GEMEENTE PEKELA – Gesprek met Bart Kruizinga  (Basis teamchef Regio Politie Groningen), Jaap Kuin (waarnemend burgemeester Pekela) en Chantal Köhler (Operationeel Expert Wijk). In 1^e lijn voert de politie een aantal kerntaken uit, ondergeschikt aan de burgemeester en de politiek, als het gaat om opsporing, handhaving van de wet, aanhoudingen voor strafbare feiten en het proces verbaal. Daarna gaat het naar de rechtspraak. Daarnaast is er de hulpverleningstaak in 1^e aanleg. Problemen die buren bijvoorbeeld met elkaar kunnen hebben proberen ze in goede banen te leiden. Maar zoals Kruizinga zegt, ‘we zijn niet de Haarlemmerolie om alle problemen te kunnen tackelen, dit gaat dan door naar de gemeente, die samen met andere partners, zoals verhuurders en zo nodig verslavingszorg of reclassering, het overpakken’.

BASISTEAM: Een basisteam bestaat uit 100 mensen en behelst midden Groningen. Kruizinga benoemd het basisteam als robuust die in principe de taken zelfstandig kan uitvoeren. ‘We kunnen van de professionaliteit van de medewerkers uitgaan. 90 tot 95 procent doen ze allemaal zelf, maar daar waar opschaling nodig is, bijvoorbeeld bij zware ongevallen, mishandeling, ingewikkelde diefstal of inbraken, dan komt de leidinggevende ter plekke en neemt de sturing over. We hebben leidinggevenden op straat, in de stad Groningen, het Hogeland en hier. De meldkamer zit in Drachten, een zwaar rechercheteam zit in Groningen en voor Noord Nederland is er een nog groter rechercheteam tot zelfs landelijke eenheden die terrorisme onderzoekt en dergelijke. Basiswerk voeren wij uit met de mensen die hier zitten. Surveillance buiten, meldingen rijden, eenvoudige misdrijven wat binnen 6 uur is af te handelen. Kom je boven die 6 uur zou het eigenlijk naar district recherche moeten’.

HERVERDELINGSMODEL: Kuin: ‘Sinds er niet meer alleen in de regio gewerkt wordt en het ook landelijke politie is, zijn er volgens het herverdelingsmodel onder de politiemensen in Noord Nederland (Groningen, Drenthe, Friesland) 150 mensen te veel. Als je het mij vraagt zitten we daarmee aan de krappe kant. Bij de herverdeling zijn door meer problematiek de grote steden opgeschaald, maar ook heeft het met de werkwijze te maken. Dat is niet de schuld van de politie, maar van de Haagse politiek. Een wijkagent die de basis heeft op straat moet ook zorgen voor noodhulp en ’s nachts en in de weekenden krijgen ze te maken met al die burenruzies en/of verwarde personen. Die wijkagent die ’s nachts gewerkt heeft kan niet ’s morgens weer fris en fruitig het wijkwerk oppakken. In principe is die herverdeling ingewikkeld. Een wijkagent moet eigenlijk 80% in de wijk zijn. Als Noordelijke burgemeesters zeggen wij dat een agent goed opgeleid moet zijn, dus die opleiding hoort gewoon bij dat deel, maar we zien dat het in de knijp komt.’

REACTIE KRUIZINGA: ‘De hele keten, tot en met het Openbaar Ministerie, heeft te maken met bezuinigingen. De kleine stukjes die nu terug gezet worden heeft niet of nauwelijks effect, zeker niet in het plattelandsgebied. Iemand die 36 uur politiewerk verricht, inclusief cursussen, vakantie enzovoort, daar blijft dan 1304 uur van over. Daar 80% van, dan kom je op circa 1000 uur. Dat is veel minder dan die 1800 uur waarvoor hij/zij is aangesteld. Het komt neer op 2 en half dag per week van de 5 dagen dat hij/zij werkt.’

(OEW) OPERATIONEEL EXPERT WIJK: Chantal Köhler: ‘De wijkagent is verantwoordelijk voor alle problematiek die de kop opsteekt, wat kunnen zij doen voor de burgers en als vaste aanspreekpunt eventueel oplossen. Maar ook zelf proactief naar de mensen toestappen is een taak. Alles wordt vastgelegd in ons systeem, bijvoorbeeld een bepaalde wijk waar 1 of meer meldingen voorkomen. Mijn functie als Operationeel Expert Wijk is nieuw binnen de politie. Ik ga over de wijkproblematiek, maar fungeer ook als extra back-up voor de wijkagent. Zijn er problemen dan zie ik dat de volgende dag in het systeem. Als er maatschappelijke signalen naar voren komen gaat dit naar mij als OEW en kan ik vragen aan 1 van de wijkagenten om een huisbezoek af te leggen. Zijn er complexe problemen dan haak ik aan en gaan we samen kijken. Ook heb ik de bestuurlijke leiding om met de netwerkpartners om tafel te zitten. Daartussen zit nog 1 schakel en dat is het team openbare orde, als het ware de steun voor de burgemeester. Team openbare orde kijkt onder ander of de zaken technisch worden opgelost. Tussen de politie en ambtenaren wordt constant gekeken dat de taken daar blijven waar ze horen. Met mijn functie als OEW binnen de politie is het beter overkoepelend te werken. Ik kijk ook naar andere wijken waar misschien dezelfde problematiek speelt, daar zit een stukje verbindend werken in. Het beeld van een wijkagent is vergeleken met vroeger beduidend anders. Ik kan me heel goed voorstellen dat het voor burgers best moeilijk is om een goed beeld te krijgen van wat de wijkagent nu doet. Ze hebben vaak het idee dat we er niet echt meer zijn. Maar geloof me dat we er zeker nog wel zijn. Zichtbaar maar ook onzichtbaar. De ruimte en tijd om zomaar even als politieagent rond te rijden om je gezicht te laten zien is er gewoon niet meer. We moeten heden ten dage gericht werken. In Pekela zijn er op basis van uren 2 en half wijkagent. Vroeger had je hulpagenten, nu moet je de combinatie zien van wijkagenten en de 2 Boa’s. Deze samenwerking is goed. De typische taak van de BOA is, waarschuwen uitdelen, verbaliseren bij fout parkeren, inschatting klagende buren en doorverwijzing waar nodig. Het is een samenspel, dynamischer en vooral werken met gezond verstand. Mocht het leiden tot agressie dan is het een politietaak.’

DE WERELD VERANDERD GIGANTISCH: Kruizinga: ‘Onze organisatie moet enorm mee met digitaliseren. Communicatie met burgers gaat heden ten dage vaak via het internet, zoals twitter, facebook, chatten, whatsapp en facetime.’

Cybercrime: ‘1 van de grootste problemen die er momenteel plaats vindt. Kort gezegd is cybercrime waar de computer als middel en als doel wordt gebruikt voor oplichting, dreigingen, chantage en intimidatie. Een heel gevaarlijke is dat ze jouw identiteit overnemen via Sociale Media. Een voorbeeld: ‘Een ‘zogenaamde’ dochter die de moeder of vader een berichtje stuurt met een noodvraag om geld. Het ziet er zo levensecht uit dat mensen er vaak intrappen. Verstandig is, als het om geldzaken gaat, met elkaar te bellen of elkaar te bezoeken om erover te praten. Er zijn nu 3 mensen opgeleid die specifiek met cybercrime bezig houden. Agenten die hier werken vervullen daarnaast vaak ook nog andere taken binnen de politie. Landelijke inzet bij demonstraties in de provincie of ergens in het land. Dit kan gaan van begeleiding tot aan inzet van de Mobiele Eenheid (ME). Volgend jaar staat het songfestival op het programma. Dan is er landelijk veel politie nodig om alles in goede banen te leiden.’

Terrorisme: ‘Met terrorisme hebben we hier nog niet te maken gehad, maar je weet ook dat als mensen van A naar B willen sta je binnen een paar uur op een andere bestemming. Dat soort vraagstukken over veiligheid speelt natuurlijk ook bij ons. Het hele politiekorps is voorbereid op calamiteiten wanneer dat nodig is.’ De toekomst is niet meer wat het geweest is. Het werk is beduidend intensiever geworden. Landelijke prioriteiten zijn neer geland. Als je dit gaat bekijken is dat 1 op 1 ook te leggen op onze lokale prioriteiten.’

Verwarde personen: ‘We zijn erop gericht dat iedereen in de samenleving kan blijven wonen, maar dat heeft wel de keerzijde dat als mensen psychotisch worden dit opvalt en dat de samenleving hier last van heeft. Vanaf volgend jaar komt er een andere wetgeving en wordt het eenvoudiger om dit op te pakken omdat er dan ook verplichte zorg op locatie kan plaatsvinden. Als er geweld bij gebruikt wordt of een ander strafbaar feit dan kan het niet anders dat de politie komt.’

Ouderen: ‘Ouderen blijven langer thuis wonen. Om diverse redenen krijgen we hierdoor meer en meer te maken met paniektelefoontjes. Dit soort zaken vraagt continue om een veranderde houding en werkmethode van zowel politie als gemeente.’

SOCIALE PROBLEMATIEK WOONOVERLAST EN HENNEPKWEKERIJEN:  Kuin: ‘Ik maak me zorgen over het vastgoed wat tegenwoordig goedkoop is en hennepkwekers die daarin anticiperen. Vooral de ondermijning die hieraan vast zit baart me zorgen. Ondermijning wil zeggen dat wat er aan de onderzijde crimineel is dat je dit aan de bovenkant terugziet. Dat is een reden waarom ik er behoorlijk fel op ben. Kruizinga vult aan: ‘Je kunt niet toestaan dat een crimineel zich alles kan permitteren, dikke huizen, boten en alles wat nog meer bezitten, terwijl wij met elkaar hard moeten werken om een keer op vakantie te kunnen. Er wordt dan ook redelijk gekoerst om alles af te pakken van criminelen.’

WEEK VAN DE VEILIGHEID: In de week van de veiligheid stond er een kraam bij winkelcentrum de Helling. Samen met de burgemeester hebben wijkagenten gesprekken gevoerd met de inwoners. Kuin: Er is ook duidelijk gemaakt waarom het belangrijk is dat men bij kleine zaken toch altijd aangifte moet blijven doen, want met stapelen van op elkaar gelijkende aangiftes gaat de prioriteit omhoog.’

Chantal Köhler: ‘De veiligheidskraam zorgt ervoor dat mensen laagdrempelig bij je komen. Sommige zaken en dingen die niet goed gaan lukt je alleen maar om laagdrempelig uit te leggen. Het heeft de burgemeester nog een bloemetje gekost omdat een afspraak over een WhatApp bordje in een straat niet was nagekomen. Gesprekken met burgers gaan breed en werkt verhelderend, we ervaren het nooit als agressie. Wat opvalt, is dat de communicatie beter kan. Het bureau is normaliter iedere werkdag van 9 tot 12 open, alleen in de vakantietijd is dit niet zo. De burgemeester stelt dat hij dan liever de politie in de wijk ziet, dat is een keuze die hij maakt. Als je dit uitlegt aan de mensen die bij de veiligheidskraam langskomen dan begrijpen ze dat ook. Aanvulling Kuin: ‘Wij als gemeente hebben ook minder openstelling in de vakanties. Rondom de kerstdagen is er ook weer een krappe bezetting. Communiceren via sociaal media en internet doen we altijd.’

AMBITIE: Kruizinga: ‘Achter het politieapparaat zijn wij ook mens. Mijn ambitie is dat we gaan naar een nieuwere werkwijze zoals verbindend werken, elkaar als burger en politie weer kennen, terug naar de wijk en terug naar het kleinschaliger werken. Integraal werken met bondgenoten (clustervorming)  die  mede zorgen voor een blijvend Veilig Pekela.  Binnen de mogelijkheden hebben we nu het gebiedsgebonden werk en zitten er daardoor eerder bovenop. Kuin vult aan: ‘Het Sociaal team in Pekela is uitgekristalliseerd en buurten willen we stimuleren om zelf de regie te pakken.’

TOT SLOT: De uitsmijter in het gesprek kwam van Kruizinga: ‘Ik zei het al eerder, de wereld veranderd, de toekomst is niet meer wat het geweest is. Als wij allemaal een stuk aardiger zouden zijn en voor de buren aan beide kanten zouden zorgen, zou de wereld er heel anders uitzien. Onthoudt dit!’