Lezing over noordoostelijke grensbewoners

STADSKANAAL – Op zondagmiddag 29 november pakt het Streekhistorisch Centrum na de gedeeltelijke lock-down de reeks van zondagmiddagactiviteiten weer op. Op het programma staat een lezing door mw. dr. Dirkje Mulder-Boers met als titel ‘De grens getrokken’. Daarbij gaat zij in op de vraag waarom ‘Nederlanders’ de Duitsers in de vorige eeuw vooral als oorlogszuchtige Pruise zagen, terwijl de noordelijke grensbewoners hen eerder als familie en buren beschouwden. Mulder vertelt over hoe het leven in de noordelijke grensregio, tussen Beerta en Coevorden en van Ostfriesland tot de Grafschaft Bentheim, er uitzag tussen 1914 en 1964. Ze beschrijft hoe Nederlandse en Duitse grensbewoners samenleefden in een periode van grote internationale spanningen en politieke ontwikkelingen.

Veranderingen

Daarbij komen ook de invloed van de houding van de overheden, de twee wereldoorlogen en grote politieke veranderingen op het leven van de noordelijke grensbevolking aan bod. Dit alles in een periode waarin het veen eerst voor veel werkgelegenheid zorgde en voor groei van de noordelijke grensbevolking, terwijl daarna grote werkloosheid heerste. Ze vertelt niet alleen over de bevolkingssamenstelling, hun sociale contacten met de Duitse buren en hoe de grens tussen Nederland en Duitsland werd beleefd, maar ook over het grensverkeer, de grenseconomie, grensarbeid en de politiek-ideologisch keuzes van grensbewoners.

Dirkje Mulder-Boers (1950) studeerde Cultuurwetenschappen aan de Open Universiteit en studeerde af op de jonge monumentenzorg in de gemeente Emmen. Met het onderzoek De Grens Getrokken, promoveerde zij in 2020 aan de Radboud Universiteit te Nijmegen. Zij is bestuurslid van Stichting Synagoge Coevorden.

Bibliotheek

De voorstelling begint om 14.30 uur en de entree bedraagt € 6,00. Donateurs betalen € 4,00 op vertoon van de pas. Reserveren is verplicht. Dat kan via www.streekhistorischcentrum.nl met de reserveerknop op de home-page. De lezing vindt plaats in de bibliotheek van Stadskanaal aan de Continentenlaan 2. Voor meer informatie: 0599-612649 /info@streekhistorischcentrum.nl

Digitale lezingen prehistorie Noord-Nederland

BORGER – Op 1 november start de nieuwe lezingenreeks bij het Hunebedcentrum waarbij archeologie en prehistorie centraal staan. De afgelopen jaren zijn er uitzonderlijke vondsten gedaan die het verhaal van de prehistorie in Noord-Nederland verrijken en aanvullen. Daarom is het een mooi moment om in een vogelvlucht van een viertal lezingen door de prehistorie van Noord-Nederland te gaan.

Tijdens de lezingenreeks wordt u verteld over de tijd van Neanderthalers tot en met de Metaaltijden op basis van de meest recente inzichten en onderzoeken. Naast dat Noord-Nederland in een breder perspectief wordt geplaatst, wordt er ook ingezoomd op het regionale verhaal.

De lezingen worden gehouden op zondagen en beginnen om 14.00 uur. Alle lezingen zijn alleen digitaal te volgen. Dit is een alternatief voor de lezingen in het Hunebedcentrum, zoals we deze voor de coronamaatregelen in gedachten hadden.

Opgeven

U kunt zich opgeven via e-mail: communicatie@hunebedcentrum.nl. Dat kan per lezing of voor de hele serie. Na opgave ontvangt u een link waarmee u de lezing online kunt volgen. Heeft u interesse in de prehistorie en de recente ontwikkelingen, dan mag u deze lezingenserie eigenlijk niet missen.

Jaap Meijering vertelt over de Paardentram

*De paardentram bij het Tolhuis aan de Marktstraat te Musselkanaal, nabij de IJzeren Klap. De foto is gemaakt kort voor de opheffing van de lijn in 1923. – Collectie Streekhistorisch Centrum.*

STADSKANAAL – Op zondagmiddag 11 oktober a.s. geeft Jaap Meijering een lezing in het kader van de zondagmiddagactiviteiten van het Streekhistorisch Centrum. Deze keer komt hij vertellen over de geschiedenis van de paardentram, één van de oudste vormen van openbaar vervoer in de regio. Daarbij zal hij veel foto’s vertonen, afkomstig uit het archief van het SHC en uit zijn omvangrijke eigen ansichtkaartenverzameling.

Eerste Groninger Tramway Maatschappij

De paardentram was een van de eerste openbare vervoersmiddelen tussen verschillende plaatsen over land. De paardentram is in de 19e eeuw ontstaan uit de omnibus. Bestrating in de steden was destijds doorgaans nog van een kwaliteit dat deze niet bijdroeg tot plezierig rijcomfort in een omnibus. Daarom werden rails aangelegd om de rij-eigenschappen te verbeteren. De lijn Zuidbroek-Stadskanaal van 1879 werd in 1895 verlengd naar Ter Apel. Die lijn hield stand tot 1923. Jaap Meijering zal met name ingaan op de het ontstaan van de Eerste Groninger Tramway Maatschappij, die reed op dit traject Zuidbroek via Veendam, Wildervank en Stadskanaal naar Ter Apel v.v. Ook gaat hij in op de aansluitingen met het net van de stoomtram en spoorwegen in onze omgeving.

De voorstelling begint om 14.30 uur en de entree bedraagt € 4,50. Donateurs betalen € 1,50 op vertoon van de pas. In verband met de maatregelen tegen corona is reserveren verplicht. Dat kan via www.streekhistorischcentrum.nl met de reserveerknop op de home-page. – De lezing vindt plaats in de bibliotheek te Stadskanaal

Horeca uit oude tijden centraal bij SHC

*Plaatsen van plezier; horeca in de regio in de bibliotheek*

STADSKANAAL – Horecagelegenheden in de regio staan centraal in de éérste beeldpresentatie van het nieuwe activiteitenseizoen van het Streekhistorisch Centrum te Stadskanaal. Hotels waren vroeger niet alleen logementen voor mensen van buiten, maar hadden tevens een functie als ontmoetings- en recreatieplaats voor de omwonenden. Er werden vergaderingen en lezingen gehouden, familiefeesten gevierd en toneelspelen of concerten op de planken gebracht. Bij sommige hotels was zelfs een dekstation van de plaatselijke hengstenvereniging. Kortom, het was een plaats van plezier voor iedereen. Overigens in de 19e eeuw fungeerde menig hotel ook nog als gemeentehuis.

Elk dorp in de Kanaalstreek en Westerwolde had één of meerdere hotel-restaurants, meestal vernoemd naar de eigenaar-uitbater. Bert Roossien laat oude opnamen zien van diverse hotel-restaurants van vroeger, maar ook van meer recente uitgaansgelenheden. Hotel Dopper in Stadskanaal, het Boschhuis in Ter Apel, Hotel Bots te Valthermond, maar ook het eerste Chinese restaurant in de Kanaalstreek passeren de revue.

De voorstelling begint op zondag 4 oktober om 14.30 uur en vindt plaats in de Bibliotheek te Stadskanaal, Continentenlaan 2. Entree 4,50 p.p. Donateurs betalen 1,50, incl. koffie/thee. In verband met de Coronamaatregelen is reserveren noodzakelijk. Dat kan via de website van het SHC: www.streekhistorischcentrum.nl.

Herman Sandman sluit Zomerkost af in Bibliotheek Stadskanaal

STADSKANAAL – Deze zomer pakt Bibliotheek Stadskanaal uit tijdens Zomerkost, een activiteitenserie voor volwassenen. Geniet elke dinsdagochtend tussen 10.00 en 11.30 uur van een voorstelling, lezing of (muzikale) voordracht. De programma’s van Zomerkost krijgen een Gronings sausje. Dinsdag 11 augustus is schrijver en columnist Herman Sandman de laatste gast in de serie.

Pagina twee, linksonder. Herman Sandman schrijft dagelijks een veelgelezen column in het Dagblad van het Noorden. Hij schetst in deze korte pennenstreken het dagelijks leven. In zijn columns combineert hij zijn bekende humor met weemoed en levensfilosofie. Op zijn Gronings, uiteraard. Eerder schreef Sandman al verschillende boeken over voetbal, rock-‘n-roll, opgroeien in Oost-Groningen en het literaire leven in de stad.

In Bibliotheek Stadskanaal zal hij verhalen en columns voordragen. Soms ontroerend, andere keren grappig, maar altijd herkenbaar.

Smul ook van Zomerkost en meld je aan

De lezing op dinsdag 11 augustus begint om 10.00 uur en duurt tot ongeveer 11.30 uur. Wil je deze activiteit bijwonen? Meld je gratis aan in de bibliotheek of stuur een mail stadskanaal@biblionetgroningen.nl.

Marianne Swinkels geeft lezing in Bibliotheek Stadskanaal

STADSKANAAL – Deze zomer pakt Bibliotheek Stadskanaal uit tijdens Zomerkost, een activiteitenserie voor volwassenen. Geniet elke dinsdagochtend tussen 10.00 en 11.30 uur van een voorstelling, lezing of (muzikale) voordracht. De programma’s van Zomerkost krijgen een Gronings sausje. Dinsdag 4 augustus is schrijfster Marianne Swinkels te gast.

Stadskanaalster Marianne Swinkels geeft een lezing over haar autobiografische roman ‘Loslaten doet pijn’. Het is een openhartig en indringend verhaal over wat het betekent voor een gezin als er een kindje wordt geboren dat niet gezond is.

Loslaten doet pijn

In ‘Loslaten doet pijn’ vertelt de auteur wat zij en haar gezin doormaken wanneer een arts tijdens haar zwangerschap vaststelt dat haar zoontje een zeldzame afwijking heeft. Ruim anderhalf jaar geleden begon ze met schrijven. Het was een emotioneel proces; ze moest terug naar de mooiste, maar ook de zwaarste periode uit haar leven. Op deze ochtend zal Marianne vertellen over het verhaal, maar gaat ze ook dieper in op het schrijfproces.

Smul ook van Zomerkost en meld je aan

De lezing op dinsdag 4 augustus begint om 10.00 uur en duurt tot ongeveer 11.30 uur. Wil je deze activiteit bijwonen? Meld je gratis aan in de bibliotheek of stuur een mail stadskanaal@biblionetgroningen.nl.

Kijk voor het volledige programma van Zomerkost op www.biblionetgroningen.nl/stadskanaal.

Imker geeft lezing in Bibliotheek Veendam

VEENDAM – Donderdag 30 juli geeft imker Bennie van Buizen in Bibliotheek Veendam een lezing voor volwassenen. Hij wordt vergezeld door een aantal van zijn bijen. De lezing begint om 10.00 uur en duurt tot 11.30 uur.

De imker vertelt deze ochtend over de bijen en hun leefomgeving. Daarnaast gaan de deelnemers ook zelf aan de slag. Ze gaan Groningse honing proeven en waskaarsen maken.

Aanmelden kan via de website biblionetgroningen.nl/veendam of door een mail te sturen naar veendam@biblionetgroningen.nl.

De deelname is gratis.

Tomas Lieske komt naar Stadskanaal

*F: Portret van Tomas Lieske (door Allard de Witte)*

STADSKANAAL – Op zondag 8 maart komt de schrijver Tomas Lieske naar Stadskanaal. Op uitnodiging van het Streekhistorisch Centrum en in samenwerking met de leeskringen in Stadskanaal zal hij vertellen over zijn boek ‘De vrolijke verrijzenis van Arago’, dat door de landelijke leeskringenorganisatie werd uitgekozen als een van de te bespreken boeken dit jaar.

De hoofdpersoon van het boek is Joys, een opstandig vijftienjarig meisje, dat samen met haar ouders verongelukt in de Italiaanse Dolomieten doordat een vos plotseling de weg oversteekt. Vanaf dat moment ontspint zich een raamvertelling waarin avontuur en geschiedenis door elkaar lopen. Het verhaal verplaatst zich naar het huis van de natuurkundige Paul Ehrenfest en het Leiden van het interbellum, z’n grachten en omliggende polders en de sluipende vijandigheid tegenover Joden. Het is bijzonder hoe Lieske de pijlers van de kwantumtheorie – onvoorspelbaarheid, onzekerheid en onvoorstelbaarheid – tot diep in de roman verwerkt, wat gissen naar de clou enigszins zinloos maakt.

De vrolijke verrijzenis van Arago is een verhaal over hartstocht en intens geluk, een liefdesverklaring aan het ene leven dat wij hebben. Tijdens deze middag zal Tomas Lieske vertellen over zijn werkwijze: de eerste ideeën, de uitwerking daarvan en de groei van de roman in zijn hoofd. Daarnaast zal hij ingaan op wat kleinere detailonderwerpen van zijn laatste boek: het perspectief in het begin van het boek; het versprongen van de locaties, de betekenis van het einde van de roman en de werkelijke historie tegenover de fictie.

De lezing vindt plaats in het Streekhistorisch Centrum, Ceresstraat 2 te Stadskanaal. De lezing begint om 14.30 uur en de entree bedraagt € 10,00 per persoon. Voor donateurs van het SHC € 7,50 op vertoon van de pas. Kaarten zijn vanaf heden te koop aan de kassa van het SHC. Voor meer informatie: tel. 0599-612649 (tijdens kantooruren) of info@streekhistorischcentrum.nl.

Lezingen Stichting ter Borg weer van start

*Houtzaagmolen “Welgelegen” aan het Boven* *Oosterdiep te Veendam. Collectie: Veenkoloniaal Museum*
*Veendam.*

OMMELANDERWIJK – Stichting Collectie ter Borg, achter de Stainkroeg, Ommelanderwijk heeft voor u weer een interessante lezing ter voorbereiding op de aanstaande omvangrijke expositie over de herinrichting van de Veenkoloniën. Op 23 februari vertelt Jan Nico Wilkens over de Veenkoloniale Houtzagerij en Houthandel.

Houthandel Wilkens

De familie Wilkens is geen onbekende in Veendam. Op 1 januari 1823 werden de handtekeningen
gezet voor de vennootschap onder firma K. & J. Wilkens te Veendam. Beide firmanten Klaas en Jan konden toen niet voorzien dat hun bedrijf zou uit groeien tot één van de grotere firma’s in de
Groninger Veenkoloniën. Tot het bedrijf behoorden in de loop der tijd onder andere een houthandel,
een houtzagerij, een scheepswerf, een rederij, een groothandel in zagen en beitels, een aardappelmeelfabriek en een veldkalk-branderij. De geur van gezaagd hout bleef echter tot aan de jaren negentig van deze eeuw aan het Boven Oosterdiep in Veendam hangen. En die geur zal Jan Nico Wilkens op 23 februari zeker in Ommelanderwijk weer doen herinneren.

Aanvang 14.00 uur.

Toegang € 5, inclusief koffie en bezichtiging van het museum.
Donateurs gratis

Noteer ook alvast:

29 maart Geert Jan Strating, directielid Steenindustrie Strating Oude Pekela // 26 april Daan Vergunst, voormalig secretaris herinrichtings–commisie Oost-Groningen en de Gronings-Drentse Veenkoloniën.

Herinneringen aan je schooltijd bij het SHC

*Meester Aardema op school 15 in Nieuw-Buinen. (F: Collectie Streekhistorisch Centrum)*

STADSKANAAL – Op zondag 26 januari organiseert het Streekhistorisch Centrum te Stadskanaal een Warme Wintermiddag, een gezellige winterse middag met verhalen en gedichten, waaraan iedereen kan meedoen. Na vier eerdere edities met de thema’s Winter, Liefde, Geluk en Op reis heeft de middag nu het thema ‘Op school’. Doet u ook mee? Iedereen die dat wil kan verhalen, gedichten en misschien zelfs liederen voordragen die met dit thema te maken hebben.

Dat mag een zelfgeschreven verhaal of gedicht zijn, maar ook andermans werk, in het Gronings, Drents of Nederlands, als de voordracht maar iets met het thema ‘Op school’ te maken heeft. Belangstellenden die zich ook willen laten horen, kunnen zich aanmelden bij Helen of Bert van het Streekhistorisch Centrum. De maximale tijdsduur per persoon is gesteld op 10 minuten.

Het programma begint om 14.30 uur, de zaal gaat om 14.00 uur open. De entree bedraagt € 4,50 per persoon, inclusief koffie met wat lekkers. Donateurs betalen op vertoon van hun pas € 1,50.Voor meer informatie en reserveren, ook als toehoorder: tel. 0599-612649 (tijdens kantooruren) of info@streekhistorischcentrum.nl.

Luister online

Kijk live

Tip de redactie

Smul ook van Zomerkost en meld je aan

Loslaten doet pijn

Smul ook van Zomerkost en meld je aan

Meest gelezen artikelen