REGIO – De kans dat er een ongeluk gebeurt in een kerncentrale is klein, maar als het gebeurt moeten er jodiumtabletten bij de hand zijn. Dat stelt de Drentse Statenfractie van GroenLinks. In het bijzonder zwangere vrouwen en gezinnen met kinderen jonger dan vier jaar hebben deze nu nog niet altijd in huis. Ook weten ze vaak niet dat dit nodig is. GroenLinks stelt Kamervragen en wil dat de Minister ingrijpt.

Schildklierkanker

Het inademen van radioactieve stoffen kan leiden tot schildklierkanker. Dat risico geldt in het bijzonder voor mensen jonger dan 40 jaar die in een gebied wonen binnen een straal van 20 kilometer van een kerncentrale. En voor kinderen tot 18 jaar en zwangere vrouwen die maximaal 100 kilometer van een kerncentrale wonen.

Tussen 2010 en 2015 heeft iedereen in Nederland die binnen een straal van 20 kilometer van een kerncentrale woont jodiumtabletten ontvangen via de post. Hiervan verstrijkt binnenkort de houdbaarheidsdatum en dus worden er nieuwe tabletten opgestuurd.

Risicogroep zonder jodiumtabletten

In 2017 heeft ook ieder huishouden met kinderen onder de achttien jaar die tussen de 20 kilometer en 100 kilometer van een kerncentrale wonen de jodiumtabletten ontvangen. Deze zijn houdbaar tot 2026. Probleem is volgens fractievoorzitter van GroenLinks in de Drentse Staten Slagt-Tichelman dat er in de afgelopen vier jaar ook zwangeren zijn bijgekomen en kinderen zijn geboren. Die vallen in een risicogroep, maar hebben geen tabletten ontvangen. Ook mensen die nieuw zijn komen wonen in de regio hebben geen tabletten in huis. Zij zouden deze moeten krijgen, of op zijn minst worden geïnformeerd over het zelf in huis halen van deze jodiumtabletten.

Waar staan de kerncentrales?

Het gaat om de gebieden rondom de Nederlandse kerncentrale Borssele, de Belgische kerncentrales Doel en Tihange en de Duitse kerncentrale in Lingen.

Voor Drenthe geldt dat alle inwoners van de provincie binnen een straal van 100 km van de kerncentrale van het Duitse Lingen vallen. Ook veel inwoners van Groningen wonen in dit risicogebied. Ter indicatie, Stadskanaal ligt hemelsbreed zo’n zestig kilometer van de kerncentrale in Lingen. Overigens staat in de planning dat deze in 2022 sluit.

Structureel informeren

Veel zwangere vrouwen en gezinnen met jonge kinderen zijn zich volgens Slagt-Tichelman niet bewust van het risico en de eventuele preventieve maatregelen bij een ongeval in een kerncentrale. GroenLinks pleit er dan ook voor om deze groep structureel te informeren. “Er is een hiaat, daar moet iets aan gedaan worden,” zegt Slagt-Tichelman. Gemeenten, verloskundigen en ziekenhuizen kunnen bijvoorbeeld worden ingezet bij het verspreiden van informatie en een distributieprogramma. “Bijvoorbeeld door bij de aangifte van een geboorte bij het gemeentehuis meteen een voucher mee te geven die kan worden ingeleverd bij de apotheek.”

Waarom jodiumtabletten?

Bij een ongeval in een kerncentrale kunnen radioactieve stoffen vrijkomen die zich verspreiden via de lucht. Een van die stoffen is radioactief jodium. Radioactief jodium kan door inademing in het lichaam terechtkomen en door de schildklier worden opgenomen. Dit kan op de langere termijn schildklierkanker veroorzaken bij jonge mensen.

Door op het juiste tijdstip jodiumtabletten in te nemen, raakt de schildklier verzadigd met stabiel jodium, dat ongevaarlijk is. De schildklier neemt dan minder radioactief jodium op, waardoor de kans afneemt om schildklierkanker te ontwikkelen.