REGIO – Vandaag en morgen debatteert de Eerste Kamer met staatssecretaris Van der Burg (VVD) over de spreidingswet. De wet die ervoor moet zorgen dat gemeenten, wanneer nodig, gedwongen kunnen worden door het Rijk om asielzoekers op te vangen. Grote vraagt blijft: komt deze wet erdoor? En zo ja, wat betekent dat eigenlijk voor onze regio?
Aan de gebeurtenissen in Ter Apel is goed te zien dat de doorstroom van asielzoekers de laatste jaren is vastgelopen. Het aanmeldcentrum raakt keer op keer overvol omdat asielzoekers niet kunnen worden doorgeplaatst naar azc’s of noodopvang, met schrijnende situaties achter de Ter Apeler hekken als gevolg.
Daarbij zijn het voornamelijk de gemeenten in de omgeving van Ter Apel die bij een noodsituatie te hulp schieten, zoals Midden-Groningen, Borger-Odoorn en Stadskanaal. Laatstgenoemde plaatste in december, net als het jaar daarvoor, een tent om ’s nachts noodopvang te bieden. Bij de behandeling in de gemeenteraad was de ergernis over het opnieuw moeten helpen zowel zicht- als hoorbaar. ‘Waarom wij weer?,’ was een veelgehoorde vraag. Maar tegelijkertijd waren ze het er ook over eens: ‘We moeten verantwoordelijkheid nemen, we kunnen onze buren niet laten zakken.’
Een derde van de gemeenten
Uit onderzoek van RTV Noord blijkt dat een derde van de Nederlandse gemeenten (111 in totaal) al jaren geen asielzoekers meer opvangt. Voornamelijk gemeenten in de provincies Utrecht en Noord-Holland laten afweten. Dit terwijl juist alle gemeenten in Groningen en Drenthe de laatste jaren een steen of steentje hebben bijgedragen. Voor die provincies zal de spreidingswet dus weinig gevolg hebben, aangezien zij al meehelpen. Het zijn vooral die 111 anderen die in zo’n geval een dwangopdracht van Den Haag kunnen verwachten.
Deze regio wil dus maar al te graag dat de Eerste Kamer deze spreidingswet aanneemt. Eerder deze maand deed Stadskanaal zelfs een laatste oproep door Eerste Kamerleden uit te nodigen in de opvangtent aan de Manegelaan. ‘Ik weet zeker. dat de boodschap daar goed is overgekomen’, vertelde burgemeester Klaas Sloots (GroenLinks) maandagochtend in het Radio 1-programma Spraakmakers. ‘Zo af en toe kon je een speld horen vallen.’
‘Duidelijke lijn in discussie’
Tegenstanders van de spreidingswet zijn vooral tegen die dwang, en zijn bang dat een probleem als in Ter Apel zich dan uitspreidt over heel Nederland. Zij pleiten meer voor een beperking van de asielinstroom. Volgens Sloots moet er juist een duidelijke lijn getrokken worden in de discussie. ‘Je hebt de discussie over de instroom, maar ook over hoe je de mensen verdeeld die al in Nederland zijn en dat je die humanitair opvangt.’ Volgens de Knoalster burgervader moet je daar een duidelijke lijn trekken. ‘Het is een cruciale week voor asielzoekers in Nederland’, zegt hij over de spreidingswet. ‘Als die 111 gemeenten bewegen, hebben we geen asielcrisis.’
Gaat de wet er komen?
Grote vraag blijft: komt de wet erdoor? Dat is waar het spannend wordt. De meer rechtse partijen zoals PVV, BBB, FvD, SGP en JA21 lijken tegen te gaan stemmen. Die zijn samen goed voor 37 zetels, net geen meerderheid. In de Eerste Kamer zitten 75 zetels, er zijn dus minstens 38 nodig om de wet aangenomen te krijgen of af te serveren. De grootste onduidelijkheid ligt nog bij de VVD, een partij die verdeeld is over de wet. Want hoewel de partij in het kabinet voor de wet is, diende fractievoorzitter en demissionair-minister Yesilgöz tot ieders. verbazing in december een motie in om de wet in ‘de koelkast’ te zetten.
Er is dus nog niks zeker, al zijn er wel een aantal dingen die Kamerleden wellicht op andere gedachten hebben gebracht. Zoals het bezoek aan Stadskanaal en een emotionele burgemeester Velema van Westerwolde tijdens de rechtszaak tussen de gemeente en het COA.
Naar verwachting zal de Eerste Kamer begin volgende week over de de spreidingswet stemmen. De komende dagen zal er eerst druk gediscussieerd worden in Den Haag.
Luister online
