Energieprijzen

Tot januari kan Hofman droog hout leveren aan zijn klanten, daarna verwacht hij dat het op is. Dat heeft volgens hem alles te maken met de hoge energieprijzen. “Een houtkachel is sowieso voordeliger ten opzichte van de gasprijzen. Maar nu rijzen de prijzen de pan uit en denken mensen: ik ga weer meer hout stoken.”

Zorgen

De stijgende vraag naar haardhout baart Milieu Centraal, de organisatie die onafhankelijke en praktische informatie verstrekt over milieu en energie, zorgen. Milieu Centraal raadt het gebruik van open haarden en houtkachels om twee redenen af.

“Ten eerste is het slecht voor jezelf en je omgeving. Tijdens het stoken komen er schadelijke stoffen vrij, zoals fijnstof en koolmonoxide, in en om je huis”, zegt Paulien van der Geest van Milieu Centraal. “Ten tweede is verwarmen met hout niet duurzaam. Tijdens het branden van een open haard gaat negentig procent van de warmte via de schoorsteen weer naar buiten. Bij een houtkachel gaat twintig tot veertig procent van de warmte verloren. Tijdens het laten branden van een pelletkachel wordt 85 procent van de warmte nuttig gebruikt, maar ook daarmee veroorzaak je luchtverontreiniging. Houtkachels als hoofdverwarming gebruiken is niet verstandig, het is meer voor de sfeer.”

Zo nieuw mogelijk

Uit een nieuwe rekenmethode van het RIVM, van februari 2021, blijkt dat houtstook verantwoordelijk is voor 23 procent van de uitstoot van fijnstof in Nederland, terwijl eerder werd uitgegaan van 10 procent. “De kachels zijn inmiddels een stuk schoner geworden. Wij raden mensen altijd aan om tweedehands spullen te kopen, maar dat advies geldt niet voor kachels. Als je een houtkachel koopt, kan die beter zo nieuw mogelijk zijn.”

Prijzen

De vraag naar haardhout is groot, maar het aanbod is niet oneindig en dat heeft invloed op de prijs. “De prijzen zijn wel iets omhoog gegaan, mede omdat we een stamhouttekort hebben in Nederland. Volgend jaar zal er wel een prijsstijging komen”, vertelt Hofman.

Hofman koopt het hout bij particuliere bosbezitters. De voorraad voor volgend jaar is al grotendeels ingekocht, dus wordt er al druk gezaagd, gesorteerd en gedroogd in Ees. Maar Hofman kreeg wel te maken met een tegenvaller begin dit jaar. “We hadden een contract met Staatsbosbeheer. Zij zijn per 1 januari gestopt met het leveren van haardhout. Daarom moeten wij, sneller dan gedacht, op zoek naar andere leveranciers van stamhout.”

Dat lukt redelijk, maar het valt niet mee. “Het hout van Staatsbosbeheer gaat van hier op de boot naar een fabriek in Genk, België. Wij wonen hier in het bos en het hout van hier gaat naar België toe. Wij moeten dus op zoek naar hout, daarvoor moeten we verder rijden en dus zijn de transportkosten hoger, waardoor het hout ook duurder wordt.”

Staatsbosbeheer laat weten sinds 2019 te zijn gestopt met de particuliere verkoop van haardhout. In september 2020 is ook besloten te stoppen met de verkoop van haardhout aan bedrijven en handelaren. Staatsbosbeheer heeft nog een aantal lopende contracten met bedrijven, maar die worden niet verlengd. Vanaf 2025 verkoopt Staatsbosbeheer geen haardhout meer aan bedrijven.

De reden is het negatieve effect op het milieu. “We willen het hout zo lang mogelijk in de kringloop houden. Het is natuurlijk minder duurzaam om het hout gelijk te verbranden”, zegt woordvoerder Imke Boerma van Staatsbosbeheer. “We willen de CO2 in het hout zo lang mogelijk vasthouden.”

Het hout dat eerst werd verkocht als haardhout, gaat nu naar de vezelindustrie. “Daar wordt plaatmateriaal van gemaakt.” Volgens Boerma vindt de verwerking van het hout plaats in het buitenland, omdat in Nederland die fabrieken niet aanwezig zijn. “Maar het hout dat wordt verwerkt, is wel bestemd voor de Nederlandse markt. Het hout wordt bijvoorbeeld verkocht in de bouwmarkt of gebruikt door bouwbedrijven.”

Isoleren en gedrag aanpassen

Nu de vraag naar haardhout toeneemt en de prijzen stijgen, adviseert Van der Geest om je geld niet in kachels en hout te investeren, maar in de isolatie van je huis. “Voor iedere prijsklasse zijn er isoleertips, zowel voor mensen met een koop- als huurwoning. Mensen kunnen bijvoorbeeld isolatiefolie op hun raam plakken of kieren dichten. Maar ook door je gedrag aan te passen bespaar je al een hoop. Bijvoorbeeld door alle deuren te sluiten in huis en alleen de ruimtes te verwarmen waar je veel bent, bespaar je al 240 euro per jaar en de thermostaat ’s nachts naar 15 graden draaien kan je al 180 euro per jaar opleveren.”

Als mensen toch de kachel aansteken dan moeten ze volgens Hofman één ding zeker niet doen. “Stook niet met nat, sloop of geverfd hout. Dat is echt uit den boze. Het veroorzaakt veel overlast. We zien het nog regelmatig, maar dat is echt niet de bedoeling. Stook alleen met goed gedroogd hout.”