Tomas Lieske komt naar Stadskanaal

*F: Portret van Tomas Lieske (door Allard de Witte)*

STADSKANAAL – Op zondag 8 maart komt de schrijver Tomas Lieske naar Stadskanaal. Op uitnodiging van het Streekhistorisch Centrum en in samenwerking met de leeskringen in Stadskanaal zal hij vertellen over zijn boek ‘De vrolijke verrijzenis van Arago’, dat door de landelijke leeskringenorganisatie werd uitgekozen als een van de te bespreken boeken dit jaar.

De hoofdpersoon van het boek is Joys, een opstandig vijftienjarig meisje, dat samen met haar ouders verongelukt in de Italiaanse Dolomieten doordat een vos plotseling de weg oversteekt. Vanaf dat moment ontspint zich een raamvertelling waarin avontuur en geschiedenis door elkaar lopen. Het verhaal verplaatst zich naar het huis van de natuurkundige Paul Ehrenfest en het Leiden van het interbellum, z’n grachten en omliggende polders en de sluipende vijandigheid tegenover Joden. Het is bijzonder hoe Lieske de pijlers van de kwantumtheorie – onvoorspelbaarheid, onzekerheid en onvoorstelbaarheid – tot diep in de roman verwerkt, wat gissen naar de clou enigszins zinloos maakt.

De vrolijke verrijzenis van Arago is een verhaal over hartstocht en intens geluk, een liefdesverklaring aan het ene leven dat wij hebben. Tijdens deze middag zal Tomas Lieske vertellen over zijn werkwijze: de eerste ideeën, de uitwerking daarvan en de groei van de roman in zijn hoofd. Daarnaast zal hij ingaan op wat kleinere detailonderwerpen van zijn laatste boek: het perspectief in het begin van het boek; het versprongen van de locaties, de betekenis van het einde van de roman en de werkelijke historie tegenover de fictie.

De lezing vindt plaats in het Streekhistorisch Centrum, Ceresstraat 2 te Stadskanaal. De lezing begint om 14.30 uur en de entree bedraagt € 10,00 per persoon. Voor donateurs van het SHC € 7,50 op vertoon van de pas. Kaarten zijn vanaf heden te koop aan de kassa van het SHC. Voor meer informatie: tel. 0599-612649 (tijdens kantooruren) of info@streekhistorischcentrum.nl.

Herman ter Veen vertelt over het Julianapark

*Voor veel Knoalsters een jeugdherinnering: Eendjes voeren in het Julianapark. – (F: JosPé-collectie Streekhistorisch Centrum)*

STADSKANAAL – Op zondagmiddag 16 februari a.s. staat er een lezing op het activiteitenprogramma van het Streekhistorisch Centrum. Op deze middag komt Herman ter Veen vertellen over de geschiedenis van het Julianapark in Stadskanaal.

Herinneringen

Bij veel Knoalsters roept het Julianapark in Stadskanaal, ook wel het Plantsoen genoemd, dierbare herinneringen op. Het heeft dan ook al een meer dan tachtigjarige geschiedenis. Dit park, aangelegd in de jaren dertig van de vorige eeuw, is een paar jaar geleden geheel gerenoveerd. Hierbij is zoveel mogelijk uitgegaan van de oorspronkelijke situatie. Door het bijzondere karakter van het park heeft het de status van rijksmonument gekregen. Herman zal niet alleen ingaan op vragen als waarom het park werd aangelegd en waarom op deze plek, hij zal ook veel historische foto’s laten zien. Ook beelden van de huidige situatie zullen voorbij komen.

De voorstelling begint om 14.30 uur en de entree bedraagt € 4,50. Donateurs betalen € 1,50 op vertoon van hun pas. Voor meer informatie of reserveren: 0599-612649 of info@streekhistorischcentrum.nl

Eten in het Streekhistorisch Centrum

*Fotobijschrift:*
*Stilleven met kalkoenpastei, Pieter Claesz., 1627 –* *olieverf op paneel, h 75cm × b 132cm . Collectie Rijksmuseum Amsterdam (bron: Rijksstudio)*

STADSKANAAL – Op zondag 9 februari geeft kunsthistorica Trudy de Lange een lezing in het Streekhistorisch Centrum met de titel: A la C’arte: Eten in de kunst – De kunst van het eten.

Eten en drinken is een alledaags gebeuren. Het is zo alledaags dat het zelden bij ons opkomt dat onze manier van eten en omgaan met voedsel voorkomt uit een lange traditie. Vanaf de Oudheid tot op de dag van vandaag is eten en de bijbehorende cultuur een inspiratiebron voor kunstenaars.

Tafelmanieren in de oudheid

In deze lezing kunt u kennis maken met eten en drinken in de breedste zin van het woord, van aanliggen bij de Grieken tot de tafelmanieren die te boek zijn gesteld door Erasmus. U krijgt oude en nieuwe kunst voorgeschoteld waarbij u zich kunt verlekkeren aan dampende schalen met hertenbout, gebraden haas en tortelduif. Of houdt u meer van wildpasteien of sappig fruit? En in onze verbeelding kunnen we aanschuiven bij de prachtig uitgedoste mensen die zich verzamelen bij een schitterend gedekte tafel met de verleidelijkste gerechten. Met pronkstillevens, familiestukken en –portretten worden de verschillende facetten van de eetcultuur belicht. Ook de symbolische betekenis van voedsel in bijvoorbeeld schilderijen uit de zeventiende eeuw wordt verklaard.

Kunstenaars

Hoe sommige hedendaagse kunstenaars hun inspiratie uit deze kunstwerken op verrassende wijze vorm geven blijkt uit het werk van onder andere Margriet Smulders, fotografe. Anderen houden meer vast aan tradities, zoals Henk Helmantel. Kortom, een verrassende assorti van verleden, heden, kunstenaars en inspiratiebronnen.

Smullen

Twee weken later, op zondag 23 februari kunt u zelf komen smullen in het SHC bij de jaarlijkse Smikkelmiddag. Dick Verbrugge van Catering De Kastanje uit Veenhof maakt dan weer een smakelijk menu klaar met een verwijzing naar oude streekgerechten en een uitgebreide toelichting op de wijze van bereiden en bewaarmethoden uit vroeger tijden die nog steeds van toepassing kunnen zijn.

Reserveren voor de lezing (aanbevolen) en smikkelmiddag (noodzakelijk) kan via info@streekhistorischcentrum.nl of 0599-612649. De lezing begint om 14.30 uur, de smikkelmiddag om 13.00 uur.

Herinneringen aan je schooltijd bij het SHC

*Meester Aardema op school 15 in Nieuw-Buinen. (F: Collectie Streekhistorisch Centrum)*

STADSKANAAL – Op zondag 26 januari organiseert het Streekhistorisch Centrum te Stadskanaal een Warme Wintermiddag, een gezellige winterse middag met verhalen en gedichten, waaraan iedereen kan meedoen. Na vier eerdere edities met de thema’s Winter, Liefde, Geluk en Op reis heeft de middag nu het thema ‘Op school’. Doet u ook mee? Iedereen die dat wil kan verhalen, gedichten en misschien zelfs liederen voordragen die met dit thema te maken hebben.

Dat mag een zelfgeschreven verhaal of gedicht zijn, maar ook andermans werk, in het Gronings, Drents of Nederlands, als de voordracht maar iets met het thema ‘Op school’ te maken heeft. Belangstellenden die zich ook willen laten horen, kunnen zich aanmelden bij Helen of Bert van het Streekhistorisch Centrum. De maximale tijdsduur per persoon is gesteld op 10 minuten.

Het programma begint om 14.30 uur, de zaal gaat om 14.00 uur open. De entree bedraagt € 4,50 per persoon, inclusief koffie met wat lekkers. Donateurs betalen op vertoon van hun pas € 1,50.Voor meer informatie en reserveren, ook als toehoorder: tel. 0599-612649 (tijdens kantooruren) of info@streekhistorischcentrum.nl.

Vier foto’s van één plek uit de Kanaalstreek in SHC

*De Gele klap is één van die plekken die in de loop der jaren drastisch van aangezicht veranderde. Collectie Streekhistorisch Centrum*

STADSKANAAL – Op zondagmiddag 12 januari a.s. vertoont Bert Roossien weer foto’s uit het archief van het Streekhistorisch Centrum. Als thema heeft hij deze keer gekozen voor steeds vier afbeeldingen van één en dezelfde locatie, waarmee je goed de veranderingen door de tijd heen kunt zien.

Het Streekhistorisch Centrum heeft een omvangrijk fotoarchief, waarin al bijna 50 jaar beelden worden verzameld van globaal het gebied tussen Veendam en Zwartemeer en van Semslinie tot Duitse grens. Daar zijn hele oude foto’s bij, maar ook de recente worden zoveel mogelijk vastgelegd. Sommige markante plekken of gebouwen komen zo vaak in de collectie voor, dat je er een mooi tijdsverloop door de jaren heen van kunt laten zien. Daarbij zijn sommige locaties nauwelijks veranderd, zoals bijvoorbeeld de Poststraatkerk in Stadskanaal, maar andere juist heel veel, zoals de omgeving van de Gemeentehuisbrug, nu Eurobrug, in Stadskanaal. Bert Roossien heeft uit deze locaties een keuze gemaakt en vertelt daarover tijdens de voorstelling op 12 januari.

Geschiedenis van het kiesrecht in SHC

*Vrouwen bij de stembus, 1935. Uit: Het Noorden in Woord en Beeld, Groninger Archieven.*

STADSKANAAL – Op zondagmiddag 8 december staat het Streekhistorisch Centrum te Stadskanaal in het teken van 100 jaar kiesrecht in Nederland. In dit themajaar wordt op allerlei manieren stil gestaan bij het feit dat het democratisch recht om te stemmen niet van alle tijden en voor elke burger een vanzelfsprekend recht was en is.

Het programma van deze middag bestaat uit twee delen. Voor de pauze komt Sanne Meijer vertellen over de strijd om het vrouwenkiesrecht. Op 9 mei 1919 werd de wet-Marchant aangenomen waarmee het vrouwenkiesrecht een feit werd. Maar dat daar bijna een halve eeuw aan demonstraties, propagandatochten en verguisde vrouwen aan vooraf ging, was tot voor kort een grotendeels onbekend verhaal. Een verhaal, waarin specifiek ook Groninger vrouwen een grote rol speelden.

Na de pauze gaat Marianne Kruijswijk, directeur van CHC Oldambt, in op kiesrechtverhalen uit Oost-Groningen. Zij deed onder andere onderzoek naar de toename van het aantal kiezers onder invloed van de wetswijzigingen vanaf 1850 tot 1920. Daar zie je verschillen tussen stadssamenlevingen en dorpssamenlevingen, met bijvoorbeeld veel rijke boeren, maar ook hoe het bv. communisten moeilijk zo niet onmogelijk gemaakt werd om hun verkozen plaats in het bestuur in te nemen. Kruijswijk stelt een paar nieuwe mensen voor, die door de invoering van het algemeen kiesrecht als nieuwelingen op het pluche kwamen.

De middag begint om 14.30 uur en de entree bedraagt € 6,00 (donateurs van het SHC € 4,00 op vertoon van de pas). Voor meer informatie en reserveren: tel. 0599-612649 (tijdens kantooruren) of info@streekhistorischcentrum.nl.

Herinneringen aan de Middelbare School van vroeger

*Kookles op de Prinses Wilhelminaschool in Stadskanaal. – (Collectie Streekhistorisch Centrum)*

STADSKANAAL – Aan zijn schooltijd heeft elke Nederlander herinneringen. Onmiddellijk komen beelden van het schoolplein, de gang met natte jassen of het grote schoolbord aan de muur boven drijven.

Onderwijs

Zondag 27 oktober staat het onderwijs centraal tijdens een presentatie van oude beelden uit het archief in het Streekhistorisch Centrum. De directe aanleiding voor dit thema is het 100-jarig bestaan van SG Ubbo Emmius. Hierover is momenteel de expositie ‘De Eeuw van Mijn Ubbo’ te zien in het SHC.

Historicus Bert Roossien laat echter zeker niet alleen maar beelden van Ubbo Emmius zien. Ook de ‘Fransche scholen’ (Mulo), de huishoudschool en de LTS komen aan bod. Naast beelden van schoolgebouwen en oude klassenfoto’s uit de regio zal in de diavoorstelling aandacht worden geschonken aan enkele andere facetten van het onderwijs, zoals lesmateriaal.

Reserveren kan via 0599-612649 tijdens kantoortijden of per mail: info@streekhistorischcentrum.nl. De lezing begint om 14.30 uur, de zaal gaat open om 14.00 uur. De entree, inclusief koffie, bedraagt € 4,50 en € 1,50 voor donateurs op vertoon van hun pas.

Voor meer informatie: 0599-612649 (Bert Roossien)

“Hij en Zij” in historisch perspectief

STADSKANAAL – Een schitterende beeldpresentatie op zondagmiddag 13 oktober in het Streekhistorische Centrum staat volledig in het teken van de landelijke manifestatie “Oktober, maand van de geschiedenis”.

Man en Vrouw in vervlogen jaren

Het thema dit jaar is “hij en zij” en gaat over de rolverdeling tussen mannen en vrouwen in vervlogen jaren. Het fotoarchief van het Streekhistorisch Centrum bevat vele foto’s die refereren aan de relatie man-vrouw. In de veenderijen en de landbouw was er een meestal een duidelijke taakverdeling: mannen verrichten werk waarbij het vooral op spierkracht aankwam, terwijl de vrouwen meer werden ingezet bij de arbeid waarbij vooral handigheid en nauwgezetheid werd vereist.

In de industrieën bestond een dergelijke tweedeling ook. Sommige sectoren, zoals de metaalindustrie en scheepsbouw, zijn nog altijd mannenbolwerken. In het onderwijs en de administratieve beroepen (de typiste) waren vrouwen al honderd jaar werkzaam, al was het hoofd der school en de chef van kantoor tot voor kort altijd nog een man.

Lezing

Tegenwoordig zijn buschauffeuses heel gewoon, maar op foto’s van Gado – bussen uit de jaren ’60 zien we alleen nog maar chauffeurs en conductrices. Kortom, er is veel veranderd in de afgelopen eeuw. Ook worden enkele opnamen vertoond van bekende en minder bekende echtparen uit de regio en trouwfoto’s uit de afgelopen honderd jaar. Reserveren kan via 0599-612649 tijdens kantoortijden of per mail: info@streekhistorischcentrum.nl.

De lezing begint om 14.30 uur, de zaal gaat open om 14.00 uur. De entree bedraagt € 4,50 en € 1,50 voor donateurs op vertoon van hun pas.

(ingezonden)

Gewijzigde bezoekerstijden Streekhistorisch Centrum

STADSKANAAL – Op zondag 2 juni is het Streekhistorisch Centrum open om te bezoeken. Gedurende de maanden mei tot oktober is het museum namelijk niet elk weekend, maar naast de doordeweekse dagen alleen de eerste zondag van de maand geopend.

Wat is er te zien?

Bezoek in het hoofdgebouw de vaste tentoonstelling met een introductiefilm over de ontwikkeling van de Kanaalstreek van veenmoeras tot moderne woonplaats. In de wisselkamer zijn voorwerpen uit de eigen collectie die te maken hebben met het onderwijs van vroeger tentoongesteld. In het bijgebouw Huisje van Manning is gedurende de hele zomer de tentoonstelling Met Open Armen, nieuwe gezichten in Stadskanaal 1940-1945 te zien. Deze tentoonstelling is verlengd tot en met eind augustus. Hier is te zien hoe het dagelijks leven van de inwoners van Stadskanaal en omliggende dorpen veranderde na de inval van de Duitse bezetter. Naast zorgen voor hun eigen gezin werd aan hen gevraagd om onbekenden in huis op te nemen. Evacués uit andere delen van het land kwamen naar het noorden, op de vlucht voor verwoesting en honger. Daarnaast is er ook aandacht voor het verzet, de NSB en de Jodenvervolging.

De overige eerste zondagen van de maand vallen dit jaar op 7 juli, 4 augustus en 1 september. Daarnaast is het SHC doordeweek geopend van dinsdag tot en met vrijdag van 13.00-17.00 uur. Adres: Ceresstraat 2 Stadskanaal. Voor inlichtingen en groepsbezoek: 0599-612649

Foto: Poolse bevrijders met een kanon in de tuin van Huize ter Marse, april 1945. Collectie Streekhistorisch Centrum.

Wandeling door het Julianapark in Stadskanaal

Foto: Het Julianapark kort na de aanleg (Collectie Streekhistorisch Centrum.)

STADSKANAAL – Op zondag 28 april jl. regende het dat het goot, daarom organiseert het Streekhistorisch Centrum te Stadskanaal op zondag 12 mei opnieuw een rondleiding door het Julianapark, in de hoop dat het dan beter weer is. De wandeling wordt ook nu begeleid door Herman ter Veen, die als inwoner van de wijk betrokken was bij de restauratie van het park in de afgelopen jaren er veel over kan vertellen.

Het Julianapark werd in 1937 aangelegd als onderdeel van de werkverschaffing. Kenmerkend zijn de slingerende paden, de royale gazons en vijver en een grote variatie aan (solitaire) loof- en naaldbomen en coniferen. Daarnaast zijn de gebogen beukenberceau, de muziekkoepel en het in 1949 geplaatste oorlogsmonument, een grote zwerfkei, belangrijke elementen in het park.

Aanmelden voor de wandeling is noodzakelijk: er kunnen maximaal 25 deelnemers mee. Het startpunt wordt bij opgave bekendgemaakt. Aanmelden kan tijdens kantooruren via 0599-612649 of per mail: info@streekhistorischcentrum.nl. De deelnamekosten bedragen € 3,00, donateurs van het SHC wandelen op vertoon van hun kaart gratis mee.

Luister online

Kijk live

Tip de redactie