STADSKANAAL – Harry Töben heeft een boekje geschreven over de Groninger taal die ze in de Kanaalstreek spreken en hoe je het moet schrijven. De uitgave: Alles over t Knoalster Grunnegs, bestaat uit drie delen; een essay over het Gronings van de Kanaalstreek met ook aandacht voor de bekende schrijvers van vroeger uit de Kanaalstreek en een lijst van hun werk, een onvoltooide Kanaalster Woordenlijst en een lijst van spreuken en gezegden die vooral in de Kanaalstreek worden en zijn gebruikt.

Harry Töben (Musselkanaal 1942) woont tegenwoordig in de stad Groningen. In 2005 is hij begonnen met zich te verdiepen in de streektaal van zijn jonge jaren. Hij beschrijft hoe het is gekomen dat het Gronings in de Kanaalstreek anders is dan elders in de provincie. Volgens hem komt dat doordat de Kanaalstreek het jongste deel van de provincie is, de pioniers die er aan het werk gingen overal van-daan kwamen en er een mengeling van talen ontstond. Vooral onder invloed van het Drents heeft het Kanaalster Gronings klankverschillen met de andere streektalen in Groningen. Het gebied waar het Kanaalster Gronings wordt gesproken gaat van Bareveld tot Ter Apel. Het wordt ook gesproken in de Drentse Monden en een deel van het Oldambt en Westerwolde.

In het essay stelt Harry Töben dat een schrijver zich het beste kan uitdrukken in de taal die hij spreekt en dat hij daarom ook zo gelezen wil worden. Schrijvers willen schrijven in de taal die het dichtst bij is. Zo kan lezers een plezier worden gedaan doordat ze in hun eigen taal kunnen lezen. Vanuit de taal die er gesproken wordt heeft Töben, voor het eerst, regels opgesteld voor een Kanaalster schrijftaal. Door de regels voor het spellen van woorden die er in de Kanaalstreek afwijken met het Gronings elders in de provincie op te schrijven, kan gesproken worden van het Kanaalster Gronings. Hij heeft dit gedaan in overleg met prof. dr. Siemon Reker, hoogleraar Groninger taal en cultuur aan de Rijks-universiteit Groningen. Töben heeft vorig jaar colleges bij prof. Reker gelopen. Reker heeft ook het manuscript van het essay gecontroleerd.

Naast het opstellen van een eigen spelling voor de schrijftaal, heeft Töben ook een Kanaalster Woor-denlijst gemaakt. Ook dit is nog nooit eerder gebeurd. De woorden die de schrijver heeft verzameld komen niet voor in de bekende woordenboeken van K ter Laan. Boeles of Reker. Als ze daar wel in staan dan hebben ze een andere betekenis en/of schrijfwijze.

Töben heeft boeken geschreven in het Nederlands en het Gronings. In 2008 verscheen zijn eer-ste boek in het Gronings. Het is de verhalenbundel VAN ONDER DE PEDDE. In 2011 verscheen van hem LIEK ACHTER DE BADDE. Dit boek is de eerste misdaadroman die er in het Gronings is ge-schreven. Het boekje Alles over t Knoalster Grunnegs is verkrijgbaar in de boekwinkel (ISBN/EAN: 978-90-812937-4-7 ) Het kost € 3.95. Het is ook verkrijgbaar bij de schrijver via hatoben@online.nl. Er komt dan 1 euro aan verzendkosten bij.