. Het hele stuk is wel 10 tot 12 centimeter dik. Om twee uur en een kwartier naar het stuk van Dopper te luisteren was wel wat veel, waardoor alleen het eerste deel wordt opgevoerd.

Stichting Cornelis Dopper krijgt 3.000 euro van Cultuurfonds Groningen

Cornelis Dopper (foto: cornelisdopper.nl)

STADSKANAAL – Stichting Cornelis Dopper krijgt 3.000 euro subsidie vanuit het Prins Bernhard Cultuurfonds Groningen voor hun concertreeks Sinfonia Epica.

Dirigent en componist

Cornelis Dopper was een bekende dirigent en componist. Hij werd in 1870 in Stadskanaal geboren. Op het Raadhuisplein is een standbeeld van hem te zien, gemaakt door Loek Bos.

In totaal steunt het cultuurfonds Groningen in het derde kwartaal van dit jaar 22 cultuur- en natuurprojecten voor ruim 80.000 euro.

Volgende vergadering

In de vergadering van 6 december 2021 behandelt het bestuur van het Prins Bernhard Cultuurfonds Groningen de aanvragen die in het vierde kwartaal ondersteuning krijgen. Deze voorstellen moeten voor 24 oktober online worden ingediend.

Vocaal ensemble Chaverim zingt eenmalig Requiem van Dopper

MUSSELKANAAL – Vocaal ensemble Chaverim uit Musselkanaal zingt op zondagmiddag 22 november het Requiem van de Stadskanaalster componist Cornelis Dopper. Deze eenmalige uitvoering vindt plaats vanaf 16.00 uur in de Rooms Katholieke kerk aan de Sluisstraat in Musselkanaal.

Het is een eenmalige uitvoering van een prachtig, sfeervol stuk dat nog niet zo vaak is uitgevoerd. Het requiem is een dodenmis, een uitdagend stuk met gedragen zang van somber en rustig tot behoorlijk explosief. Chaverim zingt het Requiem onder begeleiding van Pieter Pilon op vleugel. De uitvoering sluit aan op 250\400, de viering van 250 jaar het Stadskanaal en 400 jaar de Semslinie. De uitvoering vindt plaats op Eeuwigheidszondag, de laatste zondag van het kerkelijk jaar.

Cornelis Dopper

Cornelis Dopper (1870-1939) is een bekende in Stadskanaal geboren componist. Na zijn studie aan het Koninklijk Conservatorium van Leipzig vestigde hij zich in Groningen als muziekleraar. Later was hij violist, repetitor en dirigent van diverse operagezelschappen. Hij brak aan het begin van de 20^e eeuw door als tweede dirigent van het Concertgebouworkest. Cornelis Dopper schreef een honderdtal composities, waaronder vier opera’s en zeven symfonieën en verder veel kamermuziek, liederen en koorwerken. Zijn beroemdste werk is Cianonna Gotica.

Chaverim

Interkerkelijk koor Chaverim werd in 1982 opgericht in Musselkanaal. Chaverim – Hebreeuws voor ‘vrienden’ – is in de loop der tijd uitgegroeid tot Vocaal Ensemble Chaverim. Het gemengd koor telt zo’n 35 leden uit de Kanaalstreek en Westerwolde. Het koor onder leiding van dirigent Klaas Withaar zingt christelijke en lichte, populaire klassieke werken.

Het aantal plaatsen voor het Requiem van Cornelis Dopper op zondagmiddag 22 november in Musselkanaal is beperkt, kaarten kosten 10 euro en zijn te reserveren via gdrost@live.nl

Vocaal ensemble Chaverim zingt Requiem van Dopper

MUSSELKANAAL – Vocaal ensemble Chaverim uit Musselkanaal zingt op zondagmiddag 22 november het Requiem van de Stadskanaalster componist Cornelis Dopper. Het is een eenmalige uitvoering van een prachtig, sfeervol stuk dat nog niet zo vaak is uitgevoerd. De uitvoering vindt plaats vanaf 16.00 uur in de Rooms Katholieke kerk aan de Sluisstraat in Musselkanaal. Het aantal plaatsen is beperkt, kaarten kosten 10 euro en zijn te reserveren via gdrost@live.nl.

Twee Cornelis Dopper concerten in Teis

STADSKANAAL – In het kader van het 250-jarig bestaan van het Stadskanaal en het 400-jarig bestaan van de Sems Linie, de bijna kaarsrechte grens tussen de provincie Groningen en de provincie Drenthe, worden er allerlei activiteiten georganiseerd. De Cornelis Dopper Stichting doet hier uiteraard ook aan mee en organiseert twee concerten in de maand september met medewerking van het Veenkoloniale Symfonie Orkest onder leiding van Lubertus Leutscher.

Het eerste concert vindt plaats op zaterdagavond 26 september en het tweede concert op zondagmiddag 27 september. Uitgevoerd worden DoppersEerste symfonie, de balletsymfonie “Diana” uit 1897 en zijn Zesde symfonie, de “Amsterdamse” uit 1912. Het concert op zaterdagavond is voornamelijk bedoeld voor genodigden, maar er zijn hiervoor ook een aantal kaarten in de vrije verkoop beschikbaar. Het zondagmiddagconcert is bedoeld voor iedereen. Kaarten zijn verkrijgbaar bij het Theater Geert Teis.

Dopper voltooide zijn Eerste symfonie in 1896 te Groningen, een jaar nadat zijn eerste opera De blinde van kasteel Cuillé bij de Nederlandse Opera in première was gegaan. Hij woonde in die tijd onder armoedige omstandigheden in de stad Groningen op een kamer bij zijn vriend Arie Kuipers aan wie hij de symfonie ook opdroeg. Hij speelde viool in het orkest ´De Harmonie´ en werd in staat gesteld zijn composities ´uit te proberen´. Hij leerde er de grondbeginselen van de instrumentatie- en orkestratie-kunst, vakken waarin hij later zou uitblinken. De Eerste symfonie is programmatisch van aard en gebaseerd op een verhaal van Heinrich Heine, Die Gòttin Diana. De Eerste was aanvankelijk bedoeld als balletmuziek, maar tot een uitvoering met ballet is het nooit gekomen. De première zonder ballet vond pas plaats in 2009 door het Noord Nederlands Orkest. Bij de huidige uitvoering worden illustraties geprojecteerd, gemaakt door grafisch kunstenaar Chris Meppelink.

Doppers Zesde symfonie , de zogenoemde ´Amsterdamse´, is een ‘feest in de concertzaal’, waarbij Doppers gevoel voor humor centraal staat. ´Is het oneerbiedig´, vroeg Dopper zich af, ´om in de tempel der muziek (het concertgebouw in Amsterdam) stemmingen op te wekken van een blijspel en mijn hoorders te verrijken met vrolijkheid?’ De symfonie bestaat uit vier delen. In het derde deel, het Scherzo, gebruikt Dopper aantekeningen, die hij maakte toen hij in de Verenigde Staten als dirigent op tournee was met een rondreizend operagezelschap. In Vancouver bezocht hij dagen achtereen het Chinees theater. Impressies van dit ´feest van ritmiek dat geen moment verslapte´, de enorme slagwerkbatterij (pauken, bekkens, tamtam, schellen, triangel en klokken) en de pentatoniek zijn in dit Scherzo terug te vinden. Klap op de vuurpijl is de Finale waarin Dopper een Koninginnedagviering in Amsterdam uitbeeldt. Flarden van ´Wilhelmus´, ´Piet Hein´ en ´Oranje boven´ voeren de boventoon. Fanfare- en slagwerkorkesten treffen elkaar op De Dam, waarbij de klokken van het paleis, de bel van de carrousel en het draaiorgel niet ontbreken. Het geheel doet denken aan Strawinsky´s Petroesjka. Na afloop van de première in 1912 werden de concertgangers getrakteerd op poffertjes. Dopper schreef de’Amsterdamse’ in 1912, op het hoogtepunt van zijn carrière als tweede dirigent van het Concertgebouworkest onder Willem Mengelberg.

Samenvatting

Datum: zaterdagavond 26 september 20.00 uur; herhaling zondagmiddag 27 september 14.30 uur.
Plaats: Theater Geert Teis te Stadskanaal. Kaarten à € 10,00 verkrijgbaar bij Theater Geert Teis, 0599-631731 (vanaf 24 augustus), teis@stadskanaal.nl of www.theatergeertteis.nl

Luister online

Kijk live

Tip de redactie