Met een smoesje naar de kerk gelokt. ‘Ik ben er stil van’.

Dirk Swama ontving vandaag een lintje (foto: Wim de Olde)

WILDERVANK-Vandaag is de jaarlijkse lintjesregen. Ook Dirk Swama uit Wildervank viel deze eer ten deel. Daarvoor moest hij wel met een smoesje naar de Grote Kerk van Wildervank gelokt worden.

Opnames van het Wilhelmus op orgel voor een koningsdag special bij RTV Noord, met dat smoesje is Dirk Swama deze ochtend naar de kerk gelokt. Maar niets is minder waar. Dat dringt ook langzaam tot Swama door als plots de burgemeester binnen komt, gevolgd door familie en vrienden. ´In dacht wat krijgen we nou´, zegt een overdonderde Swama, ´wie komt hier zomaar onaangekondigd binnen?´

‘Vandaag staat u centraal’

In werkelijkheid is Dirk naar de Grote Kerk in Wildervank gelokt omdat hij vandaag benoemd wordt tot Lid in de Orde van Oranje Nassau. ´U zegt heel vaak het gaat niet om mij´, begint burgemeester Berry Link zijn speech, ´maar helaas, vandaag staat u centraal.´

Dirk Swama kreeg het lintje uitgereikt van burgemeester Berry Link in de Oude Kerk te Wildervank (foto: Arienne Dozeman)

Zestig jaar orgnist

Al zestig jaar is Swama actief op het orgel. Daarnaast was hij ook actief betrokken bij de restauratie van de Grote Kerk en van het Walckerorgel in Wildervank en het Van Oeckelenorgel in Oude Pekela. Burgemeester Link: ´Het orgel is voor de heer Swama meer dan een hobby. Hij zet zich al zestig jaar met passie in voor het spelen, maar ook zeker voor het behoud en onderhoud van het orgel. Door de vele uren en de wijze waarop hij zich inzet is hij benoemd tot Lid in de Orde van Oranje Nassau.

Zestig jaar dienstbaar

´Ik ben er stil van´, aldus Swama. ´En ergens ben ik er ook wel erg blij mee. Omdat je toch zestig jaar dienstbaar bent geweest op allerlei gebieden.´

Naast Swama werd ook de heer Visscher-van der Zwaag benoemd tot Lid in de Orde van Oranje Nassau. De heer Oosterveld en de heer Meijerman werden benoemd tot Ridder.

Op kerkenpad in Oost-Groningen: ‘De kerken zijn eigenlijk als een stripverhaal’

St. Willibrorduskerk in Oude Pekela (foto: Ariënne Dozeman / RTV1)

REGIO – Oost-Groningen kent een heel aantal unieke kerken, gebouwd tussen de 13de en 21ste eeuw. Zo’n vijfentwintig van deze kerken openden afgelopen zaterdag de deuren tijdens het Kerkenpad Oost-Groningen. RTV1 bracht aan drie van deze kerken een bezoek.

Als je over de A7 langs Zuidbroek rijdt, kun je hem net zien liggen achter het Van der Valk hotel: de Petruskerk. Wie de afslag neemt komt bij een eeuwenoude kerk, omringd door oude grafzerken en indrukwekkende bomen.

Een kerk uit 1270

De Petruskerk werd in 1270 gebouwd als rooms-katholieke kerk. Meer dan 300 jaar later, in 1594, deed het protestantisme er zijn intrede. Okko van der Poel, voorzitter van de werkgroep Kerkenpad Oost Groningen, weet te vertellen dat de bouwstijl een overgang laat zien tussen Romaanse en Gotische bouw. Zo zijn de ramen niet groot, een Romaans kenmerk, maar wel langgerekt, wat typisch Gotisch is.

Het interieur, met veel houtsnijwerk, stamt uit een latere periode: 1730 – 1830. Bijzonder is het orgel, ontworpen door Hinsz. De 400 jaar oude preekstoel laat allegorieën van geloof, hoop en liefde zien.

Petruskerk Zuidbroek (foto: Ariënne Dozeman / RTV1)

Tussen deze indrukwekkende muren heeft zich heel wat afgespeeld. Zo werd vroeger in de kerk ook recht gesproken, de drostenbank uit 1671 herinnert hier nog aan. Wie ter dood werd veroordeeld hoefde slechts een paar honderd meter naar het Oosten te lopen, via de Heiligelaan naar de Galgenweg.

‘Hier is Veendam ontstaan’

‘Deze kerk is zo bijzonder omdat hier de ontstaansgeschiedenis van Veendam ligt’, vertelt Martin Panman. Hij is de voorzitter van Stichting Vrienden van de Grote Kerk te Veendam. Voordat Veendam bestond werd het gebied bewoond door veenarbeiders die het Oosterdiep en het Westerdiep moesten graven. ‘Er was nogal wat drank in de man en dus vonden de Staten van Groningen dat hier een predikant moest komen.’ Zo ontstond in 1655 het kerspel Veendam.

De Grote Kerk in Veendam (foto:Ariënne Dozeman / RTV1)

Bijzonder is het gigantische orgel dat stamt uit 1800. In de jaren twintig van de vorige eeuw komt Dr. Fried Schmidt-Marlissa naar Veendam, een musicus uit Berlijn. Hij wordt organist van de kerk en vindt het orgel, dat al zo groot was, te klein. Hij laat een soort concertorgel bouwen.

Zelf heeft Panman niet zoveel met de moderne elementen, zoals de glazen aanbouw en de rode stoelen. Juist op de avondmaalstafel uit 1662, de erebanken en de oude preekstoel moet men volgens hem zuinig zijn. ‘Het is misschien niet de meest mooie of meest indrukwekkende kerk, maar hier ligt wel de ontstaansgeschiedenis van Veendam.’ (tekst gaat verder onder de video)

Een kerk als een stripverhaal.

Rita Arends gaat al bijna veertig jaar naar de St. Willibrorduskerk in Oude Pekela en is actief als vrijwilliger. Ze wijst op de prachtige tegelvloer, de bijzondere glas-in-lood ramen en legt de betekenis van de vele beelden uit.

‘Deze kerken zijn eigenlijk als een stripverhaal, de mensen konden vaak niet lezen of schrijven’, zegt Arends. De vele afbeeldingen vertellen de verhalen.

glas in lood kerk oude pekela — ‘laat de kinderen tot mij komen’ (foto: Ariënne Dozeman / RTV1)

De rooms-katholieke kerk werd rond 1890 gebouwd. Een periode dat alle rijke fabrikanten elkaar maar wat graag de loef afstaken als het ging om hun giften aan de kerk. Dat daarna juist een periode van armoede aanbrak is volgens Arends de reden dat er weinig veranderd is.

Restauratie orgel Grote Kerk Veendam gaat door

VEENDAM – Het orgel van de Grote Kerk in Veendam wordt begin 2021 in zijn geheel gerestaureerd. Woensdag zijn daarvoor de contracten getekend. Het orgel klinkt na de restauratie weer, zoals het deed in 1928. ‘Dit is geweldig. De financiën zijn bijna rond en we durven het wel aan om de contracten te ondertekenen. Eind dit jaar wordt misschien al begonnen met het onderzoek naar de originele kleuren van het orgel’, zegt voorzitter Martin Panman van de stichting Vrienden van de Grote Kerk.

Meer dan een half miljoen

De restauratie is begroot op ruim 528.000 euro. Het werk wordt uitgevoerd door Adema’s kerkorgelbouw uit Hillegom, Veldman en Veltman, restauratie en decoratie schilders uit Haren en het Schildersbedrijf Vasse uit Muntendam. De overheid subsidieert de restauratie met een bedrag van 300.000 euro, omdat het orgel sinds 2019 een rijksmonument is. Het kerkbestuur stopt 100.000 euro in het restauratiefonds. De overige 128.000 euro moet de stichting bij elkaar brengen doormiddel van donaties van bedrijven, fondsen en particulieren. Ruim een ton daarvan is inmiddels binnen.

Nedmag

De stichting ontving onlangs nog een donatie van Nedmag van 5000 euro. ‘Daar zijn wel heel content mee. Dit bedrag help enorm om het te kort verder terug te dringen. De subsidie aanvraag bij Avebe Veendam is helaas afgewezen’, zegt Panman.

Bron: RTV Noord

Foto-expositie en orgelmuziek in de Jatrie

Fam. Davids op het dek van de Jatrie, in de jaren dertig (f: ingezonden)

STADSKANAAL – Dit weekend zijn er de STAR-stoomdagen. De Jatrie ligt vanaf donderdag afgemeerd bij de Stationsbrug in Stadskanaal.

Zaterdagmiddag 16 en zondag 17 september is er in het ruim een foto-expositie te zien van oud- en nieuw Stadskanaal met als thema scheepsbouw en scheepvaart, samengesteld en ingericht door vrijwilligers van de Jatrie.

Scheepsbouw
Van achttien historische plekken zijn replica’s van oude foto’s te bewonderen en zijn weer nieuwe foto’s gemaakt. Een groot aantal foto’s heeft betrekking op de vroegere scheepsbouw in Stadskanaal en Musselkanaal.

Dertien werven
Tussen 1850 en heden waren er in totaal dertien werven. In het ruim van de Jatrie is achtergrondinformatie over deze werven te zien.

Orgelmuziek
Tevens is er nostalgische orgelmuziek in het ruim. Een bijzonder fraai houten Duits straatorgeltje van de Fam. Norder van Museum Musica is niet alleen te bewonderen maar ook te horen. Museum Musica vierde afgelopen weekend haar 25 jarig jubileum.

Entree gratis
De toegang tijdens de Star-stoomdagen is gratis.

Orgelconcert en demonstratie door Hank Matray in Onstwedde

ONSTWEDDE – Vrijdag 27 mei 2016 wordt er in de kerkt met de Juffertoren te Onstwedde een bijzonder orgelconcert georganiseerd. Tijdens het orgelconcert zal gespeeld worden op het orgel in de kerk en op andere virtuele orgels. Het concert wordt gegeven door Hank Matray in samenwerking met Bovenschen Orgels & Hauptwerk. ’s Middags start om 13.00 uur een instuif/demonstratie in de kerk, door Hank Matray. Bezoekers kunnen ook op de virtuele orgels spelen. Er is gelegenheid om vragen te stellen over de diverse orgels. De toegang is gratis.

’s Avonds start om 19.00 uur een Orgelconcert. Dit concert zal tot circa 22.00 uur duren.
Toegang voor dit concert is ook gratis. Na afloop van het concert zal er wel een collecte worden gehouden. U kunt o.a. luisteren naar muziek van Sweelinck – Clérambault – Buxtehude – Bach – Franck – Vierne. Er zal tevens uitleg gegeven worden over de orgels.

[ingezonden]

Koorwerken en orgel-improvisaties door Kamerkoor Bel Canto en organist Sietze de Vries

WILDERVANK – Op zaterdag 22 november vindt er in de Grote Kerk aan de Raadhuistraat 8 in Wildervank een bijzonder concert plaats. Kamerkoor Bel Canto, onder leiding van dirigent Bouko Tiggelaar,
zingt vier- tot achtstemmige koorwerken uit de Engelse-, Franse-, Duitse- en Nederlandse (laat)romantische periode. Afwisselend zal organist Sietze de Vries improviseren in dezelfde stijlen. Zo krijgen werken van onder andere Stainer, Franck, Duruflé , Brahms, Mendelssohn en De Klerck een heel andere dimensie.
De sfeer van deze muziek wordt gebracht in de afwisseling van koorwerken (begeleid en à capella) en orgelmuziek. Sietze de Vries is thuis in diverse stijlen van de muziek. De stijl die in dit concert de boventoon voert past uitstekend bij het schitterende Walckerorgel.
Voor informatie over Bel Canto en Sietze de Vries wordt u verwezen naar de websites van beiden: www.kamerkoorbelcanto.nl en www.sietzedevries.nl. Graag verwelkomen de concertgevers u op dit bijzondere concert op 22 november in Wildervank. Het concert begint om 20.00 uur en kaarten zijn verkrijgbaar voorafgaand aan het concert voor tien euro per persoon.

Luister online

Kijk live

Tip de redactie