Direct naar de inhoud.

Vreemdelingenpolitie Ter Apel legt werk tijdelijk neer: ‘Begin van meer landelijke acties’

De poort van het azc in Ter Apel | Foto: RTV Noord

TER APEL – De Vreemdelingenpolitie in Ter Apel legt dinsdag van 10.30 tot 13.00 uur het werk neer. Politievakbond ACP ziet het als het begin van meer, landelijke acties.

De werkdruk is veel te hoog, betoogt politievakbond ACP. ‘We hebben bij de hele Nederlandse politie grote krapte. Er is amper capaciteit’, zegt voorzitter Gerrit van de Kamp.

Wat doet de Vreemdelingenpolitie?
De vreemdelingenpolitie heet officieel de ‘Afdeling Vreemdelingenpolitie, Identificatie en Mensenhandel’. Medewerkers controleren het papierwerk van vluchtelingen die Nederland binnenkomen. Ze zoeken ook uit of er mogelijk sprake is van mensenhandel, -smokkel of identiteitsfraude.

‘Mensen vanuit heel Nederland ingevlogen’

In heel Nederland zijn tekorten bij de politie, zegt de voorzitter. ‘Ik kan zo nog tien domeinen opnoemen waar problemen zijn.’

Andere acties zijn dan ook in voorbereiding, bijvoorbeeld bij de ME. Toch beginnen de acties in Ter Apel, omdat de actiebereidheid er hoog is.

‘Agenten zien gezin niet meer’

Maar dat is niet de enige reden dat in de asielhoofdstad het startschot klinkt. ‘Politiemensen vanuit heel Nederland worden ingevlogen om in Ter Apel te ondersteunen’, zegt de voorzitter.

‘Ze hebben lange reistijden, zitten in een hotel en komen niet meer bij hun gezin omdat er krapte is. Dat kan je een poosje doen, maar als het structureel is houdt het een keer op.’

‘Gaat niet alleen om geld’

De actie gebeurt in aanloop naar de onderhandelingen over een nieuwe politie-cao. Toch gaat het de bond niet alleen maar om extra geld, zegt Van de Kamp.

‘Politiemensen liggen niet op stapels klaar, en het is niet zo dat alle problemen opgelost zijn als er meer geld is. Het heeft ook te maken met de hoeveelheid werk. Wat ons betreft komt Nederland hierin voor heel pijnlijke keuzes te staan.’

In Den Haag zijn de problemen te lang niet serieus genomen, vindt Van de Kamp. ‘Alleen geld is niet genoeg. In Den Haag denkt men dat daarmee de problemen zijn opgelost, maar dat is niet zo. Net als in het onderwijs en in de zorg zitten we in de problemen. Men heeft jarenlang weggekeken, er moet nu wat veranderen.’

Dit is een artikel van RTV Noord en Marten Nauta. RTV1 en RTV Noord werken nauw samen om zo meer lokaal nieuws te brengen.

 

Datum 28 december 2021 Jelmer Wijnstra

Buschauffeurs teleurgesteld over extra maatregelen in bussen rond Ter Apel, mogelijk nieuwe acties

F: RTV Noord
TER APEL/REGIO – Buschauffeurs die zijn aangesloten bij vakbond FNV vinden de extra maatregelen tegen de overlast door asielzoekers uit veilige landen onvoldoende. ‘Onze leden zijn teleurgesteld’, zegt vakbondsman Edwin Kuiper.
Demissionair staatssecretaris Ankie Broekers-Knol (VVD) kondigde donderdagavond aan dat er voortaan na 21.00 uur beveiligers meerijden op buslijn 73. Ook gaat de speciale pendelbus voor asielzoekers tussen Emmen en Ter Apel na de lockdown van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat rijden.

Geen permanent toezicht

Het is dan wel een goede eerste stap, maar zeker niet genoeg, vindt Kuiper. ‘Wij hadden geëist dat er vanaf 18.00 uur al beveiligers mee zouden rijden: dat wordt drie uur later. Ook krijgen we het idee dat het voor een bepaalde periode is, wij zien graag dat dit voor onbepaalde tijd wordt ingesteld.’
De toezegging dat de speciale pendelbus na de lockdown vaker gaat rijden doet de wenkbrauwen bij Kuiper ook fronsen. ‘Ik zie niet in waarom de lockdown als reden wordt gebruikt om het pas dan te doen. Buschauffeurs werken in de avonduren door, en overlastgevende veiligelanders reizen dan ook gewoon heen en weer.’
Daarbij wilde de FNV ook standaard beveiliging op station Emmen en op de halte in Ter Apel die het dichtst bij het aanmeldcentrum voor asielzoekers staat. ‘Dat gebeurt niet, maar dat is wel een heel belangrijk punt voor ons. Het voorstel van de staatssecretaris voldoet dus ruim niet aan onze eisen’, zegt Kuiper. ‘Het zijn gewoon oude afspraken, maar dan in een nieuwe brief.’

Nieuwe acties?

De FNV praat vandaag en na de kerstdagen verder over de zaak. ‘De kans is aanwezig dat we weer gaan actievoeren’, zegt Kuiper. Dat deden de chauffeurs al twee keer eerder: begin deze maand reden ze met lege bussen langs Ter Apel, twee weken later legden chauffeurs het busverkeer in de ochtendspits deels stil.
Wanneer de acties plaatsvinden is nog niet duidelijk. Het zal in elk geval niet in de komende weken gebeuren: ‘We willen Qbuzz eerst tot 16 januari de tijd geven om de nieuwe maatregelen goed in te passen’, besluit Kuiper.

Dit is een artikel van RTV Noord. RTV Noord en RTV1 werken de komende tijd nauw samen om meer lokaal nieuws te brengen.

Datum 24 december 2021 Rutger Breider

Per direct beveiliging en extra geld voor veiligheid in bussen rondom Ter Apel

Buslijn 73 op het busstation in Stadskanaal | Foto: RTV1
TER APEL/REGIO – Per direct komen er na 21.00 uur beveiligers op de bussen van lijn 73 tussen Emmen en Ter Apel. Ook gaat de speciale pendelbus, die alleen bedoeld is voor asielzoekers, in de toekomst nog vaker rijden. Deze extra maatregelen neemt demissionair staatssecretaris Ankie Broekers-Knol naar aanleiding van een (digitaal) gesprek met buschauffeurs afgelopen woensdag.
Het staat allemaal in een brief die donderdagavond aan de chauffeurs is gestuurd en in appgroepen wordt gedeeld. De brief is in handen van RTV Noord. Daarmee volgt de demissionair staatssecretaris niet volledig de eis van de chauffeurs. In het gesprek eisten ze dat beveiligers de hele dag meerijden op de bussen tussen Ter Apel en Emmen. Daar gaat Broekers-Knol dus niet in mee.

Proef om pendelbus vaker te laten rijden

Wel gaat ze, wanneer de harde lockdown opgeheven wordt, starten met een proef waarbij de pendelbus voor asielzoekers nog vaker gaat rijden. Die bus stopt voor het asielzoekerscentrum in Ter Apel en rijdt vervolgens rechtstreeks naar het busstation in Emmen.
Het is ingevoerd om de overlast op de reguliere bussen van Qbuzz te verminderen. Toch blijven sommige overlastgevers alsnog met de reguliere bus gaan, maar moeten ze wel een eindje lopen om bij de dichtstbijzijnde halte te komen.
Na de harde lockdown moet de pendelbus beter aansluiten op het treinverkeer: ‘In deze proefperiode zal de pendelbus rijden vanaf de aankomst van de eerste trein tot en met de laatste trein op station Emmen’, schrijft Broekers-Knol aan de chauffeurs van Qbuzz. Ook maakt ze in overleg met de gemeente Westerwolde en Emmen nog eens 50.000 euro vrij voor de kosten van die speciale bus.

Alsnog vervolgacties?

Het is overigens nog maar de vraag of chauffeurs genoegen nemen met de maatregelen die Broekers-Knol nu aankondigt. Eerder stelden de chauffeurs al dat ze actie gaan voeren als niet wordt voldaan aan hun eis: de hele dag meerijdende beveiliging op de bus.
Het zal dan de derde actie zijn. Begin december deden ze dat ook al door bushaltes over te slaan. Medio december besloten buschauffeurs in Oude Pekela, Stadskanaal en Emmen zelfs een ochtend te staken.
De FNV kan op dit moment nog niet zeggen wat de chauffeurs gaan doen naar aanleiding van de brief van de demissionair staatssecretaris. De vakbond en chauffeurs gaan vrijdagmiddag met elkaar praten over de extra maatregelen.

Dit is een artikel van RTV Noord. RTV Noord en RTV1 werken de komende tijd nauw samen om meer lokaal nieuws te brengen.

Datum 24 december 2021 Rutger Breider

Staatssecretaris praat met chauffeurs Ter Apel, maar concrete oplossing levert het niet op

Buslijn 73 op het busstation in Stadskanaal | Foto: RTV1

Buschauffeur Eppo Feiken denkt niet ‘dat er op heel korte termijn een oplossing komt’ voor de problemen op de buslijnen 72 en 73 die langs Ter Apel rijden. Een delegatie van de chauffeurs sprak woensdagochtend met demissionair staatssecretaris Broekers-Knol.

‘Ik heb er nog geen goed gevoel bij’, zegt de chauffeur, die meermaals per week op de bussen bij Ter Apel rijdt. De chauffeur uit Muntendam is betrokken bij een actieve groep chauffeurs die aandacht vraagt voor de veiligheid op lijn 73 en 72. Woensdagochtend luisterde hij mee met het gesprek.

Er is regelmatig overlast van zogeheten veiligelanders, bij het azc in Ter Apel. De chauffeurs willen graag permanente beveiliging op de bus. Dat hebben ze woensdagochtend opnieuw duidelijk gemaakt aan de demissionair staatssecretaris.

‘Veiligelanders komen uit de bosjes rennen’

Ook de Muntendammer maakt nog regelmatig incidenten mee waardoor hij zich onveilig voelt: ‘Soms kom je bij de halte aan en dan staat er niks, maar dan komen ze ineens uit de bosjes rennen als je je voordeur of je achterdeur open hebt. Dan rennen ze de bus in en willen ze niet betalen’, zegt Feiken.

‘En je krijgt ze er ook niet uit. Dan gaan ze achterin zitten. Als je alleen bent, tegenover zeven, acht man, kan je niks doen. Als je richting Ter Apel rijdt, denk je vaak al: ik hoop dat er niemand staat en dat ik gewoon kan doorrijden. Dat is natuurlijk niet goed, want er zijn ook mensen die wel meewerken. Het is die kleine groep, die het verpest.’

‘Verhaal is wel binnengekomen bij staatssecretaris

Vakbondsbestuurder Edwin Kuiper van de FNV heeft een iets beter gevoel aan het gesprek overgehouden dan buschauffeur Feiken. ‘De chauffeurs hebben uitgelegd waarom er maatregelen moeten worden genomen en allerlei voorbeelden gegeven. Volgens mij is dat wel binnengekomen bij de staatssecretaris. Ik heb wel het idee dat dit een vervolg krijgt, maar het is afwachten op welke termijn. Het liefste morgen al, maar dat zal niet gebeuren. Dat er wat gaat gebeuren, daar heb ik wel lichtelijk vertrouwen in.’

Eerder sprak RTV1 al met vakbondsbestuurder Edwin Kuiper over de acties van de buschauffeurs van vorige week:

‘Ik hoop alleen maar dat ze er wat mee gaat doen, want volgens mij is ze heel goed geïnformeerd vanochtend. De overlast moet gewoon stoppen en buschauffeurs moeten een veilige werkplek hebben.’

Mogelijk hardere acties

Het is nog niet bekend hoe het nu verder gaat. Kuiper: ‘We hebben nog geen concreet voorstel.’ Als dat er wel is, legt de FNV het voor aan de leden. ‘En als het ontoereikend is, gaan we door met actievoeren. Dan denken we ook aan hardere acties. Denk aan het boycotten van de lijnen 72 en 73, dat zijn wel de geluiden die ik nu hoor.’

Afgelopen vrijdag legden buschauffeurs in Stadskanaal, Oude Pekela en Emmen al enkele uren het werk meer, om aandacht te vragen voor de problemen rond Ter Apel.

Na het gesprek met de buschauffeurs sprak Broekers-Knol ook nog met burgemeesters van de gemeente Emmen en Westerwolde. Ook ging ze in gesprek met het bestuur vervoersmaatschappij Qbuzz.

Edwin Kuiper (FNV) en buschauffeur Eppo Feiken na het gesprek met de staatssecretaris | Foto: Martijn Klungel/RTV Noord

Dit is een artikel van RTV Noord, aangevuld met een interview van RTV1. Beide omroepen werden de komende tijd nauw samen om meer lokaal nieuws te brengen.

Datum 22 december 2021 Hielke Bosch

Busstakingen op lijn 72 en 73: ‘Niemand zal zeggen: genoeg is genoeg ‘

F: RTV Noord

TER APEL – Dit weekend staken de buschauffeurs van de buslijnen 73 en 72. De chauffeurs van Qbuzz zijn overlastgevende veiligelanders helemaal zat en voeren daarom dit weekend actie. Zij willen dat hun werkgever maatregelen neemt. Lijn 73 blijft daarom tot en met zondag leeg tussen Emmen en Stadskanaal. Tussen Stadskanaal en Veendam neemt de bus wel passagiers mee.

‘Buschauffeurs willen graag een veilige werkplek, maar dat is op dit moment onvoldoende’, begint Edwin Kuiper van vakbond FNV in de RTV1 talkshow ‘1 op Vrijdag’. De actie is volgens hem publieksvriendelijker dan de hele buslijn platleggen. ‘We hebben gezegd dat we ons op deze twee lijnen richten, zodat we de mensen alsnog kunnen ontzien.’

Alternatieve routes

Het is niet zo dat inwoners uit Ter Apel, Emmen en Musselkanaal niet meer met het openbaar vervoer kunnen rijden. ‘Er zijn wel alternatieve routes, maar het is gewoon zo dat lijnen 72 en 73 zo rijden dit weekend.’ Toch ervaren verschillende inwoners dat niet zo, blijkt uit verschillende Tweets.

(Tekst gaat verder onder tweet)

Eisen van de buschauffeurs

Busvervoerder Qbuzz heeft wel al aangegeven dat ze niet in willen gaan op de eisen van de buschauffeurs. ‘Ze hebben aangegeven dat ze niet in gaan op onze eisen, maar we wachten straks op een positieve reactie van Qbuzz, want veiligheid voor buschauffeurs, daar gaan we voor.’

De eisen die neergelegd zijn bij de vervoerdersmaatschappij zijn permanente toezicht bij het busstation in Emmen en bij de bushaltes in Ter Apel. Daarnaast willen de chauffeurs ook permanent toezicht in de bussen vanaf 18.00 uur.

(Tekst gaat verder onder foto)

F: Still 1 op Vrijdag

Complex probleem

Dat het probleem complex is, beaamt Kuiper ook. Wie het voortouw moet trekken is onduidelijk. ‘Iedereen heeft zijn verantwoordelijkheid in deze situatie. De werkgever moet zorgen voor een veilige werkplek. Overheden, provincies en gemeenten, hebben allemaal een rol.’ Eerder is het FNV samen met de buschauffeurs in gesprek geweest met demissionair minister Ankie Broekhuis-Knol.

Kuiper geeft aan dat er veel partijen bij het project betrokken zijn. ‘Iedereen wijst maar naar elkaar. Niemand zal zeggen: genoeg is genoeg en nu gaan we het voor eens en voor altijd oplossen.’

Na dit weekend is de kans groot dat de bussen weer door Ter Apel en Musselkanaal gaan rijden, ‘maar daar kan ik nog geen garanties voor geven’, besluit Edwin Kuiper van het FNV.

 

Datum 3 december 2021 Rutger Breider

Burgemeester trekt opnieuw aan de bel over situatie in Ter Apel

Burgemeester Jaap Velema – Foto: RTV1/BJB

TER APEL – Jaap Velema, de burgemeester van Westerwolde heeft opnieuw bij verschillende instanties aan de bel getrokken over de situatie in Ter Apel. ‘De afgelopen periode zaten er nog steeds honderd asielzoekers meer in de nachtopvang dan vergund’, zegt hij.

Ook komt het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) de heilige afspraak met de gemeenteraad nog niet na. ‘De afgesproken maximaal 2.000 asielzoekers in Ter Apel wordt niet gehaald. Men zit nog steeds rond de 2200’, zegt Velema.
‘Het meest zorgwekkende is daarbij nog steeds het hoge aantal mensen dat in de nachtopvang verblijft, zo’n 375′, aldus de burgemeester. In de vergunning staat dat er maximaal 275 asielzoekers in de nachtopvang mogen verblijven.

Honderden asielzoekers te veel in de nachtopvang

Eerder noemde Velema de situatie in die nachtopvang al ‘kritiek’. Dat deed hij na onderzoek van de GGD. Volgens de burgemeester zaten er zoveel mensen dat er een reële kans was op een uitbraak van infectieziekten als corona, het norovirus en diarree.
Toen was de situatie wel anders dan nu. Een paar weken geleden zaten er honderden asielzoekers te veel in de nachtopvang. Nadat het COA geen inzicht kon geven in hoe de situatie in Ter Apel zou ontwikkelen, werd Velema boos en besloot hij zijn ongenoegen te uiten.

Eind van de maand weer onvoldoende plek

Nu bewandelt Velema de koninklijke weg en heeft hij het ministerie, het COA en de commissaris van de Koning opnieuw op de hoogte gesteld van de problemen. ‘Ik blijf mij zorgen maken. Zeker omdat er vanuit het COA ook een mededeling is gedaan dat men problemen voorziet aan het einde van de maand.’
‘Op vele fronten vragen wij nog steeds aandacht voor een urgent probleem’, stelt Velema. Tegelijkertijd heeft het COA ook aan de burgemeester laten weten dat ze het aantal personen in de nachtopvang gaan afbouwen.
Ook willen ze het totale aantal mensen in de opvang van Ter Apel onder de maximale 2.000 houden. ‘Het COA zei dat wel met een voorbehoud: Ze zijn afhankelijk van de verdere plekken die in Nederland worden gecreëerd’, aldus Velema.
Dit is een artikel van RTV Noord en Martijn Klungel. RTV1 en RTV Noord werken dit jaar nauw samen om de regionale nieuwsvoorziening te versterken.
Datum 11 november 2021 Jan Venema

Meerdere arrestaties na vechtpartij in vol aanmeldcentrum azc Ter Apel

F: ANP via RTV Noord

TER APEL – In het aanmeldcentrum van het azc in Ter Apel is donderdagnacht onrust onder asielzoekers uitgebroken. De politie heeft vijf mensen aangehouden. De onrust begon op het terrein van de Immigratie en Naturalisatiedienst (IND), maar verplaatste zich daarna naar de openbare weg. Het ging om een groep van tientallen mensen.

‘Van die groep begon een aantal mensen zich vervelend te gedragen’, vertelt woordvoerder Ramona Venema van de politie Noord-Nederland. ‘Na overleg met de burgemeester is besloten ook de Mobiele Eenheid in te zetten. Dat was nodig om de openbare orde te handhaven. Het ging niet alleen om een grote groep, het was bovendien erg mistig.’

Zelfverwonding

De politie ging over tot arrestaties, toen een deel van de groep zich tegen de agenten keerde. ‘Er werd met stenen gegooid’, aldus Venema. ‘Twee van de vijf arrestanten hebben zichzelf verwondingen toegebracht, maar niet levensbedreigend.’

Veldbedden en stoelen

In het aanmeldcentrum van de IND is het de laatste dagen drukker dan anders. Alle bedden zijn vol. Als noodmaatregel zijn 150 veldbedden bijgeplaatst, maar ook dat bleek niet genoeg. Ook afgelopen nacht heeft een aantal mensen de nacht op een stoel moeten doorbrengen.

Dit is een artikel van RTV Noord. RTV1 en RTV Noord werken samen.

Datum 8 oktober 2021 Rutger Breider

Opvang in Ter Apel vol: 200 asielzoekers verhuisd naar noodopvang

De poort van het COA in Ter Apel | Foto: RTV Noord

TER APEL – Ongeveer 200 asielzoekers zijn dinsdagavond verhuisd naar de noodopvang Heumensoord in Nijmegen omdat de centrale asielopvang in Ter Apel vol zit.

De noodopvanglocatie Heumensoord is bedoeld voor Afghaanse evacuees. Toch worden de ‘reguliere’ asielzoekers er nu heengebracht, omdat er in Ter Apel zoveel mensen binnenkomen dat er onvoldoende opvangplekken zijn. Ook op andere locaties is er geen capaciteit meer, vertelt een woordvoerder van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA).

‘Het gaat om een tijdelijke maatregel om de mensen toch een bed en een dak boven het hoofd te geven. De verwachting is dat de groep er ongeveer vijf dagen zal blijven.’

Tekort aan opvanglocaties

De komende tijd komen er verschillende nieuwe opvanglocaties beschikbaar, zoals in Farmsum. Er is een groot tekort aan opvanglocaties omdat een groter aantal mensen dan normaal asiel aanvraagt, mede door de komst van evacuees uit Afghanistan.

Kabinetsoproep aan gemeenten

Ook is er een gebrek aan woonruimte in Nederland, waardoor zogenoemde statushouders langer in de opvang moeten blijven. Eerder deed het kabinet een oproep aan gemeenten om waar mogelijk hulp te bieden.

Dit is een bericht van RTV Noord. RTV1 en RTVNoord werken sinds dit jaar samen.

Datum 22 september 2021 Hielke Bosch

Auto na korte achtervolging tegen boom

F: Persbureau Drenthe

Donderdagavond wilde de politie Stadskanaal een voertuig controleren vanwege mistverlichting. De bestuurder negeerde het stopteken en ging er vandoor. De achtervolging duurde niet lang, want al snel eindigde de bestuurder met zijn voertuig regen een boom bij de kruising Nulweg/Sellingerstraat in Ter Apel. Door snel handelen van de politie kon de bestuurder direct aangehouden worden. Ambulancepersoneel hebben de bestuurder ter plaatse onderzocht en is uiteindelijk met onbekend letsel naar het ziekenhuis gegaan.  

De situatie is vastgelegd door het Forensische Opsporing Verkeer en daarna heeft een bergingsbedrijf het zwaarbeschadigde voertuig afgevoerd.

Datum 27 augustus 2021 Rutger Breider

Dominik Podgórski: De bevrijder die hier het geluk vond

Dominik Podgórski | Foto: Familiearchief

Van Poolse bevrijder tot de ‘eerste asielzoeker’ van Sellingen. Dat is het verhaal van de Poolse soldaat Dominik Podgórski. Hij kwam als één van de bevrijders, in het regiment van de Poolse generaal Maczek, Nederland binnen. Hij kon toen nog onmogelijk vermoeden dat hij hier in de Veenkoloniën zijn grote liefde zou vinden en op de Groningse bodem een nieuw leven zou beginnen. Wij spreken met Dominik’s dochter Anastasia en zijn kleindochter Claire. Aan de hand van hun verhalen schetsen we een portret van zijn leven.

Krijgsgevangen

Het verhaal begint in het Poolse plaatsje Potok Zloty (inmiddels Oekraïne), waar Dominik Podgórski op 13 juli 1921 wordt geboren. Als Dominik 18 jaar is, vallen de Duitsers Polen binnen. Een jaar later sluit Dominik zich aan bij het Poolse verzet en wordt hij uiteindelijk door de Duitsers in Warschau opgepakt en krijgsgevangen gemaakt. 

Atlantikwall

In krijgsgevangenschap moet Dominik onder andere werken aan de Atlantikwall, de verdedigingslinie tussen Frankrijk en Noorwegen die een invasie van de Geallieerden zou moeten tegenhouden. Maar ondanks de 5000 kilometer lange Atlantikwall komt de Geallieerde invasie toch. Op 6 juni 1944, oftewel ‘D-day’, komen 125.000 Geallieerde soldaten bij de Normandische kust aan land. Dominik Podgórski ziet het allemaal vanaf een afstandje gebeuren. Hij zit op dat moment met een aantal andere krijgsgevangenen op het eiland Alderney, vlak voor de Franse kust. 

De mannen kijken vanaf het kleine Kanaaleiland hun ogen uit naar de grote militaire operatie, die op slechts enkele kilometers afstand gaande is. Velen wisten niet eens dat er zoveel militair materiaal bestond om aan te vallen. 

Dominik Podgórski | Foto: Familiearchief

België

Het wordt de Duitsers, na D-day, al snel te heet onder de voeten op het eiland. Dominik en de andere gevangenen worden daarom op transport naar België gezet. Ergens bij het plaatsje Kortemark, in een oude school op het platteland worden de mannen gevangen gehouden. Daar hoort één van de gevangenen wat er daarna met ze zou gebeuren; ze zouden op transport worden gesteld naar Berlijn om daar verder te werken, of ze zouden naar Auschwitz worden gebracht om daar te worden gefusilleerd. De krijgsgevangen mannen besluiten dat er nog maar één uitweg is; ontsnappen.

Op een avond, na de avondklok, vluchten de mannen de school uit. Ieder rent een andere kant op, zodat de Duitsers geen vast doelwit hebben. Onder een regen van Duitse kogels rennen Dominik en zijn kameraden de bossen in. Een goede vriend van Dominik wordt tijdens de vlucht door de Duitsers doodgeschoten. Dominik zelf overleeft de vlucht en vindt onderdak bij de boerderij van Gustaaf en Irma, waar hij drie dagen blijft ondergedoken.

Generaal Maczek | Foto: Archief Podgórski

Maczek

Daarna sluit Podgórski zich aan bij de 1e Poolse pantserdivisie onder leiding van generaal Maczek, die op dat moment met zijn regiment door de regio van Kortemark komt, onderweg naar Antwerpen. Dominik kreeg de taak van motorordonnans, een verkenner voor de troepen uit.

Podgórski vecht zich samen met zijn wapenbroeders van de 1e Poolse pantserdivisie door België heen. Ze bevrijden onder meer Antwerpen en uiteindelijk via Terneuzen, Axel en Hulst ook de Nederlandse stad Breda. De strijdmakkers trekken in noordelijke richting en komen, in april 1945, aan in de Veenkoloniën. Veel soldaten waren verrast door de hoeveelheid tegenstand die ze nog te verduren kregen van de Duitsers. Het was inmiddels wel duidelijk wie de oorlog ging winnen, maar de Duitse vijand weigerde zich over te geven. De troepen van Maczek moesten dan ook nog een flink gevecht leveren, onder meer bij Noordbarge, Buinen en Borger biedt de Wehrmacht veel tegenstand.

Giny

Uiteindelijk worden ook Borger en Buinen bevrijd en trekt het Poolse bevrijdingsleger Zuid-Groningen binnen. Op een dag wordt er aangeklopt bij drogisterij Lukkien in Ter Apel. Even gaat er een schrik door het huis; de Duitsers zullen toch niet terug zijn? Als mevrouw Lukkien voorzichtig de deur opent is ze opgelucht; het is de Poolse bevrijder Dominik Podgórski die onderdak voor hem en andere stafleden moet vinden. Generaal Maczek heeft intussen zijn intrede genomen in het hoofdkwartier aan de Hoofdkade 21 in Ter Apel. Dominik en een deel van de andere soldaten vindt een slaapplaats in de drogisterij, die aan de andere zijde van het kanaal schuin tegenover het hoofdkwartier staat.

Dominik maakt kennis met dochter Giny Lukkien. ‘Het was liefde op het eerste gezicht’, zo vertelt Dominik’s dochter Anastasia van der Werff-Podgórski. Mijn vader kende een paar Nederlandse woorden, de rest van de communicatie ging met handen en voeten.’

Maar de oorlog liet niet op zich wachten, er moest nog een klein deel van Nederland bevrijd worden, Dominik moet verder.

“Het was liefde op het eerste gezicht” – Anastasia van der Werff – Podgórski

Bevrijd

Dan is het 6 mei 1945, in de Noord-Duitse Wilhelmshaven aanvaardt generaal Maczek de onvoorwaardelijke overgave van de daar aanwezige Duitse Kriegsmarine. Zijn manschappen, waaronder ook Dominik Podgórski zijn daarvan eveneens getuige. Hij is opgelucht en blij dat het eindelijk voorbij is.

Maar één iemand speelt al bijna een maand door zijn hoofd: Giny uit Ter Apel. Hoe zou het met haar zijn?

Dominik besluit weer contact met haar te zoeken en schrijft brieven. Giny werkt op het lokale postkantoor en ziet dan ook als eerste de vele brieven die voor haar binnenkomen, afzender: Dominik Podgórski. Eén maal ontvangt ze zelfs tien brieven tegelijkertijd.

Bij de bevrijding van Stadskanaal zetten Poolse soldaten hun handtekening op een papier van het verzet

Echte liefde

Dominik blijft nog een tijdje gestationeerd in Duitsland, onder meer Haren, destijds Maczków. Vanwege de politieke situatie in Polen en de invloed van het Russische regime was terugkeer naar hun vaderland onmogelijk.

Tijdens verlof gaat hij vaak naar Giny. Na een tijdje vindt Dominik werk bij een garagebedrijf in Ter Apel, hij vertrekt uit het leger om in het zuidoosten van Groningen een bestaan op te bouwen, uiteraard met zijn grote liefde Giny. ‘Hij noemde zich de eerste asielzoeker van Sellingen, zo vertelt dochter Anastasia erover. ‘Het is echt een citaat van hem, zo heeft mijn vader dat ervaren.’

In 1951 trouwen Giny Lukkien en Dominik Podgórski, ze beginnen een automobielbedrijf aan de Brink in Sellingen. In 1965 verhuisd hun bedrijf naar Stadskanaal. Het echtpaar krijgt twee kinderen, een zoon Michael en Anastasia, die het automobielbedrijf later in 1983 samen met haar man Marinus van der Werff overneemt.

Dominik Podgórski en Giny Lukkien tijdens hun huwelijk | Foto: Familiearchief

Nuchter

Ondanks dat Dominik Podgórski zich dus als ‘eerste asielzoeker van Sellingen’ vestigde in de Veenkoloniën had hij een goede relatie met de rest van de bewoners. ‘Volgens mijn vader was die klik er doordat de Noorderlingen dat ‘nuchtere’  hebben’, zo legt dochter Anastasia uit. ‘Dat was in het Poolse dorp waar hij opgroeide niet veel anders.’

Daarnaast heeft Dominik Podgórski ervaren, dat hij veel waardering kreeg van zijn dorpsgenoten. Aangezien hij een van de bevrijders was.

Ondertussen leert Dominik Nederlands en zelfs Gronings en een beetje Westerwolds. In het begin ging dit niet altijd even vlekkeloos, zo vertelt Anastasia: ‘Waar leg je de klemtoon bij woorden als gevel en bevel? Dat vond hij moeilijk. Of toen mijn vader geslaagd was voor zijn patroonsdiploma, stapte hij uit de auto en riep door de straat: “Ik ben geslacht ik ben geslacht!”, oftewel geslaagd’, vertelt ze lachend.

Concentratiekamp syndroom

Net als veel mensen die de gruwelen van de Tweede Wereldoorlog hebben meegemaakt praatte Dominik Podgórski in het begin eigenlijk nooit over de verschrikkelijke dingen die hij had meegemaakt.

Totdat Dominik in 1985 een zware operatie moest ondergaan. ’Daar in het ziekenhuis kreeg hij het “concentratiekamp syndroom” zoals dat in de medische wereld wordt genoemd’, aldus Anastasia van der Werff-Podgórski. ‘Die metalen kluisjes die je toen nog in het ziekenhuis had, die deden hem herinneren aan die kampen. Hij kreeg angst, wij hebben hem daar opgehaald en hij is daarna ergens anders helemaal hersteld. Na die tijd is hij gaan praten over de gebeurtenissen in de Tweede Wereldoorlog.’

‘Wij als kleinkinderen konden toen ook vragen stellen’ zo vult Anastasia’s dochter Claire aan.’

“Mijn vader droeg altijd een erfenis met zich mee, hij moest iets doen als eerbetoon voor Generaal Maczek en zijn Poolse wapenbroeders.” – Anastasia van der Werff – Podgórski

Nagedachtenis

Voor Dominik Podgórski was het enorm belangrijk om zijn oude strijdmakkers te eren. Zo was hij de drijvende kracht achter onder andere het Generaal Maczekplein in Stadskanaal en het Poolse Oorlogsmonument aldaar. Met hulp van burgemeester Henk Rebel, een vasthoudend Herdenkingscomité en de Poolse ambassade konden deze nagedachtenissen gerealiseerd worden.

Anastasia: ’Mijn vader droeg altijd een erfenis met zich mee, hij moest iets doen als eerbetoon voor Generaal Maczek en zijn Poolse wapenbroeders. Toen dit allemaal gerealiseerd werd zag je hem echt gelukkig worden.’

Anastasia van der Werff-Pódgorski geeft een speech bij het oorlogsmonument op met Maczekplein tijdens de 4 mei herdenking 2021 | Foto: RTV1
Datum 12 april 2022 Hielke Bosch


-advertenties-

NIJM Webdesign Stadskanaal