Stemmen voor de gemeentelijke verkiezingen, mondkapjes in de prullenbak, ondertussen de brievenbus mijden om die energierekening maar niet onder ogen te hoeven komen en je afvragen of je het WK in Qatar eigenlijk wel wil zien; in alles was 2022 een bewogen jaar. Ook voor ons als regio en voor mijzelf.
In de loop van het jaar waren we eindelijk verlost van de coronapandemie, persconferenties, maatregelen, ondernemers die de deuren zo vaak open en dicht moesten doen dat de scharnieren vervangen moesten worden. Het nieuwe normaal, werd weer een beetje het oude vreemde. Maar al snel kregen we iets om ons opnieuw zorgen over te maken; Rusland viel Oekraïne binnen. Niet alleen merkte je dat bij de koffieautomaat op het werk, maar ook in de rekeningen. Energieprijzen schoten zo snel omhoog dat ik er met mijn 1 meter 24 gewoon jaloers van werd.
En dan nog: verkiezingen. Niet voor de Tweede Kamer, waar het landschap zo versplinterd is dat je aan een pincet niet genoeg zou hebben, maar voor je eigen gemeente. In onze vertrouwde veenkoloniën veranderde er weinig. In Veendam bleef gemeentebelangen sterk(er) in het zadel zitten, weinig stress voor Henk-Jan Schmaal en zijn partijgenoten. In Borger-Odoorn was de uitslag ook niet verrassend, al bleek de formatie dat wel te zijn. Gemeentebelangen Borger-Odoorn viel als grootste partij buiten de politieke boot en moest noodgedwongen in de oppositie plaats nemen. In Stadskanaal snoepte Lokaal Betrokken zoals verwacht twee zeteltjes weg bij de SP en het CDA.
Met name op ’t Knoal schrokken ze zich (terecht) kapot van de historisch lage opkomst tijdens de verkiezingen (nog geen 50%), er moest volgens de lokale politiek iets veranderen. De coalitie en oppositie moesten meer naast elkaar, in plaats van tegenover elkaar, staan. Wat dat in de realiteit betekent? Na een stroeve formatie kwamen de coalitiepartijen met een ‘collegeprogramma’. Een stapel papieren met daarin dingen die ze ‘afspreken’. Een nobel streven dat helaas op veel punten verzuipt in algemeenheid. Misschien helpen dit soort plannen om over ruim 3 jaar die kiezer toch naar de stembus te halen, maar ik denk dat daarvoor eerst een algeheel wantrouwen in de gevestigde orde uit de samenleving moet worden gehaald. En met de, met name landelijke, gebeurtenissen van de afgelopen jaren vraag ik me heel er af of een ‘collegeprogramma’ met een aantal open deuren dit kan.
Maar oké, ik zal de citroen even terzijde schuiven. De regio heeft het namelijk al moeilijk genoeg. Dat brengt ons bij nog een groot thema het afgelopen jaar: de kloof tussen stad en platteland. Op ieder, door een data-journalist in elkaar gezet kaartje, is het te zien: amoede, koopkracht, vergrijzing, kansen in de maatschappij. Overal kleurt onze regio donker omdat er te veel of te weinig van is. Ondanks dit weet de Volkskrant niet wat nou Friesland en wat nou Groningen is, is er in een begroting van 7,5 miljard geen geld voor een Knoalster treinverbinding van 63 miljoen en lieten Nederlandse gemeenten Ter Apel keihard vallen toen het dorp de vluchtelingenstroom niet meer aan kon. Nou ja; niet alle gemeenten natuurlijk.
Want ondanks de problemen waar de regio mee te maken heeft reikten gemeenten als Stadskanaal, Veendam, Oldambt en Borger-Odoorn hun buur als eerste de helpende hand. De grote gemeenten van het land hadden geen plek voor de vluchtelingen, gek genoeg was dit in de Veenkoloniën wel mogelijk. Zo kon Stadskanaal (dat ook een AZC binnen de gemeente heeft) twee opvangtenten opzetten, een containerdorp voor Oekraïners bouwen en een recordaantal statushouders opvangen.
De veiligheidsregio hoefde maar te kikken en in het noorden sprongen vrijwilligers op om te helpen. Dat verdient niet alleen een flinke veer in het achterste, maar misschien kan er nog een goede treinverbinding of andere voorzieningen van af…? Want zoals we op de kleuterschool al hoorden als we een sticker kregen: voor wat hoort wat.
De vaste trouble-shooter van ons kabinet (ik denk zelf dat als de oude Saab van onze premier niet start hij hem belt): de als altijd shag rokende en met Groningse ondertoon pratende, Johan Remkes. Hij stipte de kloof al aan bij de presentatie van het stikstofrapport dit jaar. ‘Niet alleen in culturele waarde maar ook in economische positie en kansen’, sprak de oud-minister. ‘Een goed voorbeeld is zichtbaar in de dorpen; waar zowel de laatste bushalte als de laatste pinautomaat recent zijn verdwenen.’
En ook als het gaat om de beeldvorming sloeg hij de spijker op de kop: ‘De manier waarop in politiek, media en culturele voorhoede soms over het platteland, en de daar levende opvattingen wordt gesproken, is voor veel mensen een steen des aanstoots. Ik kan me dit gevoel, ook vanuit mijn eigen historie, goed voorstellen.’ Daar hoef ik niets meer aan toe te voegen.
Toch blijft het Noorden als het Gallische dorpje uit Asterix en Obelix standhouden. Want ondanks de problemen telt de regio ontelbare vrijwilligers om de slachtoffers van de hoge energierekeningen, toeslagenaffaire of welke vervelende nieuwskop dan ook, te helpen. En gemeenten overleven toch telkens weer de zoveelste financiële strop vanuit Den Haag. De beeldvorming komt in de rest van het land dan misschien niet verder dan een Geenstijl filmpje, maar de Noorderling weet wel beter. Trots op wat ze zijn, wat ze hebben en een gezonde dosis lak aan wat anderen van ze vinden. Die mentaliteit valt alleen maar te prijzen en ik ben trots dat ik het mee heb mogen krijgen en bij me draag.
Aan het begin van dit schrijfwerk zei ik het al; ook voor mij persoonlijk is dit een bewogen jaar geweest. Ik ga het mij zo geliefde noorden namelijk verlaten voor een plek in het Gooi. Een uitdagende baan in Hilversum heeft me zover gekregen om ’t Knoal te verlaten. Maar geen zorg; ik zal die nuchterheid, liefde voor de regio en drive om dit stukje Nederland op de kaart te zetten, meenemen. Je kunt de jongen wel uit ’t Knoal halen maar ’t Knoal nou eenmaal niet uit de jongen. Liever een wat knauwende ondertoon dan een Gooise R.
Luister online
