Groninger ondernemers ontvangen eerste boek Kop d’r veur

VEENDAM – Het eerste boek “Kop d’r veur, van eenmanszaak tot fotoreus” is vrijdag 27 november door Gerard Kral uitgereikt aan 5 ondernemers uit de provincie Groningen. Arend Jan Rozema Amasus Shipping, Jan Lucas Oldenburger Virol en WPT, Ger Smits RSE, Arnold Bakker Kampen Industrial Care, en Gijs Lensink van RTV Noord. Kop d’r Veur is een Groningse uitdrukking die nu actueler lijkt dan ooit. Vrij vertaalt zegt het, dat iedereen die tegenslagen meemaakt weer moet opstaan; nieuwe kansen grijpen en zelf weer perspectief creëren.

Het boek geeft een inkijkje in wat er speelt in (familie)bedrijven, vol anekdotes en persoonlijke verhalen, die nog nooit publiekelijk verteld zijn. Hoe kon een eenmanszaak uitgroeien tot de grootste van Nederland? En wat ging er mis toen een bloeiend miljoenen bedrijf eindigde in een faillissement?
Het boek is verrassend openhartig over de onderlinge verhouding tussen de zeven broers en de rol van vader Carel Kral in het familiebedrijf. Aan de hand van leven en werk van de familie Kral krijgt de lezer in de eerste hoofdstukken een kijkje in het dagelijks en economisch leven van voor, tijdens en na de oorlog en de jaren van wederopbouw. Er is geen moment van langdradigheid, of opsomming van saaie feiten; het verhaal blijft boeien. De inhoud levert gesprekstof op; het geeft aanleiding het ondernemerschap van toen te vergelijken met nu.

In 1995 neemt Gerard Kral de leiding over en ziet het zijn taak om het bedrijf voor te bereiden voor de grote veranderingen in de fotowereld. Concurrentie van branchevreemde kanalen, internet en de opkomst van digitale fotografie vragen om veel aanpassingen. Er wordt strategisch gekozen voor grootschaligheid en professionalisering. Het bedrijf groeit in korte tijd van 30 naar 160 vestigingen. De staf wordt uitgebreid.

In 2005 gaat het mis met de inmiddels meer dan 65-jarige onderneming waar miljoenen in omgaan. Enerzijds is de omzet teruggelopen door de opkomst van de digitale fotografie en anderzijds willen belastingcontroleurs scoren met het vangen van een grote vis.

‘Een dubieus beslag door de fiscus geeft het bedrijf een laatste zetje’ kopt het Dagblad van het Noorden op 25 oktober 2005. Het einde van de vermaarde fotoreus is onvermijdelijk: de belastingdienst heeft immers meer tijd, meer geld en meer advocaten. Hoe onrechtvaardig zal het faillissement door de familie Kral worden ondervonden als blijkt dat er niets mis is met de belastingafdracht. En dat is nog zacht uitgedrukt.

Het boek weet de lezer zodanig mee te nemen, dat je zelf de hard aankomende klappen voelt. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de belastingmedewerkers die het bedrijf de nek om hebben gedraaid, aldus Gerard, niet in de anonimiteit blijven; ze worden met naam en voorletter door hem in het boek gezet.

Wie denkt dat Gerard Kral met het afleveren van dit boek deze periode van zich af heeft geschreven, heeft het mis. ‘De pijn van het verlies is met dit boek niet verzacht’ zegt hij in een interview (goed gevonden) in de epiloog. Maar het gevoel van niet bij de pakken neerzitten, ‘kop d’r veur’, overheerst.

Het boek is verkrijgbaar bij Primera Veendam, Primera Oude Pekela, Primera Hoogezand, Bruna Winschoten, Readshop Stadskanaal, CIGO Delfzijl, en Boekhandel van der Velde te Groningen. Ook te bestellen op www.gerardkral.nl

Gerard Kral: ‘Het faillissement blijft aan mij kleven’

VEENDAM – Het Veendammer familiebedrijf Foto Kral was ooit de grootste fotoketen van het land. Vijftien jaar geleden ging de onderneming onderuit. ‘Vermoord door de fiscus’, zegt oud-directeur Gerard Kral in een boek dat eind november verschijnt. ‘Kop d’r Veur’, heet het boek van Gerard Kral (68), één van de zeven zonen uit de Kral-familie. Het gaat over een paar honderd jaar familiegeschiedenis, met als ongewenste climax het bankroet van de landelijke fotoketen in 2005.

Daarmee kwam een eind aan het bedrijf dat voor de oorlog was begonnen door de vader van Gerard Kral met een zaak in Nieuwe Pekela. Dat het mis ging kwam doordat Kral net iets te laat aanhaakte bij de digitalisering van de fotowereld.

Mooi geweest

Krals boek verschijnt nadat afgelopen zomer het faillissement werd beëindigd, bijna vijftien jaar nadat de rechter-commissaris het uitsprak. Dat de afwikkeling zo lang duurde kwam doordat curator Pieter Lettinga van het Groningse Dorhout Advocaten en de belastingdienst bleven bakkeleien over de rechtmatigheid van een fiscale claim van 2,7 miljoen euro.

Ook werd het faillissement telkens verlengd omdat er nog steeds geld in de boedel zat dat over schuldeisers verdeeld kon worden.

In 2018 besloot Lettinga dat het mooi was geweest. Er viel niks meer te halen en te verdelen, veel van de schuldeisers hadden inmiddels hun geld ontvangen. Lettinga zette de afronding van het faillissement in. De drieduizend uren die de curator eraan besteedde betekenden een factuur van 720.000 euro, een bedrag dat uit de boedel is betaald. Deze zomer leverde Lettinga het 55ste en laatste faillissementsverslag in.

In uw boek zegt u dat het bedrijf door de fiscus is vermoord. Zo voelde dat?

Gerard Kral: ‘Zeker. Zestig ambtenaren van de belastingdienst kwamen tijdens een inval in onze winkels en het kantoor beslag leggen en de inventaris opnemen. Het was een actie om zich te tonen. ‘Weet u wel wat u vandaag gedaan hebt, u hebt mijn bedrijf vermoord’, heb ik de belastinginspecteur bij mij op kantoor gezegd. Dat waren heftige woorden, maar zo voelde ik het toen wel.’

‘Het legde een bom onder het bedrijf. De pers wist ervan, de banken kregen er weet van. Die zeiden onze leveranciers alleen te leveren als ze vooraf en in cash betaald kregen. Zo gingen de dominostenen vallen.’

Curator kreeg van de rechter gelijk

Zuur voor Kral was dat de curator van de rechter jaren later gelijk kreeg. De claim van de belastingdienst was deels onterecht. Een naheffing werd verlaagd van 7 ton naar 133 duizend euro. Later werd er geschikt voor 3 ton.

Wat hebben het faillissement en de jarenlange afwikkeling ervan met u gedaan?

Kral: ‘Het was traumatisch. Een paar procent van alle ondernemers gaat ooit failliet. Het is iets waarvan je denkt dat het een ander overkomt. Maar dan gebeurt het jezelf. Dat grijpt je aan.’

‘Het is natuurlijk nooit de bedoeling failliet te gaan wanneer een bedrijf start. In mijn boek noem ik het ’een kind verliezen’. Dat kun je nooit meer compenseren, dat blijft. Alleen je weet ook dat het leven niet ophoudt. Je zult toch verder moeten, en dat is ook beter. Er is altijd perspectief. Daarom heeft mijn boek ook de titel ’Kop d’r Veur.’’

Waarmee u ook verwijst naar een uitspraak die u deed op een bijeenkomst voor medewerkers?

‘Ik nam het woord op de bijeenkomt in de Jaarbeurs in Utrecht waar 500 mensen ontslag werd aangezegd. Ik vond dat het mijn verantwoordelijkheid was. Ik heb uitgelegd dat we in een onmogelijke positie terecht waren gekomen door toedoen van de fiscus, maar dat we niet de moed mochten verliezen en hoop moesten houden voor de toekomst.’

‘Ik zei dat we daar in het Gronings een uitdrukking voor hebben: kop d’r veur. Dat begreep iedereen. Er was applaus, ik kreeg een staande ovatie. Het was een heel bijzonder moment dat ik nooit zal vergeten.’

‘De belastingdienst heeft ons een kans afgepakt’

Waarom hebt u het allemaal willen opschrijven?

’Ik vertel het verhaal ook omdat ik hoop dat het toekomstige bedrijven nooit meer gebeurt. De belastingdienst zou nooit zo’n belangrijke rol mogen spelen in een faillissement. Het was in ons geval ook heel onterecht. We waren druk bezig met een reorganisatie en het inspelen op de nieuwe digitale markt. De belastingdienst heeft ons die kans afgepakt.’

Het faillissement is afgerond, het boek is geschreven. Is er nu opluchting?

‘Zo beleef ik dat niet. Het is nooit achter de rug. Het faillissement blijft aan mij kleven en ik kom er nooit meer van los. Iedereen maakt in zijn leven dingen mee die ernstig zijn, die blijven bij je.’

‘Het schrijven ging vaak met kromme tenen want voortdurend keerden zaken terug uit die periode uit mijn leven waar ik slechte herinneringen aan bewaar. Ook bij het graven in de archieven kwam ik van alles tegen. Die parkeer je van nature. Daar wil je het liever niet meer over hebben. Maar voor het schrijven moest ik wel terug, de parkeerplaats weer op. Dat was de consequentie van de keuze een boek te willen schrijven.’

Na het faillissement nam KPN voor 2,75 miljoen euro 60 van de 106 Kral-vestigingen over. Het telecombedrijf maakte er winkels van voor allerlei digitale activiteiten. Het werkte niet en KPN trok in 2007 de stekker er al weer uit.

Een jaar na het faillissement richtte Gerard Kral SBS Fotomarketing op, opnieuw een familiebedrijf. Die onderneming telt nu 35 medewerkers en is inmiddels door Gerard Kral overgedragen aan zijn schoonzoon.

Bron: RTV Noord

Boek over opkomst en ondergang fotoKral

VEENDAM – In december brengt Gerard Kral een boek uit vol anekdotes en persoonlijke verhalen onder de titel `Kop d’r veur` van eenmanszaak tot fotoreus. Het boek geschreven door Cees Stolk bevat 276 pagina`s en maar liefst 350 foto`s in full color en gaat over de geschiedenis van fotoKral. Gerard Kral (1952) is een van de zeven zonen, opgegroeid in Oude Pekela en oud-keeper van vv Noordster.

Kop d’r Veur

Gerard Kral doet zijn persoonlijk verhaal over het ontstaan van het bedrijf, de ontwikkeling, het succes van de fotogigant maar ook over de neergang. Zijn verhaal in het boek ‘Kop d’r Veur’ gaat er dan ook over, hoe hij het als persoon heeft ervaren. Hoe een kapperszaak, oorspronkelijk uit Nieuwe Pekela, groeide naar 160 winkels en een fotostudio en 800 medewerkers landelijke bekendheid kreeg. Het verhaal gaat tevens over de concurrentie, en de belastingdienst. Maar ook de intreding van de digitale fotografie die ervoor zorgde dat er geen fotorolletje meer werd verkocht.