STADSKANAAL – Het college stelt de raad op 25 november voor in principe in te stemmen met een herindeling van de gemeenten Stadskanaal, Vlagtwedde, Bellingwedde, Veendam en Pekela in een nieuw te vormen gemeente “Zuidoost Groningen”.

Met de gemeente “Zuidoost Groningen” ontstaat een gemeente van circa 100.000 inwoners die een herkenbaar gebied omsluit. Naar de mening van het college versterken de beoogde fusiepartners elkaar optimaal en maakt het “Zuidoost Groningen” tot een kansrijke gemeente die in staat moet zijn om de bijzondere opgaven van het gebied ter hand te nemen.

De herindeling moet uiterlijk 1 januari 2018 zijn gerealiseerd en moet leiden tot een robuuste, evenwichtige en toekomstbestendige gemeente die in staat is de inhoudelijke en complexe agenda van het gebied op een kwalitatief goed niveau uit te voeren. De herindeling moet daarnaast bijdragen aan meer bestuurlijk evenwicht in de provincie en een betere samenwerking tussen de nieuw te vormen gemeenten en met het provinciebestuur.

Herbezinning op de bestuurlijke organisatie

In 2009 spraken provincie Groningen en de Groninger gemeenten af om in 2012 het functioneren van gemeenten opnieuw tegen het licht te houden. Deze afspraak volgde op de in 2008 gehouden bestuurskrachtonderzoeken en de verwerking daarvan in 2009 in het rapport “Steeds krachtiger besturen in Groningen”. Provinciale Staten hebben in september 2013 hun visie op de bestuurlijke organisatie “Herindelen niet of, maar hoe” vastgesteld en hiermee aangegeven uiterlijk 1 januari 2018 op basis van herindeling te komen tot een nieuwe bestuurlijke organisatie in de provincie Groningen.
Herindelen niet of, maar hoe

Voor Stadskanaal is het niet meer de vraag óf gekozen wordt voor herindeling, maar hoe. De afgelopen periode is zowel binnen de gemeente zelf als met de gemeenten in de regio nagedacht en gesproken over de beste vorm om te komen tot een toekomstbestendige gemeente. In 2012 heeft de gemeente Stadskanaal een evaluatie van de clustersamenwerking BSV opgesteld en een visie op de bestuurlijke organisatie vanuit het perspectief Stadskanaal geformuleerd. In deze visie werd de noodzaak onderbouwd te komen tot een herindeling om de complexe opgaven binnen het gebied het hoofd te bieden.

Waar de visitatiecommissie Jansen adviseert om te komen tot een gemeente Oost-Groningen (Stadskanaal, Vlagtwedde, Bellingwedde en Oldambt) is het college van mening dat er meer samenhang bestaat in het gebied “Veenkoloniën/Westerwolde” als het gaat over gedeelde inhoudelijke thema’s en cultuurhistorische achtergronden.

Een gemeente “Zuidoost Groningen” is een beter antwoord op de vraag hoe de economische potentie van het gebied te realiseren en de sociaal-maatschappelijke problemen aan te pakken. De nieuw te vormen gemeente – en in het bijzonder de kernen Veendam en Stadskanaal – kennen een evenwichtige verdeling van sectoren industrie, dienstverlening en zorg, hun bedrijventerreinen zijn complementair en kunnen in relatie tot elkaar verder ontwikkeld worden.

Landbouw, toerisme en recreatie zijn in de basis goed ontwikkeld en vormen een belangrijke bouwsteen voor de nieuwe gemeente. Daartegenover staat dat het gebied gekenmerkt wordt door een kwetsbare arbeidsmarkt en een hoge werkloosheid kent. Dit vraagt om een ambitieus en gedegen beleid om de sociaal-maatschappelijke agenda vorm te geven.

Het vervolgproces

Nadat de raad een besluit heeft genomen, wordt het overleg met de overige gemeenten vervolgd. Doel van dit overleg is te komen tot een zo’n breed mogelijk gedragen eindbeeld voor de regio. Besturen hebben met elkaar geconstateerd dat een herindeling op deze schaal ook betekent dat een afweging moet plaats vinden tussen het individuele belang van een gemeente en het belang van de totale regio.

Het is de bedoeling dat in de loop van december een eindbeeld kan worden gepresenteerd dat wordt voorgelegd aan Gedeputeerde Staten van de provincie Groningen. Op basis van dit eindbeeld en de zienswijze van de provincie worden de vervolgstappen in het herindelingsproces georganiseerd.