ZUIDWENING / BORGERCOMPAGNIE – In september van dit jaar werd Berry Link de nieuwe burgemeester van Veendam. Zijn uitnodiging aan alle fracties: ‘neem me mee naar datgene in de gemeente waar je trots op bent.’ Lies Zondag (Veuruutkiek) pakte deze handschoen met graagte op. Vorige week bezocht ze samen met Link twee families met mijnbouwschade.

‘Ik heb bewondering voor de manier waarop deze mensen omgaan met hun problemen’, zegt Zondag, ‘dus ja daar ben ik trotst op.’

Een leerzame middag voor de burgervader

De burgemeester reageerde volgens Zondag positief op haar voorstel. ‘Hij is de burgervader van deze inwoners, juist zij hebben het nodig door hem gehoord te worden.’  Burgemeester Link: ‘Ik was vooral onder de indruk van de hoop en moed die deze gezinnen laten zien, ondanks de moeilijke situatie waarin zij zitten. Helaas is de invloed van de gemeente op deze dossiers beperkt, maar ik zie het wel als mijn rol om partijen weer bijeen te brengen. Deze middag was daarvoor erg leerzaam.’

Woonboerderij total loss

Het eerste bezoek van de middag was aan Sirina Scheppers. Samen met haar stiefvader kocht ze in 2010 een boerderij in Zuidwending. Kort daarna begon de ellende, aardbevingen door gaswinning zorgden ervoor dat het pand dat ze in prima staat kochten nu total loss is.

Al acht jaar zijn ze verwikkeld in een juridische strijd met het Instituut Mijnbouwschade (IMG) over de schadevergoeding. Terwijl in recente rapporten duidelijk staat dat hun woning onveilig is en met spoed moet worden hersteld. Scheppers: ‘De fundering is kapot en de gebintenconstructie staat scheef in de boerderij. De zijgevels, voorgevel en draagmuren zijn dusdanig aangetast dat herstel eigenlijk niet meer zinvol is.’

Probleem is dat de woning net buiten de aangegeven contourlijnen voor versterking ligt. Daardoor wordt bijvoorbeeld constructieschade en schade aan de fundering niet vergoedt. Voor cosmetische schade, zoals scheuren of verzakkingen, komen ze wel in aanmerking voor een vergoeding. Maar het geboden bedrag is volgens Scheppers veel te lag, ‘daarvoor kunnen we niet eens één muur herstellen.’

Scheuren waar je een vuist in kunt leggen

Scheppers heeft de burgemeester rondgeleid door haar boerderij. ‘Sommige scheuren zijn zo groot dat je er een vuist in kan leggen. Volgens mij is hij behoorlijk geschrokken want hoe verder we door de boerderij kwamen, hoe stiller hij werd.’

‘Als inwoners ervaren dat ze vastlopen ligt daar voor de burgemeester een rol. Het zijn toch zijn inwoners, hij moet er iets van vinden.’ (Lies Zondag, Veuruutkiek)

Het is het soort steun dat Scheppers nooit heeft ervaren vanuit de gemeente Veendam. De vorige burgemeester, Sipke Swierstra, zag in de dossiers geen rol voor hem weggelegd. Voor fractielid Zondag onbegrijpelijk: ‘Als inwoners ervaren dat ze vastlopen ligt daar voor de burgemeester een rol. Het zijn toch zijn inwoners, hij moet er iets van vinden.’

Huis midden tussen de zoutwinningsputten

Na Zuidwending bracht de burgemeester een bezoek aan Jakoba Gräper-Niemeijer. Samen met haar man woont ze al sinds 1966 in Borgercompagnie. Het huis, dat ooit van haar overgrootouders was, ligt midden tussen de zoutwinningsputten van Nedmag. ‘Het is voor ons belangrijk dat de nieuwe burgemeester snel inzicht krijgt in wat er hier allemaal gaande is’, vertelt Gräper-Niemeijer. De zoutwinning veroorzaak onder meer bodemdaling en schade.

‘De afgelopen tien jaar hebben wij nooit de gemeente aan onze zijde gevonden. Nedmag is het troetelkindje van Veendam.’ (Jakoba Gräper-Niemeijer uit Borgercompagnie over de gevolgen van zoutwinning).

Ze zijn al vanaf het begin van de jaren zeventig bij de zoutmijnbouwproblematiek betrokken en kennen dus het klappen van de zweep. Waar in het verleden het dorp nog met Nedmag om tafel zat, is alle vertrouwen in het bedrijf nu weg. Met het bezoek van Link heeft ook Gräper-Niemeijer voor het eerst het gevoel dat er vanuit de gemeente aandacht is voor de situatie in Borgercompagnie. ‘De afgelopen tien jaar hebben wij nooit de gemeente aan onze zijde gevonden. Nedmag is het troetelkindje van Veendam.’

Toen bijvoorbeeld Nedmag in 2017 bijvoorbeeld nieuwe putten wilde slaan stemde de raad daarmee in, ondanks alle inspanning van bewoners om raadsleden goed te informeren. Gräper-Niemeijer: ‘Het is een moeilijk dossier, geen onderwerp waar mensen zich voor hun plezier in willen verdiepen.’ Het bezoek van Link geeft hen de hoop dat Veendam ook weer een beetje hun dorp gaat worden.

Gehoord worden geeft moed

Ook Zondag kijkt positief terug op de bezoeken. ‘Uiteindelijk is de burgemeester niet degene die besluit of er wel of niet geboord wordt naar zout of er meer gas uit de velden wordt gehaald’, stelt Zondag. ‘Maar hij is niet volkomen machteloos. Hij heeft contacten, de dingen krijgen een ander lading wanneer de burgemeester zich er mee bemoeid.’ Scheppers: ‘Hij lijkt me een man die er voor zijn burgers wil zijn. Gehoord worden geeft ons moed, het gevoel dat er iemand achter je staat.’