REGIO – De conclusies in het rapport ‘Ondermijning in het Ommeland’ zijn duidelijk. De onderzoekers stellen dat er in het Ommeland riante mogelijkheden zijn voor criminele activiteiten. Dat komt mede door het anonieme uitgestrekte gebied in combinatie met een groot aantal risicolocaties.
De onderzoekers zien recreatieparken, bedrijventerreinen, agrarische bedrijven, zeehavens en jachthavens als risicolocatie. De mogelijkheden voor criminelen om op dit soort locaties min of meer hun gang te gaan, zijn groot omdat de dun bezette overheid (gemeente, justitie, politie) vaak afwezig is. Forse economische achterstanden en de diepe afkeer van veel Groningers richting de landelijke overheid spelen daarbij een rol.
Meer begrip voor drugshandel
De onderzoekers stellen dat er steeds meer begrip is voor hennepteelt en drugshandel, mede door het hoge drugsgebruik. Lokale criminele of louche investeerders blijken meer draagvlak te hebben dan de overheid, omdat zij niet aarzelen, maar leveren of investeren in bijvoorbeeld vastgoed, bedrijven, horeca of sportclubs.
Volgens de onderzoekers is er structureel een tekort aan politie- en justitiecapaciteit om in zo’n uitgestrekt gebied te kunnen handhaven. ‘De politie is op het platteland geen basisvoorziening, maar een schaarse dienst,’ zo schrijven ze. Daarnaast vergen de negen COA-locaties in het Ommeland veel tijd en capaciteit van gemeenten en politie.
Ook in Stadskanaal en Veendam veel risico
In Stadskanaal en Veendam zijn er ook riante mogelijkheden voor criminele activiteiten volgens de onderzoekers. In Stadskanaal en Veendam is er bijvoorbeeld een oververtegenwoordiging van de autosector. In Nederland zijn er op de 10.000 inwoners gemiddeld 20,9 bedrijven voor ‘handel en reparaties’ van auto’s. In Stadskanaal ligt dit op 35,6 en in Veendam op 30,6.
Ook het hebben van meerdere woningen wordt als een risico benoemd door de onderzoekers. In Nederland hadden in 2020 5,8 procent van de eigenaren meer dan 5 verblijfsobjecten in bezit. In de provincie Groningen ligt dit beduidend hoger met 9,3 procent. In Veendam ligt dit op 8,7 procent en ook Stadskanaal zit boven het landelijk percentage met 7,3 procent.
Hoog risico op jonge aanwas drugscriminaliteit
Daarnaast is er in beide gemeenten een hoog risico potentiële jonge aanwas in de drugscriminaliteit in beide gemeenten. In Nederland zijn 5 procent van de jongeren tussen 8 en de 23 jaar een hoog risico om geworven te worden door de drugsindustrie. Stadskanaal zit daarbij precies op het landelijk gemiddelde en in Veendam is dit 5,1 procent van de jongeren.
Die scores worden bevestigd in het straatonderzoek wat gedaan is in het onderzoek ‘Zicht op Ondermijning.’ Daar staat dat drugscriminaliteit voor jongeren in Veendam en Stadskanaal dichtbij komt. Ze worden gevraagd in hun eigen leefomgeving zoals op onderwijsinstellingen, sportclubs, horeca of drankkeet. ‘De drugscriminaliteit heeft daarbij een criminele olievlekwerking. Drugscriminaliteit gaat namelijk samen met andere criminaliteit, zoals vastgoedfraude, mensenhandel, witwassen en digitale criminaliteit,’ zo schrijven de onderzoekers.
‘Groningse norm’
De onderzoekers zien dat de gemeenten ondermijning hoog op de agenda hebben staan, maar dat de uitvoering daarvan onder druk staat door te weinig capaciteit. Ze bevelen dan ook aan dat alle gemeenten geld vrijmaken voor 1 extra fte voor Openbare Orde en Veiligheid en ook moeten er meer boa’s worden aangenomen. Ook zouden de onderzoekers opteren voor een projectleider. ‘Een aanjaagfunctie is volgens ons echt nodig.’
De gemeenten nemen die aanbevelingen over. ‘Extra investeringen in capaciteit is een randvoorwaarde om een effectieve aanpak te gaan ontwikkelen,’ zo schrijven ze in een gezamenlijke brief. De gemeenten willen zo snel als mogelijk een ‘Groningse norm’ maken voor de aanpak van ondermijning.
Daarnaast willen de gemeenten een regionaal interventieteam opzetten. ‘Met het interventieteam laten we zien dat we het naleven van regels belangrijk vinden en dat we als één overheid optreden.’ De gemeenten zien het rapport als een volgende stap op het gebied van ondermijnende criminaliteit. ‘Het maakt knelpunten scherp en geeft richting aan onze aanpak,’ zo sluiten ze af.
Luister online
