WILDERVANK – Momenteel is in galerie Kijk ’s Kunst aan de Poststraat 77 in Wildervank t/m 27 september de boeiende expositie “Mannen door Vrouwenogen” te zien. Het is een gevarieerde mix van schilderijen, houtsneden en beelden uit brons, steen, gips, keramiek en glas. Bij de portretten is er ook schilderwerk op oud ijzer te bewonderen waarbij gebruik is gemaakt van de roestkleuren als achtergronden.

De galeriehouders Dick de Jong en Annelies Stuivenberg hebben in de expositie werken bij elkaar gebracht van Martha Asman (houtsneden), Diane Brodie (schilderijen), Sieuwke Ronner (schilderijen op ijzer), Heleen Kater (beeldhouwster), Ine Hoejenbos (beeldend kunstenaar) en van Jacomijn Steen (bronzen en stenen beelden).

Exclusief voorrecht van mannen

Het uitbeelden van mensen – en dan vooral het vrouwelijk naakt – was heel lang een bijna exclusief voorrecht van mannen. Daardoor is de manier van kijken naar kunst geconditioneerd. Men is normaal gaan vinden dat mannen stoer worden afgebeeld, en vrouwen kwetsbaar of als lustobject. Er wordt ‘dus’ met een mannelijke blik gekeken. Maar hoe zien vrouwen mannen eigenlijk? In deze bijzondere tentoonstelling wordt antwoord gegeven op die vraag.

Eeuwenlang was kunst voor het overgrote deel een aangelegenheid van mannen. De opdrachtgevers, de kopers en de kunstenaars zelf: het waren vooral mannen. Vrouwelijke beroepskunstenaars waren een grote uitzondering. Zoals Judith Leyster (1609-1660), die zelfs tot het Haarlemse schildersgilde werd toegelaten! Misschien was zij een leerlinge van Frans Hals. Een vak werd geleerd van een leermeester in diens werkplaats of atelier.

Later kwamen er de kunstacademies voor opleidingen tot kunstenaar. Maar jarenlang waren die niet toegankelijk voor vrouwen. Pas na 1870 werden vrouwelijke studenten schoorvoetend toegelaten. Bovendien golden voor hen in het begin allerlei beperkingen. De lessen ‘tekenen naar levend naaktmodel’ waren, als het om een mannelijk model ging, voor hen verboden terrein. De “Amsterdamse Joffers”, een achttal kunstenaressen die aan het eind van de 19e eeuw studeerden aan de kunstacademie in Amsterdam, bevriend raakten en samen exposeerden, schilderden dan ook vooral stillevens, bloemen, portretten, interieurs en voorstellingen uit het dagelijks leven.

De omslag

Maar het aandeel van vrouwen in de beeldende kunst neemt de laatste decennia in rap tempo toe. In de jaren 80 en 90 kwam de omslag. Met de slagzin “Een slimme meid is op haar toekomst voorbereid” werden vrouwen ook aangespoord om een vakopleiding te gaan doen. Er zijn toen ook meer vrouwen naar de kunstacademies gegaan. Waar vrouwen tegenwoordig zelfs in de meerderheid zijn. Zo ook op de Klassieke Academie in Groningen. De zestal vrouwelijke exposanten in “Mannen door Vrouwenogen” zijn afgestudeerde kunstenaressen.

In de expositie tonen zij hun kijk op mannen. Allerlei facetten van de man komen daarbij aan de orde. De man als lover, adonis, sportman, noeste werker, vijand, strijder, beschermer, heilige, held, huichelaar. Of als iemand die worstelt met zijn emoties. Opgewonden, op de vlucht, verslagen. Alle werken bij elkaar laten veelzijdig de man zien zoals vrouwen hem zien. Met respect, met een knipoog, met een kritische noot. Voor deze kunstenaressen zijn het overigens niet specifiek mannen als onderwerp, ze maken ook ander werk.

“Mannen door Vrouwenogen” is te zien t/m 27 september in galerie Kijk ’s Kunst aan de Poststraat 77 in Wildervank. Geopend op vrijdag, zaterdag en zondag van half 2 tot half 6.

Op 12 en 13 september wordt de workshop “Vrouw portretteert Man” gegeven. Opgave kan op www.kijkskunst.nl.

Een bijdrage van Henk Drenth.