STADSKANAAL – Onlangs besloot de 91 jarige Mw. Klok (geen grap) uit Stadskanaal een naar schatting 125 jaar oude scheepsklok te schenken aan de stichting Jatrie. Mw. Klok; ”Deze klok is afkomstig uit een oud stoomschip waarvan ik de naam niet meer weet. Mijn man heeft de klok heel lang geleden een keer op de kop getikt. Het mechanische uurwerk is nog goed, maar bij mij doet de klok geen dienst meer en samen met mijn kinderen heb ik besloten om het te schenken aan de Jatrie.”
Als de restauratie voltooid is, zal de klok te bewonderen zijn in het roefje van het schip. De stichting krijgt wel vaker gebruiksmaterialen aangeboden. Onlangs schonk iemand enkele reddingsvesten. De restauratiewerkzaamheden en de inrichting van het ruim zijn nog in volle gang en kunnen naar verwachting voor de zomer afgerond worden. Een dezer dagen wordt de luikenkap voorzien van nieuwe weerbestendige dekzeilen.
Nieuwe sponsoren Jatrie
STADSKANAAL – De restauratie van de Jatrie vordert mede dankzij de inbreng van twee nieuwe sponsoren. De in messing uitgevoerde letters van de naamborden van het schip en de initialen van de oude eigenaar Harm Davids zijn onlangs gefabriceerd door het bedrijf Thalens PPS , gevestigd in de Drouwenermond. Thalens PPS is specialist op het gebied van nauwkeurig en hoogwaardig plaatwerk. Zowel halffabricaten als compleet functionerende producten in de meest uiteenlopende materiaalsoorten kunnen seriematig worden geproduceerd en geleverd. Het bedrijf voorziet verschillende industrieën, zoals de medische apparatenbouw, de verwarmingsindustrie, de elektronica-industrie en de elektrotechnische industrie van hoogwaardig plaatwerk. De nieuwe naamborden zijn inmiddels bevestigd aan het schip.
In het vroege voorjaar van 2016 zal het schip van een elektrisch systeem worden voorzien. Stagiaires van het Noorderpoort gaan onder leiding van de vrijwilligers aan de slag met deze installatietechnische werkzaamheden. Het in Stadskanaal gevestigde bedrijf Velgsib Installatietechniek zal de nodige materialen beschikbaar stellen. Het bestuur en de restauratievrijwilligers zijn uiteraard zeer ingenomen met deze steun vanuit het bedrijfsleven.
Nieuwe stuurhut en website voor de Jatrie
STADSKANAAL – Schip de ‘Jatrie’ heeft een nieuwe stuurhut en er is een nieuwe website gelanceerd.
Stuurhut
Nadat de Jatrie op 15 en 16 juni op eigen kracht vanuit Groningen was teruggevaren naar Stadskanaal, zijn de vrijwilligers direct aan de slag gegaan om een nieuwe stuurhut op het schip te plaatsen.
Leerlingen van het Noorderpoort hadden in 2014 al een aanzienlijk aantal onderdelen van de stuurhut geproduceerd. Van de stalen onderbouw was een model geconstrueerd en de ontbrekende elementen waaronder de schuifdeuren en de drie dakelementen waren door de vrijwilligers gemaakt.
Aangezien op een schip niets recht is, was het spannend om te zien of alle voorbereidingen goed waren uitgevoerd. Met enkele kleine aanpassingen zijn de vrijwilligers er in enkele weken in geslaagd de stuurhut op de stalen onderbouw te plaatsen en tevens te voorzien van nieuwe beglazing, geleverd door Glas Ockels. Tijdens deze werkzaamheden kwamen toch weer nieuwe mankementen aan de stalen onderbouw tevoorschijn. Deze mankementen die het gevolg waren van de jarenlange invloed van weer en wind konden evenwel tijdig worden verholpen.
Na de zomervakantie zal het stuurhuis zo authentiek mogelijk worden afgebouwd.
Website
Sinds afgelopen week beschikt stichting Jatrie over een eigen website: www.jatrie.nl Middels deze website wil de stichting alle belangstellenden permanent informeren over de geschiedenis van het schip, van de scheepvaart en scheepsbouw in de Veenkolonien en over de voortgang van de restauratie. Ook zullen geschreven herinneringen over de Jatrie dan wel andere schepen op de website worden geplaatst. Een eerste bijdrage is al te lezen. Als het schip volledig is gerestaureerd, biedt de website ook de mogelijkheid om het schip te boeken voor verschillende activiteiten.
De Jatrie is weer thuis
STADSKANAAL – Na een tijd van afwezigheid voor restauratiewerkzaamheden voer de Jatrie gisteren weer door het Stadskanaal. Het binnenvaartschip uit 1930 was voor restauratiewerkzaamheden in Groningen geweest. De negentig jaar oude bronsmotor van de Jatrie heeft ongeveer 25 jaar stil gestaan. In april heeft men de motor weer draaiende gekregen.
Nu de nieuwe stuurhut klaar is, kon de Jatrie op eigen kracht naar Stadskanaal varen zodat hier de stuurhut gemonteerd kan worden. Wanneer alle restauratiewerkzaamheden klaar zijn, kan de Jatrie dienstdoen als varend monument.
[Foto’s: Marc Dol – RTVS]
Jatrie komt dinsdag 16 juni weer noar Knoal
Jatrie tijdens opknapbeurtSTADSKANAAL – Jatrie komt weer noar Knoal. Op 14 april j.l. lukte het om de negentig jaar oude dieselmotor van de Jatrie weer aan de loop te krijgen. Volgens eigen inschatting had de Brons bijna 25 jaar stilgestaan.
In januari dit jaar gingen de vrijwilligers Jacob Schoonhoven en Koos Woudberg, geassisteerd door stagiaires aan de slag om de unieke twee cilinder (D-type) een zgn. bakjesknapper weer aan de praat te krijgen. Vader en zoon Oortwijn uit Veendam en Jan Bos voorzitter van de stichting Appingedammer Bronsmotoren Museum, kenners van dit type motor, gaven adviezen. Tijdens enkele duurproeven kwamen vervolgens allerlei andere gebreken aan het licht: met name de waterkoeling leverde problemen. De afgelopen weken zijn onderdelen nagemaakt of gereviseerd met als resultaat dat de mankementen nu verholpen zijn.
In twee dagen tijd, op maandag 15 juni en dinsdag 16 juni zal het schip op eigen kracht terugvaren naar Stadskanaal. Na terugkomst zullen de nieuwe stuurhut en de buikdenning geplaatst worden en zal het nodige schilderwerk uitgevoerd worden. Het vrachtschip zal eind juli deelnemen aan MusSailkanaal.
Veenkoloniaal vrachtschip Jatrie te water
Zo begon het ooit. (F: Jan Geertsema via 112 regioflits)
STADSKANAAL – Vandaag is het oude vrachtschip de Jatrie te water gelaten. De Jatrie, die de afgelopen jaren op het droge heeft gelegen wordt nu naar een werf in Groningen gesleept. Hier wordt de zogeheten ‘scheepshuid’ vervangen.
Het is de bedoeling om de Jatrie weer in oude luister te herstellen. Leerlingen van het Noorderpoort hebben in het kader van een werkleertraject de dek-luiken al vernieuwd. Ze zijn nu bezig met de bouw van een nieuwe stuurhut. Ook de oorspronkelijke Bronsmotor wordt gerepareerd.
De tewaterlating ging niet zonder slag of stoot, toen het schip in het water lag bleek de romp op verschillende plaatsen nog te lekken. Leerlingen van het Noorderpoort hebben de gaten provisorisch gedicht.
Pekelder roots
Jatrie tijdens opknapbeurt
De Jatrie is een oud Veenkoloniaal binnenvaartschip, in 1930 gebouwd in Pekela. De laatste eigenaar en schipper was Harm Davids. Het was zijn laatste wens dat het schip een permanente plaats zou krijgen bij het Streekhistorisch Centrum in Stadskanaal.
Huiswaarts
De verwachting is dat de Jatrie in het voorjaar van 2015 als varend monument op eigen kracht terug kan varen naar Stadskanaal. Ruim op tijd om de feestelijkheden rond het 250 jarig bestaan van het Stadskanaal op te luisteren. [Bron: RTV Noord]
Jatrie tijdelijk naar Groningen
STADSKANAAL – Vrijdag 10 oktober a.s. , rondom het middaguur zal het vrachtschip Jatrie door transportbedrijf Mammoet teruggeplaatst worden in het Stadskanaal. Dit spektakelstuk vindt plaats aan de Oosterkade nabij de vestiging van de Wedeka, op dezelfde plek waar het schip jaren geleden uit het kanaal werd getild. Tijdens haar verblijf van ruim vijf jaar op het terrein van Schutte Metaal is het schip grondig schoongemaakt en aan de buiten- en bovenzijde van een nieuwe verflaag voorzien.Verschillende onderdelen van het schip zijn gerepareerd en is de luikenkap vervangen door leerlingen van het Noorderpoort. Momenteel wordt door dezelfde leerlingen gewerkt aan de bouw van een nieuwe stuurhut. Maar de grootste klus, het vervangen van de scheepshuid, zal dit najaar in Groningen bij scheepsrestauratiewerf Talsma worden uitgevoerd. Ook hier zullen leerlingen van het Noorderpoort de nodige werkervaring gaan opdoen.
Nadat het schip te water is gelaten zal het enkele dagen later naar Groningen worden gesleept. Daarvoor wordt het schip momenteel door vier leerlingen provisorisch dicht gemaakt. Dat is noodzakelijk omdat de scheepshuid na 85 jaar met name op de waterlijn in zeer slechte staat verkeerd. Voor de zekerheid zullen er een paar pompen aan boord zijn om te voorkomen dat het ruim teveel water zal maken. Nadat de scheepshuid is vervangen, zal de unieke 2 cilinder Bronsmotor gerepareerd worden. De verwachting en planning is dat het schip in het voorjaar van 2015 op eigen kracht weer terug kan varen naar Stadskanaal. Afgelopen week is het schip geschouwd door een speciale commissie van de Federatie van Oud Nederlandse Vaartuigen. De FONV zal voor het schip voorlopig de zgn. B-status afgeven.
Na voltooiing van de restauratie krijgt het schip de A-status, de hoogste status voor monumentale schepen. De Jatrie zal dan een van de weinige monumentale objecten zijn die de geschiedenis van scheepsbouw en scheepvaart in de Kanaalstreek levend zullen houden.
Vrachtschip Jatrie vaarklaar in jubileumjaar 2015
STADSKANAAL – Met een recente toezegging van een subsidie van de provincie Groningen is de stichting Jatrie er in geslaagd voldoende middelen bij elkaar te brengen om de restauratie van de Groninger Steilsteven een nieuwe fase in te laten gaan. Samen met bijdragen van het Prins Bernard Cultuurfonds, de NAM, het BSP fonds, de RABO bank, het Wildervank Fonds en lokale ondernemers kan het onderwaterschip nu vervangen worden. Het uit 1930 stammende vrachtschip krijgt vanaf volgend jaar nabij het Streekhistorisch Centrum een ligplaats in het kanaal, niet ver van zijn voormalige plek aan de Cereskade. In Stadskanaal ligt dan een varend monument uit de rijke historie op het gebied van de scheepsvaart en scheepsbouw in de Veenkoloniën.
Deze bijzondere restauratieklus gaat middels een stage dit najaar met leerlingen van het Noorderpoort uit Stadskanaal uitgevoerd worden op de werf van scheepsrestauratiebedrijf Jelle Talsma BV te Groningen. Daarvoor zal het vrachtschip begin oktober naar de stad worden gesleept. Transportbedrijf Mammoet zal de steilsteven binnenkort terugplaatsen in het kanaal nadat het provisorisch is gedicht. Enkele pompen aan boord moeten het schip drijvende houden tijdens de sleeptocht door de Groninger kanalen.
Jatrie
Aanvankelijk zou het schip, door gebrek aan voldoende middelen, een plek op het droge krijgen achter het Streekhistorisch Centrum: de eigenaresse van het schip. Vorig jaar besloot het stichtingsbestuur van koers te veranderen. Men is aan de slag gegaan met fondswerving om mogelijk te maken dat het vrachtschip weer te water zou kunnen. Met veel organisaties, fondsen, lokale ondernemers en overheden werd contact gelegd. Doorslaggevend voor de vele sponsoren bleek het plan om het schip in de vorm van een leerwerkproject te gaan restaureren. Leerlingen van het Noorderpoort in Stadskanaal hadden al een nieuwe luikenkap gemaakt en momenteel wordt er door hun gewerkt aan een replica van de oude stuurhut. Vrijwilligers zijn bezig om het bovenschip van een nieuwe verflaag te voorzien waarbij zoveel als mogelijk is het schip haar oorspronkelijke uiterlijk terug zal krijgen. Nadat het schip voorzien is van een nieuwe huid, zal het waarschijnlijk naar Appingedam worden gesleept. Vrijwilligers van het Brons Motoren Museum zullen samen met leerlingen de originele tweecilindermotor van 50 pk. , een zgn. Bakjesknapper, restaureren.
De planning is dat het schip in het voorjaar van 2015 op eigen kracht weer naar haar thuishaven te Stadskanaal kan varen. Het bestuur heeft een aanvrage ingediend om voor het schip de hoogste status van Varend Monument te verkrijgen. Eind september zal het schip door een speciale commissie worden geschouwd. Het kan dan onderdeel worden van de vloot van de Landelijke Vereniging Behoud Historische Bedrijfsvaartuigen. De LVBHB houdt haar jaarlijkse reünie eind juli 2015 in Musselkanaal. Naar verwachting zullen er ruim 125 authentieke vrachtschepen afmeren in het Stads-Musselkanaal. Volgens voorzitter Jaap Duit van de stichting Jatrie kan het vrachtschip volgend jaar wellicht een prominente rol vervullen tijdens de festiviteiten van de stichting 250-400.
Restauratie Jatrie vordert gestaag
STADSKANAAL – Het nieuwe stuurhuis van het vrachtschip Jatrie krijgt vorm. De Jatrie is een oud-Veenkoloniaal binnenvaartschip, dat het Streekhistorisch Centrum in Stadskanaal in 2008 door een schenking heeft gekregen. De laatste eigenaar, Harm Davids, had als wens dat het schip daar zou komen te liggen. Het schip was in zeer slechte staat van onderhoud. Stichting Jatrie is bezig om het schip in fases te restaureren.
Leerlingen van het Noorderpoort te Stadskanaal zijn, onder leiding van docent Harry van Greven, gestart met het maken van een replica van het originele stuurhuis. Het oude stuurhuis was geheel verrot. Jens Wind, oud-leerling van het Noorderpoort, heeft op basis van de sloopresten achttien digitale werktekeningen gemaakt.Van het geheel demontabele stuurhuis wordt in school een proefopstelling gemaakt. Na voltooiing van dit leerwerkproject zal volgend voorjaar het stuurhuis definitief op het schip worden geplaatst.
Inmiddels zijn ook, met inzet van leerlingen van het Noorderpoort, zestig dekluiken vervangen. Dankzij een financiele bijdrage van het projectenfonds van de Rabobank Zuid en oost Groningen is het benodigde materiaal ingekocht. Voor de verdere restauratie en inrichting van het schip is het stichtingsbestuur momenteel druk doende om financiele middelen te verzamelen voor het inhuren van een leerwerkmeester. Deze vakman moet leerlingen van het Noorderpoort ter plekke begeleiden bij de verschillende werkzaamheden.
Stuk streekhistorie opgegraven, rolpaal voor Scheepsjoagers
Rolpaal gevonden aan de ceresstraat
STADSKANAAL – Vanmorgen hebben gemeente medewerkers van Stadskanaal een mooi groot stuk historie opgegraven aan het kanaal. Het gaat hierbij om een zogeheten rolpaal wat vroeger een belangrijke rol in de geschiedenis van de Groninger en Drentse Veenkoloniën heeft gespeeld. Dankzij een tip van een buurtbewoner is deze rolpaal gevonden en vanmorgen rond 09.00 uur uitgegraven. Vervolgens is het stuk historie naar de gemeenteloods gebracht. In deze loods is het met water schoongemaakt. De rolpaal, dat in een stuk beton zat gegoten, wordt op een later tijdstip naast het oude binnenvaartschip de Jatrie tentoongesteld bij het Streek Historisch Centrum.
De rolpaal
Wat is een Rolpaal?
Een rolpaal, ook draaipaal of rollepaal genaamd, is een paal die vroeger werd gebruikt als hulpmiddel bij het jagen van schepen. Daarbij werd het schip – bij vervoer van passagiers trekschuit genoemd – met een touw voortgetrokken door een mens of paard die daarbij over het jaagpad liep. Rolpalen stonden op plaatsen waar kanalen, vaarten en sloten een bocht maakten. De lijn tussen de trekschuit en trekker werd bij het nemen van scherpe bochten om een rol- of draaipaal gelegd. De schipper zorgde, door het geven van tegenroer, dat de boot zonder de kant te raken de bocht om kwam.
Info wikipedia / foto’s Ronny Wiekenkamp / Regio Events.
Luister online
